Հետընտրական Ղազախստան. խորհրդարանում կրկին գերիշխում է Նազարբաևի կուսակցությունը

Ղազախստանում հունվարի 10-ին անցկացվել են խորհրդարանական ընտրություններ: Երկրի կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովն այսօր հայտնել է խորհրդարանի ստորին պալատի ընտրությունների նախնական արդյունքները, որոնց համաձայն, ընտրողների գերակշիռ  ձայներով կրկին հաղթել է Նուրսուլթան  Նազարբաևի «Նուր Օթան» («Հայրենիքի լույս») կուսակցությունը:

Այս կուսակցության օգտին, ըստ ԿԸՀ-ի, քվեարկել է ընտրողների գրեթե 72% -ը: Ինչպես նախորդ տարիներին, Ղազախստանի Կոմունիստական ժողովրդական կուսակցությունը և Դեմոկրատական «Ակ Ժոլ» կուսակցությունը եւս տեղեր են ստացել մեջլիսում:

Ղազախական խորհրդարանի՝ կուսակցական ցուցակներով ընտրված պատգամավորների ընտրվելու վերջնական արդյունքները ԿԸՀ-ն ամփոփելու է իր նիստում՝ ընտրական բոլոր հանձնաժողովներից ստացված քվեաթերթիկների վերջնական մշակումից հետո: 

DW-ն ամփոփել է՝ ինչպիսին կլինի Ղազախստանի խորհրդարանի ստորին պալատը՝ այս ընտրություններից հետո:

Ընտրությունների արդյունքը կանխատեսելի է եղել այնպես, ինչպես եղել է տարիներ շարունակ: Ընթացքին հետեւած ղազախ որոշ հասարակական ու քաղաքական գործիչներ նշում են, որ «Նուր Օթան»-ի հաղթանակի մասին են վկայել նաեւ նախքան ընտրություններն անցկացված հարցումները, ընդ որում՝ շուրջ 70 տոկոս ձայներով: Բացի այդ, դիտորդներն արձանագրել են, որ ընտրություններին մասնակցել են միայն իշխող կուսակցությունն ու նրանց դաշնակիցները:

Նազարբաեւի գլխավորած կուսակցության հաղթանակի վրա կասկածներ չեն եղել: Պարզ չէ միայն, թե ինչու է կուսակցությունների դասավորվածությունը մեջլիսում նույնը մնացել: Հնարավոր է եղել «Ակ ժոլ»-ին  ու «պոպուլիստներ»ին մի փոքր ավելի շատ տեղեր տալ խորհրդարանում: Արդյունքում, Ղազախստանի քաղաքացիների համար անհասկանալի հարցեր են մնացել:

Ղազախստանի Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմի ներքին քաղաքականության վարչության նախկին փորձագետ Մաքսիմ Կազնաչևը հայտարարել է, որ  հիասթափված է խորհրդարանական ընտրությունների հայտարարված արդյունքներից: Նա, ինչպես երկրում հայտնի փորձագետ Կազբեկ Բեյսեբաևը, կարծում է, որ երկրի գյուղական բնակչության շրջանում տարածված «Օյլ» կուսակցությունը ևս պետք է մտներ խորհրդարան, մանավանդ որ Ղազախստանի հարավային շրջաններում ժողովրդականությամբ այն զիջում էր միայն «Նուր Օթան» կուսակցությանը:

Փորձագետները կարծում են, որ 4 խորհրդարանական կուսակցությունների հետ աշխատելու համակարգը ակնհայտորեն ավելի դինամիկ և կայուն կլիներ: Հետևաբար, ԿԸՀ-ի ցուցադրած ընտրությունների արդյունքները բավականին հիասթափեցնող են: Նրանք հույս են հայտնել խորհրդարանի ստորին պալատում տեսնել գոնե նոր դեմքեր, որոնք նախկինում ներկայացված չեն եղել:

Միևնույն ժամանակ, և՛ Կազնաչեևը, և՛ Բեյսեբաևը գործնականում չեն կասկածում, որ պատգամավորների նոր կազմը շատ նման կլինի նախորդ գումարմանը: «Իրականում, այս կազմը նման կլինի նախորդին: Ստացվում է, որ մենք ունեցել ենք ընտրություններ առանց ընտրության հնարավորության, քանի որ խորհրդարանական խմբակցությունների վերջնական կազմը ձևավորվելու է կուսակցական գործիչների համար, և ոչ թե ընտրողների նախասիրություններին համապատասխան», - ասել է Մաքսիմ Կազնաչեևը:

Նախօրեին, նախքան առաջին էքզիթպոլերի արդյունքների հայտնվելը, որոնք զարմանալիորեն համընկել էին Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի պաշտոնական տվյալների հետ, այսպես կոչված ոչ համակարգային ընդդիմության կողմնակիցները փորձել են ուշադրություն հրավիրել նորաստեղծ խորհրդարանի թերությունների վրա: Ղազախստանի մի շարք քաղաքներում, ոստիկանության աշխատակիցների ներկայությամբ, մի քանի ժամ նրանք խոսել են «ընթացիկ ընտրական գործընթացի» հետ իրենց անհամաձայնության մասին: Բայց նրանք ցանկալի արդյունքի չեն հասել: Ուժային կառույցների ներկայացուցիչներն ավելի քան 100 այլախոհների ոստիկանական բաժանմունքներ են տարել, իսկ քիչ ուշ՝ ազատ արձակել:

Իրենց հերթին, միջազգային դիտորդները բարձր են գնահատել ընտրությունների կազմակերպման մակարդակը Ղազախստանում: Օրինակ, ըստ «Interfax-Ղազախստան» գործակալության, ֆրանսիացի եվրապատգամավոր Ժան-Լան Լաքապելն ասել է. «Վերադառնալով Ֆրանսիա, ես վստահորեն կասեմ իմ համաքաղաքացիներին, որ Ղազախստանում ընտրություններն անցել են միջազգային ընտրական իրավունքի և ժողովրդավարության  բոլոր նորմերին համապատասխան»:

Ղազախստանում հունվարի 10-ին, անկախ ղազախստանի պատմության մեջ ութերորդ անգամ անցկացվել էին խորհրդարանական ընտրություններ: 16 տարվա մեջ առաջին անգամ դրանք ոչ թե արտահերթ, այլ հերթական էին: Մաժիլիսի (խորհրդարանի) ընտրությունների հետ միաժամանակ անցկացվել են նաեւ մասլիհաթի պատգամավորների ընտրություններ (քաղաքային, շրջանային, մարզային):

Երկրի նախկին ղեկավար Նուրսուլթան Նազարբաևի անսպասելի հրաժարականից հետո Ղազախստանի նոր նախագահ Կասիմ Ժոմարտ-Տոկաևը հայտարարել էր, որ շարունակելու է Նազարբաևի քաղաքականությունը: Ինչպես հայտնի դարձավ, կրկին խորհրդարանական իշխանությունը փոխանցվեց վերջինիս ղեկավարած կուսակցությանը, քանի որ Նազարբաևը թեպետ հեռացել է նախագահի պաշտոնից, սակայն պահպանում է «Ելբասի»՝ ազգային առաջնորդի տիտղոսը: Նա առաջնորդում է «Նուր Օթան» կուսակցությունը, ինչպես նաեւ ցմահ պատասխանատու է երկրի ազգային անվտանգության համար և Սահմանադրական խորհրդի անդամ է: