Երևան
16 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
16 °C
Հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման վերաբերյալ խոսակցությունները կրկին ակտիվացել են: Դեկտեմբերի 10-ին արտասահմանյան լրատվամիջոցների ներկայացուցիչների հետ հանդիպման ժամանակ ՀՀ վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ Հայաստանը պատրաստ է վերականգնել Թուրքիայի հետ հարաբերությունները՝ առանց նախապայմանների։
«Բազմիցս ասել եմ, որ մենք պատրաստ ենք Թուրքիայի հետ ուղիղ, առանց նախապայմանների հարաբերություններին։ Եվ մենք գիտենք, որ Թուրքիան եւս դրան պատրաստ է»,– ասուլիսի ժամանակ ասել է Փաշինյանը։
Հաջորդ օրը հնչել է թուրքական կողմի պատասխանը, որը ոչ մի անակնկալ չէր պարունակում: Ադրբեջանական Trend լրատվականի միջոցով Թուրքիայի նախագահի աշխատակազմից մեկնաբանել են հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման մասին հայտարարությունը:
«Թուրքիան տարածաշրջանում խաղաղության եւ կայունության կողմնակից է, իսկ առանց օկուպացված ադրբեջանական տարածքների վերադարձի՝ տարածաշրջանում կայություն չի կարող հաստատվել», - հայտնել են Թուրքիայի նախագահի աշխատակազմից՝ չմոռանալով ընդգծել, որ «Հայաստանը պետք է հրաժարվի 1915 թ. դեպքերի հետ կապված պահանջներից»:
Հայ-թուրքական հարաբերություններին է անդրադարձել նաեւ ՀՀ արտաքին գործերի նախարարի պաշտոնակատար Զոհրաբ Մնացականյանը՝ արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների առիթով Երեւանում գտնվող թուրք լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում։
«Մենք պատրաստ ենք առանց նախապայմանների կարգավորել մեր հարաբերությունները Թուրքիայի հետ: Այս հարցում մենք կարծես միայնակ ենք։ Հայ-թուրքական հարաբերություններն առանձին են: Դրանք այլ թեմաների հետ կապելը՝ նախապայման: Երբ հարցը հասնում է նախապայմաններին՝ դրանք կարող են առաջանալ նաեւ մյուս կողմի մոտ, ուստի դա հարեւանների միջեւ հարաբերություններ հաստատելու հաջող ճանապարհ չէ», - ասել է Մնացականյանը` հավելելով, որ Հայաստանը կատարել է իր քայլը:
Հեղափոխությունից հետո հայ-թուրքական հարաբերություններին առաջին անգամ անդրադարձ եղավ մայիսի 9-ին, երբ նորընտիր վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Արցախում հայտարարեց, որ Հայաստանը պատրաստ է առանց նախապայմանների հարաբերություններ հաստատել Թուրքիայի հետ:
Այդ ժամանակ պաշտոնական Անկարան նույնատիպ պատասխան էր տվել. վարչապետ Բինալի Յըլդըրըմն ասել էր, որ «Հայաստանը պետք է հրաժարվի Թուրքիայի տարածքային ամբողջականության եւ սահմանների վերաբերյալ սխալ դիրքորոշումից»: Այն, որ Հայաստանի Հանրապետությունը երբեք պաշտոնապես որեւէ տարածքային պահանջ չի դրել Թուրքիայի առջեւ` Յըլդըրըմին, թերեւս, հետաքրքիր չէր:
Ինչ վերաբերվում է փակ սահմանին, ապա դրա պատասխանատուն հենց Թուրքիան է, ինչը նա մասնակիորեն ընդունում է: Թուրքիայի ԱԳՆ պաշտոնական դիրքորոշումը զետեղված է արտաքին գերատեսչության կայքում: Դրա համաձայն՝ «1993 թ. Հայաստանի կողմից ադրբեջանական Քելբաջարի շրջանի գրավման հետեւանքով Թուրքիայից Հայաստան ուղղակի առեւտուրը, ցամաքային եւ օդային հաղորդակցությունը դադարեցվել են եւ սահմանը փակվել է»:
Հարկ է նշել, սակայն, որ դեռեւս մինչեւ Քարվաճառի ազատագրումը՝ 1991 թ. դեկտեմբերից սկսած, երբ Թուրքիան ճանաչեց Հայաստանի անկախությունը, սահմանը փակ է եղել: Սահմանային անցակետերը բաց էին միայն հումանիտար օգնության տեղափոխման համար: Տարբերությունն, ըստ էության, նախապայմանների առաջնահերթության մեջ է: Եթե մինչեւ 1993 թ. հայոց ցեղասպանության եւ դրա միջազգային ճանաչման հետ կապված պահանջների դադարեցումը, Հայաստանի կողմից Թուրքիայի նկատմամբ տարածքային պահանջից հրաժարումը եւ արցախյան հակամարտության կարգավորումը նույն հարթության վրա էին, ապա 1993թ.-ից հետո Արցախի հարցը առաջին պլան մղվեց: Դա արվեց «մեկ ազգ՝ երկու պետություն» տրամաբանության շրջանակներում եւ կրում էր ավելի շատ խորհրդանշական բնույթ: Թուրքիան այդ քայլով դեմոնստարտիվ կերպով իր աջակցությունն է հայտնել Ադրբեջանին: Այլ կերպ ասած, եթե չլինի Արցախի խնդիրը՝ Թուրքիան այլ պատճառներ կգտնի սահմանը փակ պահելու համար:
Այժմ տեսանելի ապագայում հայ-թուրքական սահմանների բացման, կամ դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման որեւէ նախադրյալ չկա: Կողմերի դիրքորոշումները ակնհայտ ցույց են տալիս, որ տարբեր են ինչպես նպատակները, այնպես էլ դրանց հասնելու ճանապարհները: Հայաստանի համար կարեւորը հարաբերությունների կարգավորումն է, իսկ Թուրքիայի նպատակը այդ գործընթացից հնարավորինս շատ օգուտ քաղելը՝ հնարավորության դեպքում նաեւ «եղբայրական Ադրբեջանի» համար:
Այդուհանդերձ, այն, որ հարաբերությունների հաստատումը եւ հայ-թուրքական սահմանի բացումը, մեղմ ասած, քիչ հավանական է, չի նշանակում, որ պետք է դադարեցնել հայկական կողմից առանց նախապայմանների հարաբերություններ հաստատելու պատրաստակամությունը:
Գալիս է պահ, երբ հանուն հայրենիքի պետք է զոհաբերես ինքդ քեզ, ընտանեկան խաղաղությունդ, ծնողներիդ հիշատակն անգամ. Փաշինյան
Տնային կալանք և 7 մլն դրամ գրավ․ դատարանը որոշել է Սամվել Վարդանյանի խափանման միջոցը
«Էրեբունի» օդանավակայան տանող ավտոճանապարհին ավտոմեքենա է այրվել
Արարատ Միրզոյանն ու Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության ԱԳ նախարարը կարևորել են պարբերական ուղիղ չվերթների իրականացումը
Աշխարհի գավաթ․ Հայաստանի մարմնամարզության հավաքականի 3 ներկայացուցիչ եզրափակչում է
Մոտեցումը հստակ է, որակի հարցում կոմպրոմիս չի լինի․ քաղշինկոմիտեի նախագահը և Շիրակի մարզպետը եղել են շինհրապարակներում
Ինչու են ռուս խաղաղապահները դուրս գալիս Լեռնային Ղարաբաղից. ինչ պայմանավորվածություն կա
Խաղաղություն տանող ճանապարհը դժվար է, միայն կողմերի միջև երկխոսությամբ է հնարավոր հասնել դրան․ Կասուն՝ Խանդանյանին
«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը մեր ճանապարհային քարտեզն է դեպի խաղաղություն․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Լիտվայի ԱԳ նախարարին
Փոխվարչապետը «Վեոլիա» ընկերության փոխնախագահի հետ երկկողմ հետաքրքրություն ներկայացնող հարցեր է քննարկել
Քաղաքացին ընկել է շենքի նկուղը
Վրաստանը չի հրաժարվի «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքից. Կոբախիձե
Ինչ վիճակում է երրորդ հարկից ընկած 1-ամյա երեխան. ԲԿ-ն նոր մանրամասներ է հայտնել
Լավրով & Մարգո քոմփնին պատմության մեջ կմնան իրենց «հայրենիքին» ստորագույն հարվածը հասցրած կիսահայեր․ Սաֆարյան
Գյումրիում տղամարդը սպառնացել է նետվել կամրջից և ինքնասպան լինել
Բնակիչները գոհունակություն են հայտնել Կառավարության նախաձեռնությունից․ մանրամասներ վարչապետի տավուշյան այցից
«ՊԱԶ»-ը բախվել է քարե պարսպին և հայտնվել մեղվափեթակների մեջ․ ուղևորներին մեղուները խայթել են, 29 հոգի հիվանդանոցում է
Ռուս խաղաղապահների առաքելությունը Լեռնային Ղարաբաղում լիովին կատարված է․ Պետդումա
Վարչապետը Բերքաբերում ծանոթացել է սահմանամերձ բնակավայրերում տների կառուցման ծրագրի ընթացքին (լուսանկարներ)
4 գյուղերը սովետական տարիներին ադրբեջանական են եղել. բնակիչ (տեսանյութ)
Երբ կանայք հաջողում են քաղաքականության մեջ, հաջողում է պետությունը․ պատգամավորները մասնակցում են IDEA-ի ծրագրին
Գալիս է պահ, որ դու քեզ պետք է զոհաբերես հանուն քո հայրենիքի և երկրի. վարչապետ (տեսանյութ)
Դատարանը քննում է Սամվել Վարդանյանի կալանքի հարցը
Ինչու չհավատանք երկրի վարչապետին, ժողովրդին հարգելով՝ եկել էր, անկեղծ զրույց էր. Ոսկեպարի բնակիչ (տեսանյութ)
Նիկոլ Փաշինյանին տված քֆուրները իրանց կպնի, ուզում ենք՝ հիմնական սահման լինի, պահենք. Բերքաբերի բնակիչ (տեսանյութ)
Ուզում են իրավապահներին մոլորեցնել, քրգործ խմորել իմ դեմ, բանալի բառերը ուղղված են իրենց քաղաքական հայրերին. Մկրտչյան
Հայտնի են «Հայրենյաց բարիքներ»-ի տոմատի մածուկների լաբորատոր փորձաքննության արդյունքները․ իրացումն արգելվել է
Վլադիմիր Գասպարյանի աղջիկն այլևս փոխգնդապետ չէ․ կոչումն անվավեր է ճանաչվել
Վետո կդնեմ «օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի վրա․ Վրաստանի նախագահ
Նիկոլ Փաշինյանը նոր որոշում է ստորագրել
Ինչպես են Լեռնային Ղարաբաղից հեռանում ՌԴ խաղաղապահները․ նոր կադրեր զինտեխնիկայի դուրսբերումից (տեսանյութ)
Արտակարգ դեպք Արմավիրում. Շահումյան գյուղի աղբավայրում մոտ 31 հատ հակատանկային ական է հայտնաբերվել
Ասում են՝ Տավուշի գյուղերը տալիս են, խի՞ եք աղավաղում, դրանք ադրբեջանական են. բերքաբերցի (տեսանյութ)
Կոնվերս բանկը երկու արժույթով պարտատոմսեր է տեղաբաշխում
Փոխհրաձգություն Թբիլիսիի կենտրոնում․ կան վիրավորներ
Դոլարն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 17-ին
ՎՏԲ-Հայաստան բանկը հանդես է եկել որպես ARMMONO փառատոնի գլխավոր գործընկեր
Վերահաստատվել է Հայաստան-Սիրիա փոխգործակցության խորացմանն ուղղված քայլերի իրականացման հանձնառությունը
Երիտասարդը 93-ամյա կնոջը մահացու վնասվածքներ է հասցրել, մինչև մահանալը կատարել սեքսուալ բնույթի բռնի գործողություններ
Որևէ հայտարարություն, որը չի հնչել կամ հաստատվել վարչապետի կողմից, պաշտոնապես հերքվում է. Նազելի Բաղդասարյան
