2012 թվականի ֆուտբոլի Եվրոպայի առաջնության ընտրական փուլում Հայաստանի ազգային հավաքականը բացառիկ հնարավորություն ուներ ենթախմբում երկրորդ հորիզոնականը գրավելու: Պատմական արդյունք ցույց տալու համար 2011 թվականի հոկտեմբերի 11-ին մեր հավաքականը Դուբլինի «Ավիվա» մարզադաշտում պետք է հաղթեր Իռլանդիային: Հաղթանակն իրատեսական էր, սակայն հանդիպման 26-րդ րոպեին մնացինք առանց դարպասապահ: Գլխավոր մրցավար Իտուրալդե Գոնսալեսը դաշտից հեռացրեց Ռոման Բերեզովսկուն: Վերջինիս փոխարինած Արսեն Պետրոսյանը անփույթ խաղով իռլանդացիներին նվիրեց երկրորդ գոլը: Եթե Իռլանդիայի հետ խաղում ունենայինք փոխարինող դարպասապահ հնարավոր է բոլորովին այլ գրանցվեր: Թեկուզ 10 ֆուտբոլիստներով մեր հավաքականը չզիջեց մրցակցին:
Իռլանդիայից կրած պարտությունը թերևս ամենացավալին է մեր ազգային թիմի պատմության մեջ: Իռլանդիայի հետ հանդիպումից 7 տարի անց շատերի կարծիքով Հայաստանի ազգային հավաքականը կրկին հնարավորություն ունի հայտնվելու Եվրոպայի առաջնության եզրափակիչ փուլում: Երկու ամսից կսկսվի Եվրո-2020-ի ընտրական փուլը:
Հիշեցնենք, որ ենթախմբում մեր մրցակիցներն են Իտալիայի, Բոսնիա-Հերցեգովինայի, Հունաստանի, Ֆինլանդիայի և Լիխտենշտեյի հավաքականները: Եթե 7 տարի առաջ ունեինք Բերեզովսկի և Իռլանդիայի հետ խաղում չունեինք միայն փոխարինող դարպասապահ, ապա հիմա՝ կարևորագույն մրցաշարի շեմին դարպասապահի խնդիրն իսկապես լուրջ է: Բերեզովսկու հեռանալուց հետո մեր հավաքականում խաղացել են մի շարք դարպասապահներ՝ Գևորգ Կասպարով, Արսեն Բեգլարյան, Գրիգոր Մելիքսեթյան, Արամ Հայրապետյան, Հենրի Ավագյան:
Նշվածներից ո՞ւմ հետ կարելի է հույսեր կապել առաջիկա մրցաշարում: Նախորդ տարվա փետրվարին ռուսական «Տոսնո» թիմը հավաք էր անցկացնելու Թուրքիայում: Այն ժամանակ ՀՖՖ նախագահ Ռուբեն Հայրապետյանի հանձնարարությամբ, ՀՖՖ փոխնախագահ Աշոտ Մանուկյանը էր Յուրչենկոյի հետ:
Հանդիպման ընթացքում քննարկվել էին Յուրչենկոյի Հայաստանի ազգային հավաքականում խաղալու վերաբերյալ հարցերը և պայմանները: Ցավով պետք է արձանագրենք, որ թե անցյալ տարի և թե այս պահին խաղային կարևորագույն օղակում մեր հավաքականի միակ հույսն է: Հաշվի առնելով անցյալի դառը փորձը ՀՖՖ-ի ներկայիս նախագահ Արթուր Վանեցյանը ամեն գնով պետք է շարունակի ուղիներ փնտրել այս դարպասապահին Հայաստանի հավաքական բերելու:
Կրկին անգամ ցավով պետք է արձանագրենք, որ այսօր Յուրչենկոյից բացի ուղղակի չկա դարպասապահ, որի խաղամակարդակը թույլ է տալիս կրելու մեր ազգային թիմի մարզաշապիկը: Պետք է գիտակցենք, որ խոսքը գնում է ոչ թե պաշտպանի, կիսապաշտպանի կամ հարձակվողի, այլ դարպասապահի մասին: Հայտնի ասացվածքի համաձայն լավ դարպասապահը թիմի կեսն է: Տարիներ շարունակ Յուրչենկոն դրական վերաբերվելով Հայաստանի հավաքականից ստացված հրավերին հայտարարում է, որ չի միանում մեր ազգային թիմին Ռուսաստանում լեգեոների կարգավիճակ ստանալու պատճառով:
Յուրչենկոն նշել էր, որ Հայաստանում խաղալու դեպքում հնարավոր է կորցնի իր տեղը թիմի հիմնական կազմում:Հիշեցնենք, որ Ռուսաստանի առաջնությունում գործում է լեգեոներների սահմանափակում, իսկ Յուրչենկոն այս պահին ունի ռուսական ֆուտբոլային քաղաքացիություն: Անցյալ տարի տարածվեցին լուրեր, որ Հայաստանի հավաքականում խաղալու համար Յուրչենկոն ՀՖՖ-ից 100 հազար դոլար է պահանջել: Ինչ խոսք սա այնքան էլ ընդունելի մոտեցում չէ: Միևնույն ժամանակ ընդունենք սակայն, որ ստեղծված իրավիճակում ավելի լավ կլներ բավարարել Յուրկենկոյի պահանջը, քան մերտին կայանալիք Բոսնիա-Հերցեգովինայի և Ֆինլանդիայի հետ մրցավեճերում խաղադաշտում տեսնենք հայկական թիմերում հանդես եկող որևէ դարպասապահի:
Շատ էր խոսվում, որ ամռանը տեղի ունեցած աշխարհի առաջնությունից հետո Ռուսաստանում կգործի լեգեոներների վերաբերյալ այլ օրենք և Յուրչենկոն, Խորեն Բայրամյանը և հայազգի բազմաթիվ այլ ֆուտբոլիստներ ևս կկարողանա միանալ Հայաստանի հավաքականին: Լեգեոներների մասին առկա օրենքը գործելու է մինչև 2020 թվականը: Այս մասին հայտարարել էր Ռուսաստանի ֆուտբոլի միության նախագահի պաշտոնակատարը: Ցավալի է իհարկե, բայց այս պահին Հայաստանի հավաքականի հաջողությունը կախված է Ռուսաստանից: Ու քանի դեռ լեգեոներների վերաբերյալ նոր օրենքը կյանքի չի կոչվել մեր առաջնային նպատակը պետք է լինել Յուրկենկոյին ամեն գնով համոզելը: Եվրասիական տնտեսական միության դատարանը նախորդ տարվա դեկտեմբերին որոշում էր ընդունել, որը կարող էր շրջադարձային դառնալ հայկական ֆուտբոլի և մասնավորապես Հայաստանի ազգային հավաքականի համար: ԵԱՏՄ-ի համաձայնության 2-րդ հոդվածի 97-րդ կետի հիման վրա դատարանը որոշել էր Եվրասիական միության երկրների մարզիկների նկատմամբ սահմանափակումներ չկիրառել, որպեսզի պահպանվի համընդհանուր շուկայի ազատ կիրառման հնարավորությունը:
Վճռում նշվում է նաև, որ այս կետի չկիրառումը արգելք է հանդիսանում ԵԱՏՄ ներսում միասնական շուկա ստեղծելու համար: ԵԱՏՄ Մեծ կոլեգիայի կարծիքով՝ անդամ երկրները պետք է կատարեն Եվրոպական տնտեսական հանձնաժողովի որոշումները, իսկ դրանց հանդեպ անհամաձայնության դեպքում սահմանված կարգով վիճարկեն դրանք: ԵԱՏՄ-ն և վերջինիս որոշումները սակայն ըստ էության որևէ արժեք չունեն սպորտային լուրջ կառույցների համար:
Դավիթ Ջալալյան
