2018 թվականը հայ ֆուտբոլասերի համար սկսվեց խորը հիասթափությամբ: Մեր ազգային թիմը Վազգեն Սարգսյանի անվան «Հանրապետական» մարզադաշտում ցուցադրելով խայտառակ ֆուտբոլ՝ նախ 0:0 խաղաց Էստոնիայի հետ, այնուհետև 0:1 հաշվով զիջեց Լիտվայի ընտրանուն: Կարծում ենք՝ բոլորը համոզվեցին, որ մեր հավաքականում ոչինչ չի փոխվել, և մինչև տեղի չունենան համակարգային փոփոխություններ, ձախողումները շարունակվելու են: Հատկապես ցավալի է, որ նման խաղերը մեզ համար դառնում են սովորական:
Ցավոք սրտի, 2018 թվականը անփառունակ ելույթով սկսեց ոչ միայն Հայաստանի ազգային հավաքականը: Հայաստանի մինչև 19 տարեկանների հավաքականը Արաբական Միացյալ Էմիրություններում մասնակցեց «Դուբայի Գավաթ-2018» միջազգային մրցաշարին: Հենց մեկնարկային խաղում Հայաստանի հավաքականը 4:0 հաշվով զիջեց ԱՄԷ-ին: Երկրորդ խաղում էլ մեր ֆուտբոլիստները 3:0 հաշվով պարտվեցին Սաուդյան Արաբիային: Վերջին խաղում Հայաստանի հավաքականին հաջողվել էր դրական արդյունքի հասնել՝ 2:2 խաղալով Թաիլանդի հետ: Վաստակելով ընդամենը մեկ միավոր՝ մեր հավաքականը զբաղեցրել էր, բնականաբար, վերջին հորիզոնականը: Այս արդյունքը կարելի է սովորական համարել: Նման խայտառակ արդյունքից հետո Հայաստանի հավաքականը մամուլում նույնիսկ քննադատության չենթարկվեց:
Անցյալ տարի մեր պատանեկան հավաքականները շռնդալից պարտություններ կրեցին Եվրոպայի առաջնության ընտրական փուլերում՝ ապացուցելով, որ ամենաթույլն են: Վերջին մրցաշարը ցույց է տալիս, որ մեր հավաքականը ամենաթույլն է ոչ միայն Եվրոպայում:
Ո՞ւմ կարող են հաղթել Հայաստանի հավաքականները: Այս հարցի պատասխանը շատ դժվար է գտնել: Ռուբեն Հայրապետյանն այս տարվա սկզբին հայտարարեց, որ ունենք բազմաթիվ պատանի տաղանդավոր ֆուտբոլիստներ: Եվ ովքե՞ր են նրանք: Որտե՞ղ են այդ ֆուտբոլիստները, երբ Սաուդյան Արաբիան և ԱՄԷ-ն նվաստացնում են մեր հավաքականին:
Հիշեցնենք, որ այս տարվա սկզբին Ռուբեն Հայրապետյանը Հայաստանի պատանեկան հավաքականները վստահել է Արգենտինայից հրավիրված մասնագետների: Ինչ կարող են փոխել այդ մասնագետները: 18-19 տարեկան շատ ֆուտբոլիստներ կայուն ելույթ են ունենում բարձրակարգ թիմերում: Եթե մինչև 18 տարեկան ֆուտբոլիստը ֆուտբոլիստ չի դարձել, ապա ոչ մի արգենտինացի մասնագետ չի կարող փրկել իրավիճակը:
Մինչ օրս Ռուբեն Հայրապետյանը խոսում է մանկապատանեկան ֆուտբոլը զարգացնելու մասին: Ստեղծվում է իմիտացիա, որ 2002 թվականից Հայրապետյանը զարգացնում է մանկապատանեկան ֆուտբոլը և հետևողական աշխատանք է տանում էլ ավելի լուրջ արդյունքներ ստանալու համար: Ո՞ւր է այն ֆուտբոլիստը, որը ֆուտբոլով սկսել է զբաղվել Ռուբեն Հայրապետյանի կողմից հաստատված ռեժիմի պայմաններում և դարձել է ֆուտբոլիստ:
17 և 19 տարեկան ֆուտբոլիստները ծնվել են համապատասխանաբար 2001 և 1999 թվականներին: Նրանք ֆուտբոլով սկսել են զբաղվել 5-6 տարեկանից, այսինքն՝ մոտավորապես 2005-2006 թվականներից: Ռուբեն Հայրապետյանը Հայաստանի ֆուտբոլի ֆեդերացիայի նախագահն է 2002 թվականից: Այսինքն՝ Հայաստանի ներկայիս հավաքականները իրապես արտացոլում են Ռուբեն Հայրապետյանի կատարած աշխատանքը մանկապատանեկան ֆուտբոլում:
Հիշենք մի քանի վառ օրինակ Հայաստանի պատանեկան հավաքականների անցյալ տարվա ելույթներից: Մինչև 17 տարեկան ֆուտբոլիստների Հայաստանի հավաքականը նախորդ տարվա հոկտեմբերին Չեխիայում մասնակցեց Եվրոպայի առաջնության ընտրական փուլին: Մեր հավաքականը 3:0 հաշվով զիջել էր Իսրայելին, 7:0 հաշվով՝ Չեխիային և 4:0 հաշվով՝ Թուրքիային: Երեք հանդիպումներում բաց թողնելով 14 գոլ՝ Հայաստանը ենթախմբում զբաղեցրել էր վերջին՝ 4-րդ հորիզոնականը: Մինչ այդ՝ 2017 թվականի մարտին, մեր հավաքականը Թուրքիայում մասնակցել էր Եվրոպայի առաջնության ընտրական փուլի Էլիտ ռաունդին: Այս մրցաշարում Հայաստանը Թուրքիային զիջել էր 6:0, Ֆինլանդիային՝ 5:0 և Գերմանիային՝ 10:1 հաշվով: Անթալիայում Հայաստանի ազգային հավաքականը խաղադաշտում անցկացրել էր 4 ժամ: Այդ չորս ժամվա ընթացքում մեր հավաքականն ընդունել էր 21 գնդակ:
Անցյալ տարվա նոյեմբերին էլ Հայաստանի մինչև 19 տարեկանների հավաքականը Լյուքսեմբուրգում մասնակցել էր Եվրոպայի առաջնության ընտրական փուլին: Առաջին տուրում մեր հավաքականը 5:0 հաշվով զիջել էր Չեխիայի, երկրորդ տուրում ոչ-ոքի՝ 3:3, խաղացել Շոտլանդիայի հետ և վերջին տուրում 2:2 խաղալով Լյուքսեմբուրգի հետ՝ դուրս էր մնացել հետագա պայքարից: Փաստորեն 2018 թվականին պաշտոնական մրցաշարերում Հայաստանի մինչև 17 և 19 տարեկան ֆուտբոլիստների հավաքականները բաց են թողել 45 գնդակ:
Կարծում ենք՝ մեկնաբանություններն ավելորդ են: Անցյալ տարի Հայաստանի մինչև 17 տարեկան ֆուտբոլիստների հավաքականը Մինսկում մասնակցել էր «Զարգացման գավաթ» մրցաշարին, որտեղ 5 հանդիպումներում նույնքան պարտություն կրելով՝ ընդունել էր 19 գնդակ: