ԵՐԵՎԱՆ, 1 ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ, ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ/ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ: Բանաստեղծ, թարգմանիչ, հրապարակագիր, սերբագետ, ՀՀ-ում Սերբիայի Հանրապետության պատվո հյուպատոս  Բաբկեն Սիմոնյանի համար Սերբիան վաղուց է դարձել հարազատ երկիր, ինչպես ընդունված է ասել՝ երկրորդ հայրենիք: Անուրանալի է նրա վաստակը երկու ժողովուրդների գրական-մշակութային փոխհարաբերությունների մերձեցման ու ամրապնդման գործում: Եվ բնավ պատահական չեն բազմաթիվ այն պարգեւներն ու մրցանակները, որոնցով արժեւորել, մեծարել են հայ բանաստեղծին բարեկամ այս երկրի գրողական կառույցներն ու կառավարությունը: Բանաստեղծն օրերս է վերադարձել բալկանյան այս երկրից;

-Պարոն Սիմոնյան, տեղյակ ենք, որ հաճախակի եք լինում Սերբիայում: Ո՞րն էր հերթական այցի առիթը:

-Այս անգամ շատ ավելի հետաքրքիր էր. սերբական Սմեդերեւո քաղաքում ավանդաբար անցկացվում է «Սմեդերեւյան բանաստեղծական աշուն» միջազգային փառատոնը, որին հրավիրված էի նաեւ ես: Ասեմ, որ փառատոնի շրջանակներում ամեն տարի հրատարակվում է հինգ հեղինակի գիրք, որոնցից չորսն այս անգամ սերբ գրողների  էին, հինգերորդը՝ «Աղոթք» վերնագրով, իմ բանաստեղծական երկլեզու ժողովածուն էր, որը բարձր գնահատականի էին արժանացրել գրականագետներն ու փառատոնի կազմակերպիչները: Փառատոնից հետո նաեւ մասնակցեցի Բելգրադում անցկացվող գրքի ամենամյա միջազգային տոնավաճառին, հանդիպումներ ունեցա հրատարակիչների, գրողների ու թարգմանիչների հետ, ունեցանք պայմանավորվածություններ: Ապա սերբական ազգային հեռուստատեսությամբ եղան երկու ծավալուն հարցազրույցներ: Գիտեք, քեզ լավ ես զգում, երբ գնահատվում ես նաեւ դրսում՝ եվրոպական միջավայրում, օտարների կողմից:

-Արդյոք սերբ ժողովուրդը, որը նույնպես անցել է դժվարությունների, արհավիրքների միջով, տեղյա՞կ է հայաստանյան իրադարձություններին, մեր երկրի հետ տեղի ունեցած դեպքերին:

-Իհարկե, տեղյակ է: Եվ այս տեսանկյունից նույնպես անչափ կարեւոր է գրողի, մտավորականի դերակատարումը՝ իր ստեղծագործություններով, հանդիպումների, շփումների ժամանակ տեղեկացնել քո հայրենիքում ու նրա շուրջ կատարվող իրադարձությունների մասին: Ինքս սերբական մամուլում հրապարակումներով հանդես գալուց, տվածս հարցազրույցներում երբեւէ չեմ շրջանցում մեր երկրին ու ժողովրդին վերաբերող կարեւոր թեմաները: Վստահաբար ասեմ, որ սերբ ժողովրդի առավելագույն մասը ծանոթ է մեր անցյալի ողբերգությանը եւ ներկա ցավերին, խնդիրներին: Նրանք պատմական նույն ճակատագիրն են ունեցել, ինչ մենք՝ հայերս. նրանցից խլել են Կոսովոն, մեզնից փորձում են խլել Արցախը, ինչը երբեք չի լինելու: Ես ուրախ եմ, որ բախտորոշ այս ժամանակներում Սերբիան մեր կողքին է, իսկ մենք՝ իրենց:

-Տեղյակ ենք թարգմանական Ձեր ծավալուն աշխատանքներին՝ սերբերենից հայերեն եւ հակառակը: Հետաքրքիր է, առաջիկայում սպասվո՞ւմ է նման գրքի հրատարակում սերբ ընթերցողի համար:

-Նախ ասեմ, որ արդեն շուրջ քառասուն տարի է, ինչ սերբական գրականության լավագույն գործերից թարգմանում եւ ներկայացնում եմ հայ ընթերցողին, իսկ հայ քնարերգությունից՝ նրանց: Այժմ նույնպես ծրագրում եմ այդպիսի քայլեր. մտածում եմ առաջիկա մեկ-երկու տարվա ընթացքում սերբերեն ներկայացնել բանաստեղծական ծավալուն մի ժողովածու՝ ընդգրկելով 20-րդ դարի հայ լավագույն պոեզիայի նմուշները: Չափազանց պատասխանատու եւ նվիրում պահանջող գործ է, որը ջանալու եմ մատուցել ըստ պատշաճի:

-Նկատի ունեք ներկայացնել միայն դասականների՞ն:

-Ինչու միայն դասականներին, չէ՞ որ նրանք հրաշալի հետնորդներ են ունեցել, եւ այսօր էլ ունենք շատ այդպիսիք, ովքեր մեծ վաստակ ունեն եւ արժանի են իրեց տեղն ունենալու սպասվելիք ժողովածուում:

-Օրերս կրկին հանդիպեցիք Ձեր պոեզիայի երկրպագուներին, այս անգամ՝ Ավ. Իսահակյանի անվան քաղաքային կենտրոնական գրադարանում…

-Այո, դա հերթական միջոցառումն էր, որ կայացավ իմ հոբելյանի շրջանակներում: Մինչ այդ հանդիպում էր կազմակերպվել Չարենցի անվան գրականության եւ արվեստի թանգարանում՝ ՀՀ-ում Սերբիայի դեսպանի մասնակցությամբ: Նաեւ մանկավարժական համալսարանում՝ անվանի գրականագետ Աելիտա Դոլուխանյանի նախաձեռնությամբ: Հոբելյանս նշվել է նաեւ Սերբիայում: Իսահակյանի անվան գրադարանում տեղի ունեցած հանդիպումով, որին ներկա էր մեր երկրում Սերբիայի Հանրապետության արտակարգ եւ լիազոր դեսպան, տիկին Տատյանա Պանայոտովիչ-Ցվետկովիչը, կարծես ամփոփում եմ հոբելյանական տարիս: Հանդիպում, որին ներկայացա նոր ստեղծագործություններով, իմ տեքստերով գրված երգերով, եւ ընթերցվեցին սերբ անվանի մտավորականների գնահատանքի խոսքերն իմ մասին:  Ուրախ եմ, որ միշտ նոր խոսք, թարմ ասելիք ունեմ  ընթերցողներիս: Ուրախ եմ, որ այս տարին բավականին արգասաբեր եղավ ինձ համար, հուսամ, որ այդպես կլինի նաեւ 2023-ը՝ առաջին անգամ ռուսերենով լույս կտեսնի բանաստեղծություններիս ժողովածուն: Այն նվիրել եմ մորս հիշատակին…

-Թող գալիք տարին բարեբեր լինի եւ՛ Ձեզ, եւ՛ մեր երկրի ու սպասումներով ապրող մեր ժողովրդի համար:

Զրույցը՝ Հակոբ ՍՐԱՊՅԱՆԻ