Հայաստանի սահմանապահ զորքերը համալրվում են ինտենսիվ կերպով, երեկ սահմանապահ զորքերի օրվա առիթով լրագրողների հետ հանդիպմանն ասել է ԱԱԾ սահմանապահ զորքերի հրամանատար Վաղինակ Սարգսյանը: Նա օրինակ է բերել Հորադիզի ջոկատը՝ ասելով, որ նախկինում այն համալրված էր 50 տոկոսից էլ պակաս, իսկ այժմ արդեն 85 տոկոսով: Այդ հայտարարությունը թե՛ ընդհանրապես, թե՛ օրինակի առումով, մասնավորապես, բավականին հետաքրքիր է: Նախ հետաքրքիր է այն, որ Հայաստանի սահմանապահ զորքերի հրամանատարը բարձրաձայնում է սահմանապահ զորքի՝ Հորադիզի ջոկատի մասին:
Այս հայտարարությունն ուշագրավ է մի քանի առումներով, գլխավորապես նաև Արցախի հարավում դեռևս փետրվարի 27-ին ԱԱԾ պետ Արթուր Վանեցյանի արած հայտնի հայտարարությունների ֆոնին, որոնք հնչեցին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի՝ Իրան այցին զուգահեռ: Այդ իմաստով հատկանշական է, որ նշված սահմանապահ ջոկատի առումով խոսքը փաստորեն վերաբերում է հայ-իրանական սահմանին՝ դե ֆակտո հայ-իրանական սահմանին, արցախ-իրանական սահմանին: Արդյո՞ք սա նշանակում է իրանական կողմի հետ սահմանապահության հարցում գործակցության շուրջ պայմանավորվածությունների մասին, ինչի շրջանակում էլ հայկական կողմը ինտենսիվ համալրում է իր ուժերը և այդպիսով գործընկերային վստահության ազդակ հղում Իրանին: Սա, անկասկած, իրավիճակի ռազմա-քաղաքական նրբերանգներ պարունակող հանգամանք է, եթե սրան գումարենք և այն, որ դեռևս 2017 թվականին Արցախի արտգործնախարար Մասիս Մայիլյանի հետ հարցազրույցում իրանական լրատվամիջոցները բավականին բաց տեքստով հարցեր էին ուղղում արցախ-իրանյան գործակցության և սահմանակցության մասին, որոնք հետո տեղ գտան Իրանում այդ լրատվամիջոցների թողարկած հարցազրույցում:
Ընդհանրապես, Հայաստանի սահմանապահ զորքի ինտենսիվ համալրման հանգամանքը ուշագրավ է նաև մեկ այլ, այս դեպքում արդեն ավելի լայն խնդրի համատեքստում: Խոսքը Հայաստանի պետական սահմանների թուրքական և իրանական՝ Մեղրիի հատվածում ՌԴ սահմանապահ զորքի ծառայության մասին է, որն իրականացվում է 1992 թվականի համաձայնագրով: Այդ համաձայնագրով ՌԴ սահմանապահները ծառայություն են իրականացնում նաև «Զվարթնոց» օդանավակայանում: Հայաստանի սահմանապահ զորքի համալրումը արդյո՞ք նշանակում է, որ Երևանը կարող է Մոսկվայի հետ քննարկումներում բարձրացնել Հայաստանի պետական սահմանի հսկողությունն ամբողջությամբ հայաստանյան սահմանապահ ռեսուրսի ենթակայությանն անցկացնելու հարցը, այդպիսով հրաժարվելով ՌԴ սահմանապահների ծառայությունից, ինչը ուղղակի աբսուրդային իրավիճակ է միջպետական հարաբերություններում: Առավել ևս պետական սահմանի մասին այն նշանակալի ելույթների ֆոնին, որ նախօրեին սահմանապահի օրվա առնչությամբ ունեցել են վարչապետն ու ԱԱԾ ղեկավարը: Հասկանալի է, որ այստեղ էլ գործ ունենք մոտ երեսնամյա ժառանգություն-իրավիճակի հետ, սակայն սա հույժ կարևոր խնդիր է պետական արժանապատվության և սուբյեկտության տեսանկյունից, որովհետև պետական սահմանի պաշտպանությունը գործնականում ինքնիշխանության կարևորագույն տարրերից մեկն է, որն, ըստ էության, որևէ կապ չունի Ռուսաստանի հետ անվտանգային ռազմավարական գործակցության հետ, որն այլ կատեգորիա է և կարող է սպասարկվել բոլորովին այլ մեխանիզմներով:
