Էկոնոմիկայի նախարարությունը ցանկանում է ցորենի բերքատվությունն ավելացնել 30 տոկոսով․ գյուղատնտեսը առաջարկ ունի

Էկոնոմիկայի նախարարությունը քննարկման է ներկայացրել «Հայաստանի Հանրապետությունում աշնանացան ցորենի արտադրության խթանման պետական աջակցության ծրագիրը հաստատելու մասին» Կառավարության որոշման նախագիծը, որով ցանկանում են ավելացնել ցորենի բերքատվության մակարդակը ՀՀ-ում։

Վիճակագրական կոմիտեի տվյալների համաձայն՝ վերջին տարիների ընթացքում աշնանացան ցորենի հիմնական արտադրատնտեսական ցուցանիշները նվազել են։ 2019 թվականին 2015-ի համեմատ ցանքատարծությունները նվազել են շուրջ 44,1 տոկոսով, բերքատվության մակարդակը՝ 42 տոկոսով, որի արդյունքում էլ նվազել է համախառն բերքը` 68,7 տոկոսով՝ կազմելով ընդամենը 110,3 հազար տոննա:

Նվազել է նաեւ ցորենի ինքնաբավության մակարդակը՝ 2018 թվականին այն կազմել է 31,5 տոկոս 2014 թվականի 48,7 տոկոսի դիմաց։ Միաժամանակ վերջին 5 տարիներին տարեկան ներմուծվել է 250-ից 330 հազար տոննա ցորեն։

Նախարարությունն ընդգծել է, որ կորոնավիրուսի տարածման հետեւանքով, ցորենի ներմուծման հնարավոր դժվարությունների պայմաններում խնդիր է առաջանում տեղական արտադրության ծավալների ավելացման միջոցով բարձրացնել ինքնաբավության մակարդակը եւ նպաստել պարենային անվտանգության ապահովմանը։

Տեղական ցորենի արտադրության ծավալների ավելացման նպատակով նախատեսվում է պետական աջակցությամբ, մասնավորապես՝ աշնանացան ցորենի սերմերի գնի մասնակի սուբսիդավորմամբ կամ փոխհատուցմամբ, խթանել աշնանացան ցորենի արտադրության կազմակերպումը։  

Նախագծով առաջարկվում է Շիրակի, Սյունիքի, Գեղարքունիքի, Լոռու, Արագածոտնի, Տավուշի եւ Կոտայքի մարզերում 2-ից 20 հեկտար մակերեսով ցորենի ցանքատարածություններ մշակող գյուղացիական տնտեսություններին վաճառվող, ինչպես նաեւ ցանք կատարելու համար արտադրված կամ ներմուծված աշնանացան ցորենի էլիտա կամ 1-ին վերարտադրության հավաստագրված սերմերի գնի մասնակի սուբսիդավորում կամ փոխհատուցում։ Սուբսիդավորման կամ փոխհատուցման գործընթացը կիրականացնի նախարարությունը։

1 կգ-ի համար տրվող սուբսիդիայի կամ փոխհատուցման գումարը սահմանվում է 70 դրամ, ինչը հնարավորություն կտա տնտեսավարողներին ձեռք բերել որակյալ սերմեր՝ շուկայական գնից առավել ցածր գնով։

Նախարարությունն ընդգծել է, որ նախագծի ընդունումը կնպաս­տի ՀՀ-ում ցորենի բերքատվության մակարդակի բարձրացմանը՝ շուրջ 30 տոկոսով։

Գյուղատնտես Հարություն Մնացականյանը ՀԺ-ի հետ զրույցում անդրադառնալով նախագծին ասաց, թե կողմ է գաղափարին, սակայն սուբսիդավորումը պետք է արվի անկանխիկ եղանակով. «Այսինքն՝ գյուղացու ձեռքը կանխիկ միջոցներ չտրամադրեն։ Ես չգիտեմ, թե ինչպես է լինելու սուբսիդավորման կարգը, բայց լավ կլիներ, որ նախարարությունը կա՛մ միանգամից սելեկցիոն կայաններին վճարի կա՛մ ներմուծողներին»։

Նրա կարծիքով, եթե գյուղացուն այդ գումարը հատկացվի՝ նա գուցե գնի 2-րդ կամ 3-րդ կարգի վերարտադրության սերմ՝ ցույց տալու համար, որ նորմալ չէ կամ այլ նպատակներով օգտագործի այդ գումարը։

Հարցին այս նախագիծը կարո՞ղ է խթան հանդիսանալ ցորենի բերքատվության մակարդակի բարձրացման համար, գյուղատնտեսը պատասխանեց. «Ցանքատարածությունների մեծացման համար սուբսիդավորումը անհրաժեշտ, բայց ոչ բավարար պայման է։ Հայաստանում հացահատիկի մշակության մեծացման համար մենք ունենք մի քանի խնդիր։ Առաջինը՝ սերմացուի խնդիրն է, որ որակյալ սերմացու չեն ներմուծել, ինչն էլ իր հերթին նվազեցրել է բերքատվությունը»։

Երկրորդ խնդիրն ըստ նրա՝ ցանքաշրջանառության կարգավորումն է. «Մեր գյուղացիները նորմալ ցանքաշրջանառություն չեն անում, որի պատճառով ամեն տարի բերքատվությունն ընկնում է՝ մինչեւ հասնում է մի կետի, որ գյուղացիները հրաժարվում են հացահատիկ մշակելուց։ Պետությունը նաեւ պիտի խորամուխ լինի՝ հետեւի, որ գյուղացիները ցանքաշրջանառություն կատարեն։ Ովքեր ցանքաշրջանառություն չկատարեն՝ կա՛մ հարկադրանքի, կա՛մ օգնության չտրամադրման միջոցով հնարավոր է այդ խնդիրը կարգավորել»։

Մնացականյանի խոսքով՝ 3-րդ խնդիրը տեխնիկայի հետ է կապված. «40 տարվա տեխնիկաներ են։ Գութանները լավը չեն՝ նորմալ վար չեն անում, ո՛չ շարքացանները ո՛չ կոմբայնները նորմալ վիճակում չեն»։

Նա ընդգծեց, որ նաեւ սխալ պարարտացման պատճառով հողերը դեգրադացվում են եւ դրա համար պետությունը պետք է գյուղացուն իր ունեցած հողի չափով հստակ շեմից ավելի թույլ չտա ազոտական պարարտանյութ գնել. «Ազոտական պարարտանյութը Հայաստանում խիստ անհամաչափ է կիրառվում դրա համար կարտոֆիլի, ցորենի բերքատվությունը պակասել է, հողն աղակալել է»։

Գյուղատնտեսը այս խնդիրները լուծելու համար առաջարկ է պատրաստվում ներկայացնել էկոնոմիկայի նախարարություն. «Ես առաջարկում եմ, որ պետությունը ներմուծի տեխնիկաներ՝ լիզինգով 0 տոկոս կանխավճարով։ Դրանք տրամադրի գյուղացիներին։ Ենթադրենք պետությունը բերի 60 մլն դրամանոց կոմբայն, դրա 20 տոկոսը սուբսիդավորի՝ այսինքն ավելացված արժեքի հարկման չափով հանի, կմնա 48 մլն դրամ։ Տնտեսվարողը տարին 8 մլն դրամ վճարելով կկարողանա 6 տարում վճարել այդ գումարը։ Տնտեսվարողը տարեկան 1000 հեկտար քաղելով 25 մլն դրամ եկամուտ կարող է ստանալ, որից 8 մլն դրամը կոմբայնի համար կվճարի, 5 մլն դրամը այլ ծախսերի, տակը կմնա 12 մլն դրամի չափով գումար, ինչը փոքր գումար չէ»։

Դիտարկմանը, թե 2-ից 20 հեկտար ցանքատարածություններ ունեցողների համար է նախագիծը, նա արձագանքեց. «Կարելի է 200 հեկտարի վրա էլ փորձել։ Չգիտեմ ինչու հայերը խուսափում են խոշոր հողատերերից, բայց հիմնական առաջ մղողը հենց նրանք են»։

Խոսելով կորոնավիրուսի շրջանում ցորենի ներկրման հետ կապված հնարավոր դժվարություններից, Մնացականյանն ասաց, որ հայաստանյան տնտեսվարողները անգամ կարանտինի ամենապիկ շրջանում կարողացան խնդիրը լուծել եւ Հայաստանում ցորենի խնդիր չի եղել։

Հարցին՝ հնարավո՞ր է Հայաստանում ցորենի ինքնաբավության խնդիրը լուծել, գյուղատնտեսը պատասխանեց. «Այո, ցանկալի է, որ ցորենը ինքնաբավ լինի, բայց իմ սուբյեկտիվ կարծիքով, Հայաստանում պետք է հատիկաընդեղեն ցանել միայն չջրվող հողերում։ Ջրվող հողերում կարելի է մի քանի անգամ ավելի բարձրարժեք կուլտուրաներ մշակել եւ կրկնակի, եռակի, անգամ հնգակի շատ եկամուտ ստանալ։ Բայց ցորենից նման բարձր եկամուտ երբեք չես կարող ստանալ։ Դրա համար անջրդի հողերից բացի ես այդքան էլ կողմ չեմ, որ այլ տեղերում ցորեն աճեցվի»։

Նրա կարծիքով՝ Հայաստանում պարտադիր պետք է լինի բարձր շահութաբերությամբ գյուղատնտեսություն. «Մենք հացահատիկով երբեք չենք կարող մրցել՝ ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի կամ Կանադայի հետ»։

Տպել
4845 դիտում

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում

ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան

Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից

Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ

Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է

Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը

Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա

Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինի

Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում․ Արթուր Աբրահամը լուսանկարներ է հրապարակել

Ինդոնեզական բանակը համալրվել է թուրքական տանկերով

Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին

Տավուշում՝ ռուսական ռազմաբազայում, նկատել են տաջիկների և ղրղզների, գուշակեք՝ սա ինչ կազմ է և ինչի են սպասում. Սաֆարյան

Վրաց խորհրդարանականներն այցելել են Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր

Ալիևի նախկին փեսան հայտարարել է՝ իրենց պատկանող «Crocus city»-ի վերականգնումը կախված է Պուտինի և Վորոբյովի կարծիքից

ՔԿԾ-ին անհրաժեշտ են վարորդներ. ովքեր և ինչպես կարող են դիմել

Հայաստանում վտարանդի կառավարություն ներկայացող բոլոր գրասենյակները պետք է փակել. Չախոյան

Այս անգամ դաշտ են նետել սիրելի պահեստայինին, որը մեկ շաբաթում մեկ ստորագրությամբ լուծարեց ԼՂ-ն. Հովհաննիսյան

Ընթանում է «Հայաստանը՝ որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ» միջազգային գիտաժողովը (տեսանյութ)

Հայաստանի գոյությունը կարող է երաշխավորվել բացառապես եվրոպական ընտանիքում․ Արման Բաբաջանյան

ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք

Եթե մենք մնում ենք Ռուսաստանի հետ, խնդիրները լուծվելու են մեր հաշվին. Արամ Սարգսյան

2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին

Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել

«Տոյոտա»-ի 51-ամյա վարորդը, լինելով խմածության ամենաբարձր աստիճանի, բախվել է 3 մեքենայի

Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորանշանակ քննիչների հետ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածները ևս 9 ամիս սոցիալական աջակցություն կստանան, ընդլայնվել է նաև շահառուների շրջանակը

Հայաստանը մարդասիրական օգնություն կցուցաբերի Գազային

Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացիները պետք է իրականացնեն անձի նույնականացման գործընթաց․ ՊԵԿ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված շուրջ 17 հազար երեխա կրթություն է ստանում ՀՀ դպրոցներում

Խմելու ջրի սակագինը չի թանկանա

ԱՄՆ-ը համաձայն չէ Ադրբեջանի պնդումների հետ․ Մեթյու Միլլեր

Հայաստանը կստանա 92,3 մլն եվրոյի բյուջետային վարկ և 16 մլն եվրոյի դրամաշնորհ. ինչ նպատակների համար կծառայեն դրանք

Հայաստանում, բացի ՀՀ կառավարությունից, որևէ այլ կառավարություն չի կարող գոյություն ունենալ. Փաշինյան

Ադրբեջանի ՊԱԾ ղեկավարը Հայաստանին սպառնում է՝ մեղքը բարդելով Ֆրանսիայի վրա

«Կովկասի գերուհի» ռեստորանի մենեջերը կասկածվում է 11 միլիոն դրամ հափշտակելու համար

ԱԱԾ-ն հայտարարություն է տարածել

Հայաստանը ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու ծանուցում չի ուղարկել, բայց աշխատանքներին չի մասնակցում. Թասմագամբետով

Հաստատվել է նախադպրոցական հաստատության ղեկավարման իրավունքի քննության թեստավորման նոր հարցաշարը. ԿԳՄՍՆ