ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը, որը նաև գլխավորում է Ապրիլյան քառօրյայի հանգամանքների ուսումնասիրման ժամանակավոր խորհրդարանական հանձնաժողովը, հայտարարել է, որ ներկայումս փաստաթղթերի հետ ծանոթանալու ինտենսիվ փուլն է, որը մոտենում է ավարտին և դրանից հետո հանձնաժողովը անցնելու է քննությանն ու այդ ժամանակաշրջանի պաշտոնյաներին լսելուն:
Ապրիլյան քառօրյա պատերազմի հանգամանքների ուսումնասիրման հանձնաժողով ստեղծելու անհրաժեշտության մասին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր դատական ռեֆորմի անհրաժեշտության վերաբերյալ մայիսի 20-ի իր հայտնի ելույթով, որտեղ անդրադարձել էր նաև վտանգին, թե որոշ ներքին շրջանակներ կարող են քաղաքական խնդիրներ լուծելու համար քայլեր կատարել «դավադիր պատերազմ» հրահրելու նպատակով:
Կասկածից վեր է, որ Հայաստանի նոր իշխանությունը թերևս չունի Ապրիլյան քառօրյայի վերաբերյալ, այսպես ասած, որևէ բան պարզելու սկզբունքային անհրաժեշտություն: Նույնքան անկասկած է, որ քառօրյան, այսպես ասած, մանրակրկիտ ուսումնասիրել է նախորդ իշխանությունը, պարզապես, այսպես ասած, ամեն պաշտոնյա, ամեն դիրքավոր անձ իր դիրքից՝ Սերժ Սարգսյանը՝ իր, վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը՝ իր, պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը՝ իր, ԶՈՒ գլխավոր շտաբի պետը՝ իր, հնարավոր է նույնը Արցախի իշխանության պարագայում: Պաշտպանության նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանը հայտարարել էր, որ հիմար էր պետք լինել պատերազմի հանգամանալից ուսումնասիրություն ու վերլուծություն չանելու համար և ինքն արել է, որը գտնվում է ՊՆ-ում: Նախ՝ վերլուծության և ուսումնասիրության պետք է ենթարկել ցանկացած այդօրինակ իրադրություն, դա ուղղակի կառավարման տարրական տրամաբանությունն է: Մյուս կողմից, Սեյրան Օհանյանի հայտարարությունը պարունակում էր արդեն ներիշխանական տրամաբանության նուրբ ակնարկ:
Բանն այն է, որ Ապրիլյան քառօրյան, խոշոր հաշվով, արտաքին գործոնների բերումով զարգանալով, իր վրա այսպես, թե այնպես զգալու էր նաև Հայաստանի ներհամակարգային խնդիրները, որոնք ծավալվում էին այդ համակարգի թևերի միջև իշխանության համար պայքարի համատեքստում: Ըստ այդմ, պատերազմի հանգամանքը, հատկապես հայտնի, այսպես ասած՝ տեղային արդյունքի պարագայում, բերելու էր փոխադարձ մեղադրանքների: Ըստ այդմ, դրանցից պաշտպանվելու համար պատերազմը և դրանում սեփական պատասխանատվությունը հանգամանալից «վերլուծած» կլինեին բոլորը: Ըստ այդմ, Ապրիլյան քառօրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող հանձնաժողովը ոչ այնքան նոր բան պետք է պարզի, որքան պետք է լինի այն «ենթակառուցվածքը», որի միջոցով, անհրաժեշտության դեպքում, կիրականացվի որևէ մեկի պատասխանատվության հանրայնացում՝ բնականաբար, դրանում պետական գաղտնիքի առկայության հանգամանքը հաշվի առնելով, և հանրայնացումը, ըստ այդմ, սահմանափակելով: Այլ կերպ ասած, նոր քաղաքական իշխանությանը կամ, մասնավորապես, վարչապետ Փաշինյանին՝ որի ներկայիս խորհրդականն է նաև ապրիլյանի օրերին հետախուզության ղեկավար Արշակ Կարապետյանը, ապրիլյանի մասին տեղեկատվություն չէ, որ պակասում է կամ պետք է, այլ տեղեկատվության, այսպես ասած, հասարակական-քաղաքական կառավարման մեխանիզմ, որն էլ հենց հանձնաժողովն է, որի նախագահը փաստորեն ազդարարում է աշնանից առավել ակտիվ փուլի մեկնարկը: Դա նշանակում է, որ աշնանը իշխանությունը ծրագրում է քաղաքական իրավիճակի հիմնարար տրանսֆորմացիա, կամ այս դեպքում աշունը կթեժացնի իշխանությունը:
