Thursday, 28 03 2024
Պուտինը հայտարարել է, որ Ուկրաինային մատակարարված F-16-երն օրինական թիրախ կդառնան՝ անկախ դրանց գտնվելու վայրից
13:30
ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարն ընդգծել է, որ Հայաստանը մնում է կազմակերպության դաշնակիցը
«Հայաստան» հիմնադրամը շարունակում է աջակցել Լիբանանում գործող հայկական կրթական հաստատություններին
ФСБ-ի օպերատիվ-հետախուզական աշխատանքները ՀՀ-ում շարունակվում են. Արթուր Սաքունց
«Հայաստանը վերածվել է Արևմուտքի վտանգավոր գործիքի». Զախարովա
13:00
Ուկրաինական նոր օրենքը խտրականություն է դնում ռուսալեզուների, հայալեզուների ու գնչուների նկատմամբ
Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորանշանակ քննիչներին
ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք
Անհրաժեշտ է անցկացնել հանրաքվե Խզմալյանի 3 առաջարկները
Ճանապարհային քարտեզն ազատագրման քարտեզ է. Ազատ Արշակյան
Գազայի գոտի մարդասիրական օգնություն հասցնելու համար մեզ Եգիպտոսի աջակցությունն է պետք. Փաշինյան
12:30
ԱՄԷ-ի և Եգիպտոսի ռազմաօդային ուժերն օդային ճանապարհով օգնության խոշորագույն խմբաքանակն են հասցրել Գազայի հատված
Ցանկացած գործունեություն, որը հետ կպահի ժողովրդավարական գործընթացներից՝ կարժանանա կոշտ դիմադրության
Երկարացվեց Արցախցիներին տրվող 40+10 հազար դրամ աջակցության ժամկետը
«ՀՀ-ում կա մեկ կառավարություն և նստած է այս դահլիճում». Փաշինըանը՝ «վտարանդի կառավարության» մասին
Պուտինը զառանցանք է անվանել ՌԴ կողմից ՆԱՏՕ-ի վրա հարձակումը
Լուրերի օրվա թողարկում 12։00
ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալը Գվինեայի դեսպանի հետ քննարկել է կրթության, գիտության, մշակույթի, սպորտի ոլորտներում համագործակցության զարգացման հեռանկարները
ՌԴ ԱԳՆ-ում Ադրբեջանի խոսնակը
11:50
Հայաստանը վերջին շրջանում չի մասնակցում ՀԱՊԿ-ի աշխատանքներին. Իմանղալի Թասմաղամբետով
«Ֆրանսիան Հայաստանին դրդում է հերթական պատերազմի». Ադրբեջանի ՊԱԾ տնօրեն
11:30
«Հայաստանի էլիտաների մասով որոշակի իրադարձություններ և տրամադրություններ մտահոգիչ են». ՀԱՊԿ քարտուղար
11:20
«Երևանից որևէ պաշտոնական դիմում չենք ստացել անդամակցության կասեցման մասին». ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար
11:10
«ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպման հիմնական կետը տնտեսական կայունությունն է»․ Միլլեր
Ռուսները մի դիրք զիջեցին Հայաստանում. տակտիկակա՞ն նահանջ
Ուղիղ. ՀՀ կառավարության հերթական նիստը
Պոլիկլինիկայի նախկին տնօրենը յուրացրել է բժիշկների աշխատավարձը և վառելիքը
Ուղիղ. Ժողովրդավարական ուժերի համաժողով` նվիրված Հայաստանի եվրաինտեգրմանը
Նման այցերը մեծ քաղաքական եւ անվտանգային նշանակություն ունեն. Ալեն Սիմոնյանն ընդունել է Ֆրանսիայի խորհրդարանական պատվիրակությանը
10:15
Նավթի գներն աճել են. 27-03-24

Հայաստանը կարող է միջնորդի դեր խաղալ Իսրայելի և Իրանի միջև. Ավիգդոր Էսկին

Հայաստանը Իսրայելի տեսանկյունից հետաքրքիր է հենց նրանով, որ շատ լավ հարաբերություններ ունի Իրանի հետ: Հայաստանի բարեկամությունը Իրանի հետ այս իմաստով ոչ թե բացասական է, այլ դրական: Այսօր իրավիճակը Մերձավոր Արևելքում փոխվում է, և Իրանը կարող է գալ այն եզրակացության, որ հարկավոր է կարգավորել հարաբերությունները Իսրայելի հետ, և Հայաստանը կարող է շատ կարևոր դիվանագիտական դեր խաղալ այս հարցում՝ ամրապնդելով իր դիրքերը թե՛ Իսրայելում և թե՛ Իրանում: «Առաջին լրատվական»-ի հետ հարցազրույցում այսպիսի ուշագրավ հայտարարությամբ է հանդես եկել իսրայելցի քաղաքագետ, հասարակական գործիչ Ավիգդոր Էսկինը, որն այս օրերին գտնվում էր Հայաստանում:
Իսրայելցի գործիչը Diplomat.am նախագծի նախաձեռնությամբ այցելել է Արցախ, որտեղ հանդիպել է Ազգային ժողովի պատգամավորների հետ, ելույթ ունեցել արցախյան խորհրդարանում: Ստեփանակերտում Ավիգդոր Էսկինին ընդունել է նաև Արցախի Հանրապետության նախագահ Բակո Սահակյանը:

Մեզ հետ զրույցում Ավիգդոր Էսկինը խոսել է տարածաշրջանում Իսրայելի քաղաքականության, մասնավորապես՝ Ադրբեջանի, Հայաստանի և Իրանի հետ հարաբերությունների, ինչպես նաև ղարաբաղյան հակամարտության մասին:

– Պարոն Էսկին, եկեք սկսենք Իրանի խորհրդարանի նախագահի վերջին հայտարարությունից՝ ղարաբաղյան խնդրի մասին: Ալի Լարիջանին ասել է, թե Իսրայելի միջամտությունը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությանը բացասական հետևանքներ է ունենալու: Ինչպե՞ս եք մեկնաբանում այս հայտարարությունը և ընդհանրապես Իսրայելի ներգրավվածությունը ղարաբաղյան հակամարտությանը՝ օրինակ Ադրբեջանին զենք մատակարարելու միջոցով:

Զենքի մատակարարումը Ադրբեջանին որևէ կապ չունի ղարաբաղյան խնդրի լուծման կամ չլուծման հետ: Դա պարզապես հիմարություն է: Ռուսաստանը 3-4 անգամ ավելի շատ զենք է մատակարարում Ադրբեջանին, քան Իսրայելը: Ռուսաստանը մասնակցում է հակամարտության կարգավորմանը, իսկ Իսրայելը՝ ոչ: Իսրայելն ընդհանրապես որևէ կերպ առնչություն չի ունեցել այս հարցին, և Իրանի խորհրդարանի նախագահի հայտարարությունը, որը համընկավ Ղարաբաղ իմ այցելության հետ, պարզապես ծիծաղաշարժ է, դա հարիր չէ այդպիսի դիրք զբաղեցնող մարդուն: Նա շատ լավ գիտի, որ Իսրայելը երբեք որևէ առնչություն չի ունեցել այս հակամարտությանը: Իսկ իմ այցը Ղարաբաղ մասնավոր բնույթ էր կրում և ոչ ավելին:

– Այսինքն՝ Դուք կարծում եք, Իսրայելը զուտ կոմերցիոն նպատակներո՞վ է վաճառում զենք Ադրբեջանին, և այստեղ քաղաքականություն չկա: Ի դեպ, այդ զենքը օգտագործվել է Արցախի դեմ ապրիլյան պատերազմի ժամանակ, հատկապես՝ անօդաչու սարքերը, որոնք լուրջ խնդիրներ առաջացրեցին հայկական պաշտպանության համար:

– Իսրայելը աշխարհի առաջատար պետություններից է զենքի շուկայում: Եթե Հայաստանը ուզենար զենք գնել Իսրայելից, ապա կարող էր գնել, նրան ոչ ոք չի խանգարում: Դա որևէ առնչություն չունի քաղաքականությանը: Մենք նավթ ենք գնում Ադրբեջանից, նշանակում է՝ մենք կախվա՞ծ ենք Ադրբեջանից, նշանակում է՝ Ադրբեջանը ազդեցությո՞ւն ունի մեզ վրա, օրինակ, Պաղեստինի հարցում: Սա սովորական բիզնես է:

Եթե խոսենք Իսրայելի ստրատեգիական շահերի մասին, ապա Ադրբեջանի պարագայում դրանք ավելի շուտ կապված են Իրանի հետ: Ինչ վերաբերում Հայաստանին, ապա Հայաստանը ոչ թե էական դեր չի խաղում իսրայելական քաղաքականության մեջ, այլ ընդհանրապես գոյություն չունի: Բայց ես շատ ուրախ կլինեմ, եթե մեր երկրների միջև ձևավորվեն ավելի կառուցողական հարաբերություններ: Հայաստանը և Իսրայելը վատ հարաբերություններ չունեն, պարզապես դրանք շատ անաշխույժ են: Անձամբ ես շատ ուրախ կլինեմ, եթե այդ հարաբերությունները զարգանան:

– Իսկ ի՞նչ հեռանկարներ կան Իսրայելի և Հայաստանի հարաբերությունները խորացնելու համար: Այս երկու ժողովուրդների պատմությունը շատ նման է, բայց արդի քաղաքականության մեջ երկու պետությունների շահերը շատ հաճախ հակադրվում են միմյանց:

– Նախ, մենք չունենք լիարժեք դիվանագիտական հարաբերություններ, որովհետև դա չէր ուզում Հայաստանը: Հայաստանը չէր ուզում լիարժեք դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատել Իսրայելի հետ, այդ պատճառով էլ ստեղծվեց իրավիճակ, երբ Հայաստանը շարժվեց Իրանի ուղղությամբ, իսկ Ադրբեջանը խորացրեց իր հարաբերությունները Իսրայելի հետ: Կարծում եմ, որ Ադրբեջանը ավելի խելացի ընտրություն է կատարել, քան Հայաստանը, բայց դա ձեր որոշումն է: Դա կրկին կապված է միայն ձեր քաղաքականության հետ: Հասկացեք, Իսրայելում ոչ ոք չի քննարկում որևէ հարց՝ կապված Ղարաբաղի հետ, իհարկե բացի համացանցի ռուսալեզու կայքերից: Ի դեպ, գիտե՞ք, որ ռուսախոս իսրայելցիների 70-80 տոկոսը Հայաստանի կողմից է: Սա անվիճելի փաստ է:

– Ամեն դեպքում Դուք էլ հավանաբար չեք ժխտի, որ Իրանը նույնպես շատ կարևոր գործընկեր է Հայաստանի համար, քիչ հարևաններից մեկը, որը թշնամական վերաբերմունք չունի Հայաստանի հանդեպ:

– Իսկ մի՞թե ես ասացի, թե Հայաստանը պիտի խզի իր կապերը Իրանի հետ: Մի՞թե Իսրայելը խանգարում է Իրանի հետ Հայաստանի հարաբերություններին: Իսրայելը երբեք չի խանգարել Հայաստան-Իրան հարաբերություններին: Ավելին, կարծում եմ, որ այսօր իրավիճակը Մերձավոր Արևելքում փոխվում է, և Իրանը արդեն հասկացավ, որ 30 տարվա խաղադրույքը ծայրահեղական իսլամիզմի, այնպիսի կազմակերպությունների վրա, ինչպիսին Համասն է, անհաջող խաղադրույք էր: Համասը Սիրիայում կռվում էր իրանցիների և Ասադի դեմ, իսկ Համասին ֆինանսավորում էր հենց Իրանը: Կարծում եմ՝ Իրանը հասկանում է, որ իր քաղաքականությունը մտել է փակուղու մեջ, և Իրանը շուտով կգա այն եզրակացության, որ ավելի լավ է կառուցողական հարաբերություններ հաստատել Իսրայելի հետ, և Հայաստանը կարող է դրական դեր խաղալ այս հարցում, ուստի ինձ համար Հայաստանի բարեկամությունը Իրանի հետ ոչ թե բացասական, այլ դրական երևույթ է: Շեշտում եմ՝ ինձ համար դա շատ դրական է, Հայաստանը հետաքրքիր է հենց նրանով, որ բարեկամական հարաբերություններ ունի Իրանի հետ:

– Հետևաբար սկզբունքորեն հնարավոր է, որ Հայաստանը կարող պահպանել իր հարաբերությունները Իրանի հետ և միևնույն ժամանակ փորձել զարգացնել հարաբերությունները Իսրայելի հետ:

– Իհարկե, դա հնարավոր է: Ավելին, Հայաստանը կարող է շատ կարևոր դիվանագիտական դեր խաղալ այս հարցում և ամրապնդել իր դիրքերը և՛ Իսրայելում, և՛ Իրանում: Հայաստանը այսօր շատ շահեկան դիրքերում է: Կարծում եմ՝ հենց սա էլ կարող է խթանել Իսրայելի և Հայաստանի հարաբերությունների զարգացմանը, ինչը ես անձամբ շատ եմ ուզում:

– Կարո՞ղ եք մի փոքր պատմել Լեռնային Ղարաբաղ կատարած Ձեր այցի և նախագահ Բակո Սահակյանի հետ Ձեր հանդիպման մասին:

– Ես չէի գնացել Ղարաբաղ, որպեսզի ինչ-որ խորհուրդներ տամ նրանց քաղաքականության կամ իշխանության, պետական կառուցվածքի մասին: Դա պիտի որոշեն այն մարդիկ, ովքեր ապրում են այնտեղ և ներգրավված են հակամարտությանը: Ես կարող եմ ասել հետևյալը, որ այնտեղ տեսա շատ հետաքրքիր, բարյացկամ մարդկանց՝ բարի սրտով և պայծառ ուղեղով: Ես խորհուրդ եմ տալիս բոլոր իմ ընկերներին և՛ Ռուսաստանում, և՛ այլ երկրներում անպայման այցելել Ղարաբաղ: Դա շատ հետաքրքիր վայր է: Այդ մարդիկ շատ մեծ տպավորություն գործեցին ինձ վրա: Ես բոլորին կոչ եմ անում այցելել Ղարաբաղ:

Ինչ վերաբերում է տվյալ հիմնախնդրի քաղաքական լուծմանը, ապա սա շատ բարդ խնդիր է, և հարկավոր է շատ լուրջ զբաղվել այս հարցով՝ երկարամյա ուսումնասիրության հիման վրա, իսկ ես չեմ համարձակվի խորհուրդներ տալ մի հարցի մասին, որին շատ լավ չեմ տիրապետում:

– Որոշ մասնագետներ Հայաստանում ասում են, որ Իսրայելում կան Ադրբեջանից արտագաղթած շատ հրեաներ, այդ պատճառով էլ ադրբեջանական լոբբին շատ ուժեղ է և շատ լավ է աշխատում այնտեղ: Իսկ ի՞նչ ռեսուրսներ ունի Հայաստանը այս իմաստով:

– Ճիշտ հակառակն է՝ ձեզ ամեն ինչ սխալ են ներկայացնում, որովհետև հայկական լոբբին Իսրայելում շատ ավելի ուժեղ է ադրբեջանականից: Այն գլխավորում էր Զեէվ Էլկինը, որն ընդհանրապես այսօր Իսրայելի քաղաքականության ամենաազդեցիկ դեմքերից է: Դուք շատ ազդեցիկ, շատ արդյունավետ լոբբի ունեիք Իսրայելում, իսկ ադրբեջանական լոբբին շատ թույլ է և ապաշնորհ, պարզապես հայկական լոբբին չէր զբաղվում այն հարցերով, որոնցով պիտի զբաղվեր: Իսրայելի և Հայաստանի հարաբերությունների ամրապնդմամբ զբաղվելու փոխարեն՝ նրանք աշխատում էին 100 տարի առաջ տեղի ունեցած Հայոց ցեղասպանության մասին օրենք ընդունելու ուղղությամբ և բոլոր ուժերը ծախսեցին դրա վրա: Բայց եթե նույնիսկ Կնեսետը վաղը նման որոշում կայացնի, դա որևէ բան չի փոխի ո՛չ դեպի լավը, ո՛չ էլ դեպի վատը:

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում