Հատուկ քննչական ծառայությունը նախօրեին տեղեկություն է տարածել Մարտի 1-ի գործով, որով հայտարարել է քննչական խմբի նախկին ղեկավար, Քննչական կոմիտեի պետի նախկին տեղակալ Վահագն Հարությունյանին Մարտի 1-ի գործով որպես մեղադրյալ ներգրավելու մասին: Ըստ տեղեկության՝ Հարությունյանը միտումնավոր կեղծել է գործի ապացույցները, ՊՆ ստորաբաժանումների կրակած փամփուշտները փոխարինելով ոստիկանության զորքերի այլ տեղում Մարտի 1-ից հետո կրակած փամփուշտներով:
Հասկանալի է տրամաբանությունը, որ բխում է ՀՔԾ հաղորդագրությունից: Ապացույցները կեղծվել են՝ ըստ դրա, որպեսզի հերքվի բանակի անմիջական մասնակցությունն ուժային գործողությանը և կրակոցները: Հենց դրա վրա է հիմնվում պաշտպանվող կողմը, երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի գլխավորությամբ, ասելով, որ բանակը չի կրակել, այլ ներքաշվել է զուտ արտակարգ դրության շրջանակում հատուկ կարևորության օբյեկտները պաշտպանելու համար: Մեղադրյալի կարգավիճակ է ստացել նաև Վահագն Հարությունյանին օգնած փորձագետը, և նրանց նկատմամբ հայտարարվել է հետախուզում:
Նրանք, փաստորեն, պաշտպանության նախկին նախարար Միքայել Հարությունյանից հետո Մարտի 1-ի գործով հետախուզման մեջ հայտնված նոր անձինք են: Հետաքրքիր է, թե որտեղ են հայտնաբերվելու կամ գտնվում այս անձինք: Միքայել Հարությունյանը, ինչպես հայտնի է, Ռուսաստանում է, ու հայտնի է նաև, որ ռուսաստանյան իրավապահները ՌԴ տարածքում չեղարկել են նրա հանդեպ հետախուզումը: Ո՞ր տարածքում են Վահագն Հարությունյանն ու փորձագետը, որ ըստ ՀՔԾ տվյալի՝ օգնել է նրան կեղծել ապացույցները:
Կա մեկ այլ հատկանշական բան, որ Մարտի 1-ի գործի այդ տեղեկությունը, որ կարելի է համարել ինչ-որ իմաստով նաև անակնկալ տեղեկություն, հրապարակվում է խորհրդարանում վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի թեկնածության քվեարկության նախօրեին: Քվեարկությունն, ինչպես հայտնի է, պետք է կրի ֆիկտիվ բնույթ, և նպատակը Փաշինյանին չընտրելն է, այդ մասով ամեն ինչ վաղուց պարզ է ընթերցողին: Այստեղ հատկանշական է ոչ միայն հանգամանքը, որ անակնկալ տեղեկությունը հրապարակվում է Փաշինյանի թեկնածության երկրորդ մերժման շեմին և փաստորեն ԱԺ լուծարումից առաջ, այլ նաև այն, որ մեկ շաբաթ առաջ խորհրդարանի ամբիոնում ունեցած ելույթում Նիկոլ Փաշինյանը հետաքրքիր հայտարարություն էր արել հենց Մարտի 1-ի թեմայով՝ ասելով, որ մարդիկ պետք է հոգեբանորեն պատրաստվեն նաև այդ գործով այնպիսի բաներ լսելու, որը հեշտ չի լինելու:
Ինչը նկատի ուներ Փաշինյանը, դեռևս հստակ պարզ չէ: Արդյո՞ք խոսքը այն տեղեկության մասին է, որը հրապարակել է ՀՔԾ-ն: Հազիվ թե, որովհետև ինչքան էլ այն անակնկալ է, այդուհանդերձ դժվար լսելի չէ, և դրա համար հանրությանը հոգեբանորեն պատրաստվել թերևս պետք չէր, քանի որ մարդիկ հոգեբանորեն պատրաստ են առնվազն այն բանին, որ անցնող տասնամյակի ընթացքում քննությունը շատ բան չի արել բացահայտելու համար այն, ինչ եղել է իրականում: Հետևաբար տեղեկությունն անակնկալ է զուտ պահի, բայց ոչ ընդհանրապես գործի ընթացքի տրամաբանության տեսանկյունից:
Հետևաբար՝ պետք է եզրակացնել, որ հոգեբանորեն դժվար տեղեկությունները դեռ առջևում են, պարզապես մեկ շաբաթ անց Նիկոլ Փաշինյանի նոր ելույթի շեմին տեղեկատվության հրապարակման նպատակը թերևս ցույց տալն է, որ Փաշինյանի խոսքը գործ է, կամ Փաշինյանի խոսքն էլ գործ է: Այդ իմաստով հետաքրքիր է, թե նա ինչի մասին է խոսելու այսօր խորհրդարանում, մի քանի ժամ անց:
Նիկոլ Փաշինյանի թեկնածությունը երկրորդ քվեարկության համար առաջադրելը սահմանադրորեն պարտադիր չէր, և չառաջադրելը չէր տա երկիմաստ մեկնաբանությունների առիթ կամ պատճառ, սակայն նա առաջադրվել է՝ «Ելք» և «Ծառուկյան» դաշինքներն առաջադրել են հենց այն բանի համար, որ Փաշինյանը դարձյալ ելույթ ունենա ամբիոնից: Նա ասել էր, որ կան բաներ, որոնց մասին չի հասցրել խոսել նախորդ անգամ, և դրա համար կարիք կա ելույթի նաև այսօր: Ընդ որում՝ այդ հանգամանքը ևս ուշագրավ է, նկատի ունենալով այն, որ վարչապետն ի վերջո կարող էր, այսպես ասած, ֆեյսբուքյան լայվի միջոցով ասել այն, ինչը պատրաստվում է անել խորհրդարանում: Սակայն թերևս հենց այդ հանգամանքն է, որ տարբերակում է ելույթի, այսպես ասած, ծրագրային բնույթը:
Նախորդ ելույթը մենք առաջիններից մեկը բնորոշեցինք հենց այդպիսին, որպես արդեն իսկ նախընտրական-ծրագրային: Եվ այդ իմաստով ամբիոնը ստանում է արդեն կարևոր նշանակություն: Ի վերջո, ֆեյսբուքյան լայվերը ինֆորմացիոն բնույթ ունեն, ծրագրային ելույթները պահանջում են ավելի ծանրակշիռ և սոլիդ ամբիոններ: Եվ այս իմաստով էլ խորհրդանշական, ուշագրավ է դառնում, փաստորեն, ծրագրային ելույթի երկրորդ մասից առաջ Մարտի 1-ի գործով տեղեկության հրապարակումը:
Պետք է խոստովանել, որ այն, իհարկե, հանրության համար տեսարանային, այսպես ասած, ակտ և «դոզա» լինելուց բացի, զգաստացնող ակտ և «դոզա» է նախկին համակարգի ամենատարբեր սեգմենտների համար, հատկապես նրանց, ովքեր որևէ առնչություն են ունեցել Մարտի 1-ի գործին: Խորհրդարանի լուծարումից առաջ այդ «դոզան» անկասկած ամենևին պատահական զուգադիպություն չէ, այլ պլանավորված ազդակ, որի կարիքը կամ անհրաժեշտությունը թերևս առաջացրել էր նաև հոկտեմբերի 27-ին կառավարության շենք մուտք գործել փորձած նռնակով «ինքնասպանի» հայտնի միջադեպը:
