Էդվարդ Նալբանդյանը Բրյուսելում կաշկանդված էր, վերջում, սակայն, բացվեց

Լուսանկարում՝ ՀՀ ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանը հանդիպել է Եվրոպական հանձնաժողովի փոխնախագահ Ֆեդերիկա Մոգերինիի հետ, Բրյուսել, 21.02.2018

Տարածքների վերադարձը կարգավորման տարրերից մեկն է: Այս մասին երեկ Եվրոպական խորհրդարանի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի լիագումար նիստի քննարկման ընթացքում հայտարարել է ՀՀ արտգործնախարար Էդվարդ Նալբանդյանը, որը աշխատանքային այցով մեկնել էր Բրյուսել: Նիստին նախորդեց ԵՄ արտաքին գործերի եւ անվտանգության քաղաքականության հարցերով բարձր ներկայացուցիչ, Եվրոպական հանձնաժողովի փոխնախագահ Ֆեդերիկա Մոգերինիի հետ հանդիպումը, որի ընթացքում ստորագրվեց ԵՄ-Հայաստան գործընկերության առաջահերթությունների իրագործման մասին փաստաթուղթը:

Եվրոպական խորհրդարանի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի լիագումար նիստի քննարկման ընթացքում ՀՀ արտաքին գերատեսչության ղեկավարը նախ ելույթ ունեցավ, ապա պատասխանեց խորհրդարանականների հարցերին:

Ելույթում Նալբանդյանը հիմնականում կրկնեց Մյունխենի անվտանգության համաժողովի ընթացքում Սերժ Սարգսյանի արտահայտած մտքերը, թեև արտգործնախարարի խոսքում ավելի մեծ տեղ էր հատկացված Հայաստան-ԵՄ հարաբերություններին ու համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրին: Նալբանդյանը հերթական անգամ հայտարարեց, որ Հայաստանը պատրաստվում է ՀԸԳՀ վավերացման գործընթացն ավարտել ապրիլ ամսին:

Եվրոպայի հետ գործընկերությանն առնչվող մասը Նալբանդյանը եզրափակեց տարածաշրջանում համագործակցության մթնոլորտի ձևավորմանն ուղղված Հայաստանի ջանքերին հակադրելով առկա հակամարտություններն ու բաժանարար գծերը: Նա ևս հիշեց Բեռլինի պատի անկումը և դրանից գրեթե երեսուն տարի անց փակ մնացող հայ-թուրքական սահմանը: «Հայաստանը նախապայմանների լեզվով չի խոսում, բայց չի էլ ընդունի որևէ մեկի կողմից նախապայմանների առաջադրումը» - հայտարարեց Նալբանդյանը:

Նախարարն, իհարկե, չէր կարող շրջանցել նաև Լեռնային Ղարաբաղի խնդիրը: Մինչ Ապրիլյան պատերազմի և դրա ընթացքում Ադրբեջանի վայրագությունների մասին խոսելը, Նալբանդյանը նշեց, որ «1999թ. Եվրախորհրդարանի ընդունած բանաձևում ամրագրվում էր, որ Լեռնային Ղարաբաղը հռչակել է իր անկախությունը՝ հետևելով նմանօրինակ հայտարարություններին, որոնք արվել են նախկին խորհրդային հանրապետությունների կողմից»: Երկար տարիների ընդմիջումից հետո նման բարձր ամբիոնից կրկին հնչեց «Լեռնային Ղարաբաղը երբևէ չի եղել անկախ Ադրբեջանի կազմում» արտահայտությունը: Սա կարևոր դիտարկում է, քանի որ միջազգային հարթակներում՝ անմիջականորեն Արցախի խնդրով չզբաղվող մասնագետների շրջանում հաճախ կարելի է հանդիպել կարծիքի, թե իբր «հայկական զինյալները գրավել են ադրբեջանական տարածքներ»: Իհարկե, դա անմիջական ազդեցություն չի ունենում խնդրի կարգավորման գործընթացի վրա, սակայն նպաստում է հասարակական կարծիքի խեղաթյուրմանն ու որպես հետևանք բացասական ֆոն է ստեղծում հայկական կողմի համար: Բացի դրանից, նման մոտեցման պարագայում հիմնախնդրի կարգավորման հիմքում դրված, առաջին հայացքից իրարամերժ՝ տարածքային ամբողջականության և ժողովուրդների իրավահավասարության և ինքնորոշման իրավունքի սկզբունքները պարզ լուծում են ստանում. Լեռնային Ղարաբաղը առնչություն չունի Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության հետ:

Վերջում նախարարը նշեց, 2009թ. դեկտեմբերին Աթենքում կայացած նախարարական համաժողովի ընթացքում ԵԱՀԿ մասնակից բոլոր պետությունները, այդ թվում՝ Ադրբեջանը, հավանություն են տվել Լեռնային Ղարաբաղի հիմնահարցի կարգավորման երեք սկզբունքներին և դրանց ամբողջակնությանը:

Այսքանով ավարտվեց Էդվարդ Նալբանդյանի ելույթը, որի ընթացքում նախարարի մոտ նկատվում էր որոշակի կաշկանդվածություն: Ելույթին հետևեցին Եվրոպացի խորհրդարանականների արձագանքներն ու հարցերը:

 

Լեռնային Ղարաբաղ

Մի քանի խորհրդարանականներ անդրադարձան Լեռնային Ղարաբաղի խնդրին, ինչին ի պատասխան Նալբանդյանը ևս մեկ անգամ ներկայացրեց պաշտոնական Երևանի դիրքորոշումը, նշելով, որ ՀՀ-ն ակնկալիքներ չունի բարեկամ, գործընկեր կամ այլ երկրներից՝ Հայաստանի դիրքորոշումը անվերապահորեն կիսելու: Նախարարի խոսքով «դա չի կարող խոհեմ մոտեցում լինել»: Փոխարենը նա կոչ արեց ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի երեք համանախագահ երկրների դիրքորոշումը կիսելու և դրան սատար կանգնելու: Այստեղ Նալբանդյանը ցավով նշեց, որ այսօր Լեռնային Ղարաբաղի կարգավորումը եզակի հարթակներից է, որտեղ ԱՄՆ-ի Ֆրանսիայի և Ռուսաստանի կարծիքներն ու աշխատանքը ընդհանուր են:

Անդրադառնալով Լեռնային Ղարաբաղի կարգավորման երեք սկզբունքներին, Նալբանդյանը ևս մեկ անգամ նշեց, որ դրանք հանկարծակի չեն ձևավորվել և արդյունք են տարբեր մակարդակներով անցկացված տասնյակ հանդիպումների: Այդ սկզբունքներն ամբողջական են և դրանք իրարից առանձնացնելը կբերի փակուղու: Նախարարը խոսեց ոչ միայն սկզբունքների, այլև դրանց տարրերի մասին: Ըստ նրա առաջին տարրը, առաջարկված համանախագահների կողմից, այն է, որ Լեռնային Ղարաբաղի վերջնական կարգավիճակը պետք է որոշվի Լեռնային Ղարաբաղի բնակչության ազատ կամարտահայտման միջոցով, որը ունենալու իրավական ուժ:

Երկրորդ տարրը Լեռնային Ղարաբաղի վերջնական կարգավիճակին նախորդող միջանկյալ կարգավիճակի տրամադրմանն է վերաբերվում: Նախարարի մեկնաբանությամբ՝ միջանկյալ կարգավիճակը ենթադրում է, որ այն ամենին, ինչն այժմ կա Լեռնային Ղարաբաղում՝ իշխանություններ, պաշտպանական ուժեր և այլն, գումարվելու է միջանկյալ կարգավիճակի միջազգային ճանաչումը:

Երրորդ տարրը Հայաստանի հետ կապի ապահովումն է՝ Լաչինի միջանցքով: Այստեղ Նալբանդյանը փոքրիկ պատմական էքսկուրս կատարեց եվրոպացի խորհրդարանականների համար, ներկայացնելով, թե ինչպես Ղարաբաղը դարձավ անկլավ Խորհրդային Ադրբեջանի կազմում՝ ուղղակիորեն և արդարացիորեն մեղադրելով բոլշևիկյան կուսակցությանն ու Ստալինին:

Չորրորդ տարրը բազմաշերտ անվտանգության երաշխիքներն են, ներառյալ խաղաղապահ առաքելությունների և ուժերի առկայությունը Լեռնային Ղարաբաղի շուրջը:

Հինգերորդ՝ բոլոր փախստականների և տեղահանված անձանց վերադարձը:

Շեշտելով բոլորի հանգամանքը, նախարարը, թերևս, նպատակ էր հետապնդում հասկացնելու, որ դա վերաբերվում է ոչ միայն Հայաստանի Հանրապետությունից և Արցախից հեռացած ադրբեջանցիներին, այլև Ադրբեջանից տեղահանված հայերին:

Վեցերորդ տարրը տարածքների վերադարձն է:

Նալբանդյանը նշեց, որ հայկական կողմը բազմիցս ներկայացրել է իր պատրաստակամությունը աշխատել այս սկզբունքների և դրանց տարրերի շրջանակում, սակայն Ադրբեջանը ձգտում է դուրս հանել երեք սկզբունքների դաշտից միայն մեկը՝ տարածքային ամբողջականությունը, այն էլ սեփական մեկնաբանությամբ, և թվարկած տարրերից մեկը՝ տարածքների վերադարձը:

Տարածքների վերադարձը հայ հասարակության համար շարունակում է անընդունելի մնալ: Բայց եթե մինչ այս հայտարարությունը մենք կարող էինք ակնկալել, որ խոսքը վերաբերվելու է բոլոր, այդ թվում Արցախի Հանրապետության Շահումյանի, Մարտակերտի և Մարտունու շրջանների օկուպացված տարածքներին, ապա այժմ, ելնելով Ադրբեջանի՝ վեցերորդ տարրի հանդեպ ունեցած հատուկ շահագրգռվածությունից, կարող ենք ենթադրել, որ Ադրբեջանի կողմից օկուպացված տարածքների վերադարձի հարցը բանակցությունների սեղանին դրված չէ:

ԵՄ, թե՞ ԵԱՏՄ

Արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի անդամներին հետաքրքրում էր երկու ինտեգրացիոն գործընթացների մեջ ներառված լինելու բարդությունները, եղած հնարավոր ճնշումները ԵՄ կամ ԵԱՏՄ կողմից, իսկ Լիտվայի ներկայացուցիչ Պյատրաս Աուշտրյավիչյուսը ուղղակիորեն հարցրեց, թե ի՞նչ արդյունք կտա Երևանում, կամ մեկ այլ հայկական քաղաքում անցկացված «ԵՄ, թե՞ ԵԱՏՄ» բնույթի հարցումը: Նալբանդյանը կրկնեց Սերժ Սարգսյանի՝ Մյունխենում արած հայտարարությունը, որ «կա՛մ, կա՛մ»-ի սկզբունքը դրվել էր հենց ԵՄ-ի կողմից: Նա նաև որոշակի մանրամասներ ներկայացրեց Մաքսային միությանն անդամակցելու որոշմանը հաջորդած Բրյուսել կատարած իր այցից: Պարզվում է, որ Հայաստանին մերժել են ԵՄ հետ ասոցացման պայմանագրի հարցով, պատճառաբանելով, որ Խորը ու համապարփակ ազատ առևտրի պայմանագիրը անհամատեղելի է Մաքսային միության և ԵԱՏՄ-ի հետ: Դրան հետևել է նախարարի ճշտումն առ այն, որ ԵԱՏՄ-ն դեռևս կազմավորված չէ, որին էլ հետևել է կարճ՝ «անհնար է» պատասխանը:

Հետագայում այդ դիրքորոշումը փոխվեց, «կա՛մ, կա՛մ»-ից դառնալով «և՛, և՛», ինչը համապատասխանում էր Հայաստանի սկզբնական դիրքորոշմանը: Նախարարը հավելեց, որ այդ դիրքորոշումը դրական գնահատականի է արժանանում թե՛ Եվրոպական Միության, թե՛ Եվրասիական միության կողմից: Հարցին Նալբանդյանն այդպես էլ չպատասխանեց:

Թուրքիա

Անդրադառնալով Թուրքիայի հետ կապված խնդրին, Նալբանդյանը խորհրդարանականների ուշադրությունը հրավիրեց այն զարմանալի փաստի վրա, որ հարաբերությունների կարգավորման գործընթացում նախապայման առաջադրողը ոչ թե Հայաստանն էր, այլ Թուրքիան, նկատի ունենալով, թերևս, Հայոց ցեղասպանության փաստը և դրա շարունակական ժխտումը Թուրքիայի կողմից:

Ռուսաստանի ռազմական ներկայությունը ՀՀ-ում

Սլովենացի Իվո Վայգլին հետաքրքրեց Ռուսաստանի ռազմական ներկայությունը մեր երկրում և արդյո՞ք Հայաստանի ինքնիշխանությունը կախված է այդ ներկայությունից: Պատասխանելով նրա հարցին, Նալբանդյանը պարզաբանեց, որ Ռուսաստանի ռազմական ներկայությունը ստիպողաբար չի եղել: Ռուսաստանի ռազմաբազան Հայաստանում է հայկական կողմի հրավերով: Նախարարը հիշատակեց նաև 2010 թ. պայմանագրի 5-րդ արձանագրությունը, որում ասվում է, որ Ռուսաստանը ՀՀ ԶՈւ-ի հետ միասին Հայաստանի անվտանգության երաշխավորն է: Դրանից հետո Նալբանդյանը ներկայացրեց իրավիճակը մեր տարածաշրջանում՝ շեշտը դնելով Ալիևի վերջին միլիտարիստական հայտարարությունների վրա, դրանով փորձելով համոզել, որ ռուսական ռազմական ներկայությունն անհրաժեշտ է տարածաշրջանային անվտանգության և կայունության պահպանման համար:

ԵԽ արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի այս քննարկման ընթացքում ՀՀ արտգործնախարար Էդվարդ Նալբանդյանին հաջողվեց խորհրդարանականների կարևորագույն հարցերին սպառիչ պատասխաններ տալ: Ելույթի ընթացքում նկատվող կաշկանդվածությունը հօդս ցնդեց. հարցերին պատասխանելու ընթացքում նախարարը վստահ էր խոսում: Նրա մտքերի վստահ ընթացքն ընդհատեց Բելգիայում ՀՀ դեսպան Թաթուլ Մարգարյանը, հիշեցնելով, որ նախարարը ուշանում է ինքնաթիռից:

 

Վլադիմիր Մարտիրոսյան

Տպել
6803 դիտում

Վարչապետն ընդունել է Հայաստանի ամերիկյան համալսարանի նախագահին․ անդրադարձ է կատարվել ծրագրերին և նախաձեռնություններին

Crocus City Hall-ի ահաբեկչությունից հետո պատահաբար այնտեղ հայտնված և մարդկանց ծխից 35-ամյա Կարեն Ենգիբարյանը մահացել է

Կրակը մարելուց հետո այրված շինությունում տղամարդու դի է հայտնաբերվել

Նարեկ Մանթաշյանին նոր մեղադրանք է առաջադրվել

Զինծառայողն ինքնասպան է եղել համածառայակիցների և իր ոչ կանոնադրական հարաբերությունների պատճառով․ վարույթը դատարանում է

Վասիլիս Մարագոսը վերահաստատել է ԵՄ աջակցությունը արդարադատության ոլորտի բարեփոխումներին

Հայուհի Վարսեն Աղաբեկյանը Պաղեստինի արտաքին գործերի նախարար է նշանակվել (լուսանկար)

Աննա Հակոբյանը մասնակցել է «Փրկություն» հաշմանդամ երիտասարդների կենտրոնի շահառուների ներկայացմանը (լուսանկարներ)

Մոսկվայում կարծում են, թե ՀՀ-ում 102-րդ ռազմաբազայի առկայությունը Հայաստանի ինքնիշխանության միակ իրական երաշխիքն է

Մահացել է Crocus City Hall-ի ահաբեկչությունից տուժած ևս մեկ մարդ․ զոհերի թիվը հասել է 144-ի

Ucom-ի գլխավոր տնօրենը ելույթ է ունեցել աշխատաշուկային նվիրված համաժողովին

Արաբկիրում կառուցապատող ընկերությունը հարկեր չվճարելու նպատակով պայմանագրերում պակաս է նշել բնակարանների իրական արժեքը

Սպառնացել է վնասել մեքենան, ավելի ուշ կրակել է ավտոտեխսպասարկման կետի ուղղությամբ․ 32-ամյա տղամարդը կալանավորվել է

Ռուբլին էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 29-ին

Հայաստանն ԱՄՆ-ի ու Եվրամիության հետ անվտանգային հարցեր չի քննարկելու. Ստանո

Ինչո՞ւ ադրբեջանական լրատվամիջոցը չի հրապարակել Արայիկ Հարությունյանի հետ հարցազրույցը

Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի

«Վանաձոր» ՔԿՀ-ի 17 ծառայողի նկատմամբ կիրառվել է կարգապահական տույժ

«Crocus City»-ի գործով Տաջիկստանում ձերբակալվել է 9 մարդ

Տեղի է ունեցել ՀՀ պաշտպանության նախարարին կից կոլեգիայի նիստ (լուսանկարներ)

Շիրակում գործում է պետական ծառայությունների անվան տակ գործող ինքնակոչների խումբ. Կարեն Սարուխանյանը զգուշացնում է

Ալեքսեյ Սանդիկովը կգործուղվի Մոսկվա

Ծանրամարտի աշխարհի առաջնությունը տեղի կունենա Երևանում. Հայաստանի հայտը ճանաչվել է լավագույնը

ԱԺ պատգամավորները կգործուղվեն Բեռլին

5 հայ ծանրորդ կմեկնի Թայլանդ՝ մասնակցելու վարկանիշային աշխարհի գավաթին

Հայաստանում տեղումների դադար է, ջերմաստիճանը կբարձրանա 8-10 աստիճանով

«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց»-ի տնօրենը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել

200 եվրո՝ 200 հազար դրամի փոխարեն. առցանց անմաքս առևտրի շեմը ենթարկվել է փոփոխության

Սյունիքի մարզում դատավոր է նշանակվել

Իրավապահները խուզարկում են Ժիրայր Սեֆիլյանի ու «Բևեռ»-ի մյուս անդամների բնակարանները

Նոր Նորքի ոստիկանական բաժին ներխուժելու դեպքի շրջանակում խուզարկություն է անցկացվում ավելի քան 40 վայրում

Հորը ծեծելու, հարևանուհիներից մեկին սպանելու համար մեղադրվող տղամարդը հաշվառված է եղել հոգեկան առողջության կենտրոնում

Երևանում թմրամոլության և ապօրինի թմրաշրջանառության մի շարք դեպքեր են բացահայտվել (տեսանյութ)

Մարտի 30-ից 11 բանկի քարտապան կարող է օգտվել կենսաթոշակի և նպաստի հետվճարի ծրագրից. որոնք են դրանք

«Երևան ավտոբուս» ընկերության տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել

Զատկին ընդառաջ ՍԱՏՄ-ը վերահսկողական միջոցառումներ է իրականացնում ձվի շուկայում

Միաժամանակ մի քանի հոդվածով հետախուզվող տղամարդը ներկայացել է ոստիկանության բաժին

Կարեն Գիլոյանը հետևել է հեծանվուղու և մարզադպրոցի կառուցման աշխատանքներին

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ