Ձեր վստահելի աղբյուրը

Մարտի 1-ի գործով մայիսի 16-ին Ավան և Նոր Նորք  ընդհանուր իրավասության դատարանում ընթացող նիստը սովորական համարել չի կարելի թեկուզ միայն այն  պատճառով, որ դատարանի դահլիճում ողջագուրվեցին  Արցախի երեք նախագահները: Իրենց խոստման համաձայն, Արցախի  գործող նախագահ  Բակո Սահակյանը և երկրորդ նախագահ Արկադի Ղուկասյանը ժամանեցին Երևան՝ ստորագրությամբ հաստատելու  11.05.2019թ. իրենց անձնական երաշխավորագիրը   Ռոբերտ Քոչարյանին կալանքից ազատելու վեաբերյալ: Սա իսկական ընկերության  մեծագույն դրսևորում էր: Թշնամու  դեմ իրար թև-թիկունք եղած մարտական զինակիցներն այլ կերպ վարվել չէին կարող…   դարերով ապացուցված  փաստ է՝  դիրք ու պաշտոն անցողիկ են, մնայուն են մարդկային իրական փոխհարաբեությունները:

Բակո Սահակյանի և Արկադի Ղուկասյանի հանրային այս զորակցումն իրենց մարտական ընկերոջը՝ բարոյական  խիզախ արարք է, որը պետք է տղամարդկության օրինակ հանդիսանա այսօրվա մոլորված  երիտասարդների  համար: Ի դեպ, չմոռանաք, որ  սա բարձրաստիճան  պաշտոնյաների  առաջին երաշխավորագիրը չէր.  2018-ի օգոստոսի 6-ին Ռոբերտ Քոչարյանին  կալանքից  ազատելու  խնդրանքով  դիմել էին   նախորդ ԱԺ նախագահը, փոխնախագահներն  և  45 պատգամավորներ:  Իհարկե մերժվել էին: Չմոռանանք նաև, թե հեղափոխական էյֆորիայի պիկին ո՜նց էին երաշխավորագրերով փունջ-փունջ  խափանման միջոցներ  փոխում, հիմնականում Սասնա ծռերի:  Իմիջայլոց, այդ ժամանակ մեծն  աներձագ Հրաչյա Հակոբյանի  երաշխավորությամբ կալանքից ազատվել էին երկու հոգի, որոնցից մեկի ազգանունն էր հիշում, մյուսի ոչ անունը, ոչ ազգանունը (Երկիր Մեդիայի «Երկրի հարցը» հաղորդում)… բայց բնականաբար  երաշխավորագիրը բավարարվել էր:  Հիմա եթե անտեսվի Արցախի գործող և նախկին նախագահների միջնորդությունը (բնականաբար նաև մեղադրանքի  «ջուր» լինելը)ապա  դատավոր Դավիթ Գրիգորյանի խիղճն իրեն   անխղճորեն կկեղեքի… ախր զգացվում է, որ նա լիովին տիրապետում է և՛ քննվող  գործին,  և՛ իր մասնագիտությանը:

Հետաքրքիր էր գլխավոր դատախազի հանկարծակի  հայտնվելը  հենց ժամը 16.30-ին (16. 20 -ի մոտերքը դատավորին տեղեկացրին, որ նախագահները ժամանել են):   Անկասկած նրա գալուստը կապված  էր Արցախի նախագահների դատարան գալու հետ… բայց իբր ի՞նչ: Միթե Արթուր Դավթյանը մտածում էր, որ իր ներկայությունը կարող է որևէ մեկին կաշկանդել և հետ պահել  մտադրություններից կամ ասելիքից: Եթե երկու  բարձրաստիճան պաշտոնյա Ստեփանակերտից  հասել են Երևան , ուրեմն հաստատակամ են իրենց որոշման մեջ և խորապես գիտակցում են , թե ինչ են անում: Շատ  հավանական է, որ  գլխավորը  դատարան էր եկել իրավիճակը  սեփական հայացքով  գնահատելու համար: Կամ էլ 15 րոպե ընդմիջում խնդրած դատախազներն էին այդ ընթացքում հասցրել նրան զեկուցել իրադրությունը: Գլխավոր դատախազը     ներկա չէր    նախորդ երկու նիստերին, երբ պաշտպանները ամենայն մանրամասներով ներկայացրել էին իրենց փաստարկները: Բայցևայնպես  լավ տեղեկացված էր անգամ պաշտպան Հայկ Ալումյանի արտաբերած բառերին իրենց տոնայնությամբ: Դե, երևի  դատախազության դրվածքն է՝ ամեն ինչ րոպեական զեկուցել վերադասին… որպեսզի նա էլ զեկուցի իր վերադասին:

Դատարանում այսօր իր փաստարկները ներկայացրեց նաև ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը: Արդեն թևավոր  դարձած նրա արտահայտություններով ողողված է ողջ մամուլը, և դա շարունակվելու է ողջ դատավարության ընթացքում... եթե իհարկե պետական այրերը ողջախոհություն չդրսևորեն  և չհանեն մեղադրանքը նրա վրայից, ինչն  առաջարկեց պաշտպան Արամ Օրբելյանը:

Դատարկ պառնալիք չէին 80 հատորներն ուսումնասիրած  Ռ.  Քոչարյանի դատախազներին ուղղված  խոսքերը՝ «Ամբողջ դատի ժամանակ ե՛ս  եմ դառնալու մեղադրող կողմը: Ձեր մեղադրականը իրավական դաշտի հետ կապ չունի, ինչ ուզեմ, նա էլ ասելու եմ: Ոչ նորմատիվային բառապաշար չեմ օգտագործում, ինչ ուզեմ, գործի վերաբերյալ ասելու եմ: Կարո՞ղ է ինձ պաշտպանելու իրավունք չունեմ:» Նրա վրդովմունքը պատասխանն էր գլխավոր դատախազի կողմից իր խոսքն ընդհատելուն: Իսկ վերջինիս  խիստ վիրավորել էր  ՀՀ երկրորդ նախագահի ելույթի այն մասը, որտեղ կալանքի տակ պահելու պատճառներից մեկն էր համարվում, որ Քոչարյանը կարող է թաքնվել քննությունից՝ « «Առնվազն անբարոյականություն է իմ կենսագրությունն ունեցող մարդու մասին ասել, որ կարող է փախնել:  Պատերազմից չեմ փախել, մահից չեմ փախել, հիմա իրենցի՞ց պետք է փախչեմ, ո՞վ են իրենք, ի՞նչ են իրենցից ներկայացնում»:

Շա՜տ նուրբ հոգի ունեն մեղադրողները:  Նորմալ են համարում, որ  պատերազմական,  պետականաշինական, դիվանագիտական  հսկայական ճանապարհ անցած մարդուն, ում շնորհիվ Հայաստանը դուրս եկավ  տնտեսական  ու ներքաղաքական վիհից՝ ապօրինի մեղադրանքներով պահում են ապօրինի կալանքի տակ, բայց  նեղսրտում են, երբ նա վրդովվում է: Բա ի՞նչ անի… շնորհակալությո՞ւն  հայտնի,  որ նորից նույն անդունդի ճամփին  է հայտնվել Հայաստանը, և կրկին վտանգված է Արցախը:

Ինն ամսից ավել նախաքննության գաղտնիքի անվան տակ արգելվել է Ռոբերտ Քոչարյանին և նրա պաշտպաններին հանրությանը ներկայացնել իրենց տեսակետներն ամբողջությամբ, բայց օրինակ ՀՔԾ պետն ուզած ժամանակ մտքինն եկածն ասել է… վարչապետ-Վանեցյան-Խաչատրյան հեռախոսազրույցի մասին էլ չենք խոսում: Եվ բնականաբար, պետք է օգտագործեն արտահայտվելու իրենց իրավունքը: Ի դեպ, Ռոբերտ Քոչարյանը պահանջեց նիստն առանց լրագրողների անցկացնել մի որոշ ժամանակ՝ պետական գաղտնիք պարունակող մի դրվագի  ներկայացման համար: Պետական մտածողությամբ մարդու համար, անգամ ապօրինի  կալանավորման դեպքում,  գերակա է մնում պետության շահը: Գործը սարքելուց մոռացե՞լ էին,  որ այն ուղղված է մտային ու կամային ուժեղ հատկանիշներ  ունեցող պետական գործչի դեմ: Վիրավորական պարզունակություն են դրսևորել մեղադրողները...

Կարծեմ Էլդա Գրինն էր  մի անգամ ասել՝ հանցագործություններն անհամեմատ քիչ կլինեին , եթե հանցագործություն ծրագրողը դիմացինին լիակատար ապուշի տեղ չդնի: Ինչքան անհեռատես պետք է լինեին քննչական մարմինները՝  կուլ գնալու համար 2018-ին պատահականորեն իշխանական աթոռին հայտնված, իսկ 1998-ին աթոռից  զրկված երկու ապազգային անձանց  քաղաքական վրեժխնդրությանը: Այն էլ այն դեպքում, երբ նրանք օր օրի  սպառվում են… բավական է միայն նայել դատարանի դիմաց հավաքված նրանց համակիրների որակին ու քանակին:

Մայիսի 16-ի  նիստն առանձնահատուկ էր նաև  նրանով, որ  դահլիճից դուրս Քոչարյանի համակիրների և նրա դեմ բողոքող խմբերի  միջև իրար հանդեպ  փոխզիջումային կանոններ սահմանելու  փորձ արվեց: Ճի՛շտ է, այդպես էլ պետք է լինի:  Աչք ու ականջ սրած արտաքին թշնամին մեզ լիուլի բավարար է,  և  բնավ պետք չէ ներքին թշնամիներ սարքել:

Լիա Իվանյան, հրապարակախոս