Ձեր վստահելի աղբյուրը

Եթե 90-ական թվականներից սկսած՝ Հայաստանում առանձին ապրանքային շուկաներում, ինչպիսիք են ալյուրը, շաքարավազը, ձեթը, բենզինը, դիզվառելիքը և այլն, կային գերիշխող, մենաշնորհ դիրք ունեցող տնտեսվարող սուբյեկտներ, ապա ներկայում արագ տեմպերով մենաշնորհացվում է նաև մանրածախ առևտուրը։ Ապրիլի 4-ին լրագրողների հետ հանդիպմանը այս մասին նշեց ՀՅԴ Բյուրոյի տնտեսական հետազոտությունների գրասենյակի պատասխանատու, տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը՝ հավելելով, որ դա մեծ վնասներ է հասցնում փոքր և միջին խանութներին, մատակարարներին և արտադրողներին։

Պարսյանը հայտնեց, որ կատարել են հետազոտություն, բացահայտել են խնդիրներ, խոչընդոտներ, որոնք նպաստում են մանրածախ առևտրի մենաշնորհմանը, դրանց շնորհիվ նաև լուծման քայլեր են առաջարկել։

Տնտեսագետը տեղեկացրեց, որ 2017 թվականին մանրածախ առևտուրը 5,5 տոկոս աճ է գրանցել՝ այն դեպքում, երբ առևտրի օբյեկտների թվաքանակը կրճատվել է 3,5 տոկոսով, ընդ որում՝ հիմնականում իրենց գործունեությունը դադարեցրել են փոքր ու միջին խանութներն ու կրպակները, միաժամանակ արձանագրել են, որ մանրածախ առևտրի ոլորտում գործում են սուպերմարկետների 4 ցանցեր, որոնք ապահովում են մանրածախ առևտրի 23,8 տոկոսը։

Ըստ բանախոսի՝ մանրածախ առևտրի առաջնային խնդիրներից մեկն այն է, որ առայսօր կանոնակարգված չեն խոշոր, մեծ և փոքր խանութներն՝ ըստ տարածքի, ինչը թույլ չի տալիս հետագայում իրականացնել դրանց տեղակայումը, զոնավորումը: Նա նկատեց, որ խոշոր առևտրի ցանցերն ընդլայնում են իրենց գործունեությունը` խանգարելով երթևեկությանը, բնակչությանը անհանգստություն պատճառելով: Պարսյանի խոսքով՝ կարգավորման դեպքում հնարավոր կլիներ նաև որոշել խոշոր առևտրային օբյեկտների տեղակայման հարցը, որ կա զարգացած երկրներում։

Նա նշեց՝ խոշոր ապրանքներ ներմուծողներն ունեն նաև իրենց առևտրային ցանցերը, ինչը հնարավորություն է տալիս նրանց մեծածախ գների մոտ իրականացնել մանրածախ վաճառք։ Հավասար պայմանների դեպքում, ըստ տնտեսագետի, փոքր և միջին խանութներն ուղղակի չեն կարողանում մրցակցել խոշոր առևտրային ցանցերի հետ և դադարեցնում են իրենց գործունեությունը։

«Չնայած Երևանում կենտրոնացված է հանրապետության բնակչության 36,1 տոկոսը, մանրածախ առևտուրը կազմում է 74 տոկոսից ավել, այսինքն՝ երկու անգամ ավելի շատ են առևտուր անում, քան մարզերում»,- ասաց նա։

Խոշոր առևտրային ցանցերն, ըստ բանախոսի, մատակարարներին պարտադրում են լրացուցիչ վճարներ կատարել, օրինակ՝ ցուցակագրված վճար, բացի այդ, կանոնակարգված չեն նաև զեղչերի տեսակներն ու դրանց առանձնահատկությունները, և սուպերմարկետները մարքեթինգային քայլեր են իրականացնում, որ սպառողի մոտ տպավորություն է ստեղծվում, թե իբրև խնայողություններ են անում: