Ապրիլյան քառօրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող խորհրդարանական հանձնաժողովի հեռավար հյուրը մայիսի 29-ին Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Էդվարդ Նալբանդյանն է: Ընդ որում, օրը ստացվել է բավականին խորհրդանշական, որովհետև վեց տարի առաջ հենց այդ օրը Աստանայում տեղի ունեցավ հայկական արտաքին քաղաքականության համար ամենախայտառակ դրվագներից մեկը, երբ ԵՏՄ վեհաժողովի նիստում Ղազախստանի նախագահ Նազարբաևը Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանի քար լռության պայմաններում ընթերցում էր Ալիևի նամակը: Նամակ, որով նա՝ ԵՏՄ ոչ անդամը, ՀԱՊԿ ոչ անդամը, Հայաստանի հակառակորդը, Հայաստանի, այսպես կոչված, դաշնակիցներին հորդորում էր առկախել ԵՏՄ անդամակցումը, և նրա նամակը փաստորեն ընդունվում էր: Այդ դրվագը, թերևս, լավագույնն էր խոսում այն մասին, թե ինչպիսի վիճակում էր հայտնվել Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունն ու Հայաստանը: Ի դեպ, ԵՏՄ անդամակցումը, որ տեղի ունեցավ Հայաստանի համար այդպիսի նվաստացուցիչ մի շարք դրվագներով, Երևանում ներկայացվում էր որպես որոշում, որը պետք է բարձրացներ Հայաստանի անվտանգությունը: Հայաստանի անդամակցության, այսպես ասած, պաշտոնական ուժի մեջ մտնելու օրը՝ 2015 թվականի հունվարի 2-ը նշանավորվեց Ադրբեջանի լկտի դիվերսիոն գործողությամբ, որին զոհ գնացին մեր երկու զինծառայողներ: Հետագայում այդ լկտիությունը միայն բազմապատկվում էր, այն էլ ԵՏՄ և ՀԱՊԿ քաղաքական, այսպես կոչված, դաշնակիցների աջակցությամբ: Ի վերջո, այդ ամենը հասավ ապրիլյան ագրեսիայի, որից հետո Հայաստանի հանդեպ կատարվեց դարձյալ ամոթալի քայլ՝ ՌԴ վարչապետ Մեդվեդևը ապրիլի 7-ին ժամանեց Հայաստան և հայտարարեց Երևանում ապրիլի 8-ին սպասվող ԵՏՄ վարչապետների հավաքը հետաձգելու մասին՝ հիմնավորելով, թե Ադրբեջանը՝ ուշադրություն դարձրեք, խոսքը Հայաստանի վրա ընդամենը մի քանի օր առաջ գրոհած Ադրբեջանի մասին է, կնեղանա, եթե նիստը անցկացվի Երևանում:
Ի դեպ, հատկանշական է, որ այդ օրերին Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարին էր փնտրում հայաստանյան հանրությունը, իսկ Երևանում հավատարմագրված դեսպանների հետ աշխատում էր պաշտպանության նախարարությունը: Թերևս, գուցե դա ճիշտ էր և արդյունավետ, բայց այդուհանդերձ՝ բավականին ուշագրավ: 2018 թվականին Հայաստանում թավշյա հեղափոխությունից հետո Էդվարդ Նալբանդյանը փաստացի հաստատվել է ՌԴ-ում: Նա, իհարկե, չի փախել մարտիմեկյան գործի քննությունից, փնտրվող կամ հետախուզվող չէ, որևէ կապ չունի դրա հետ, սակայն հատկանշական է Հայաստանի արտգործնախարարի՝ Մոսկվայում ապաստանելու փաստը: Ինչ հետաքրքիր փաստեր է հավաքելու Ապրիլյան հանձնաժողովը Քառօրյա պատերազմի համատեքստում՝ Հայաստանի արտաքին քաղաքականության առնչությամբ:
