Հայաստանում տեղի ունեցող, այսպես ասած, քրեաիրավական կամ իրավաքաղաքական գործընթացների ֆոնին որոշակիորեն քիչ նկատված մնաց ռուսաստանցի միլիարդատեր Սամվել Կարապետյանի եղբորորդուն ներկայացված մեղադրանքի հանգամանքը՝ շորթման նպատակով: Իհարկե, այդ մասին խոսեց մամուլը, տեղեկությունը տարածվեց բավականաչափ, սակայն հարցը մնաց առավելապես լրատվական համատեքստում: Մինչդեռ, առնվազն կան որոշակի հիմքեր խնդիրը նաև քաղաքական համատեքստում դիտարկելու համար, հաշվի առնելով որոշակի նոր իրողություններ:
Մասնավորապես, օրերս հայտնի դարձավ, որ ռուսաստանցի միլիարդատեր Սամվել Կարապետյանը պատրաստվում է ձեռք բերել Սևան-Հրազդան հիդրոկասկադը, որը պատկանում է «Ռուս-Հիդրո» ընկերությանը: «Ժամանակ» օրաթերթը հայտնել էր, որ ռուսական կառավարումը կասկադը հասցրել է խորքային ճգնաժամի, տասնյակ միլիոն դոլարների պարտքի: Սևան-Հրազդան կասկադը Հայաստանի այն պահեստային առանցքային ռեսուրսներից էր, որն օրերս գործի գցվեց էներգետիկ խոշոր վթարի պայմաններում, էներգամատակարարման նվազագույն անհրաժեշտությունները ապահովելու համար: Կասկադի գնման վերաբերյալ Սամվել Կարապետյանը շաբաթներ առաջ խոսել էր վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հետ: Վարչապետի և Կարապետյանի հանդիպումը ստացել էր քաղաքական նշանային իմաստ, հաշվի առնելով նրանց միջև հարաբերության հետհեղափոխական սառնությունը, որը դարձել էր նաև Կարապետյանի ներդրումային ծրագրերը սառեցնելու պատճառ: Իսկ դրանք արդեն ունեն խոշոր ոչ միայն տնտեսական, այլ նաև քաղաքական, և հնարավոր է՝ աշխարհաքաղաքական նշանակություն:
Բանն այն է, որ Կարապետյանը փաստորեն ձեռք է բերում ռուսական սեփականություն եղած երկրորդ խոշոր էներգետիկ ենթակառուցվածքը, որը ռուսները հասցրել են ճգնաժամային վիճակի: Առաջինը, ինչպես հայտնի է՝ էլցանցերն էին, դեռևս նախորդ իշխանության շրջանում: Կասկած չկա, որ ռուսական կողմի համար Կարապետյանը նախընտրելի գնորդ է, որին փոխանցվում է սեփականությունը: Օրինակ՝ նույն Սևան-Հրազդան կասկադը, ըստ տեղեկությունների, ռուսները հրաժարվել են վաճառել դրա գնման մտադրություն և ցանկություն հայտնած ամերիկյան «Կոնտուր Գլոբալ» ընկերությանը, որը Որոտանի կասկադի սեփականատերն է: Այդպիսով, հնարավոր է արձանագրել, որ դեռևս նախորդ իշխանության շրջանից Սամվել Կարապետյանը դիտարկվել է առանցքային ենթակառուցվածքային ոլորտներում ռուսական կառավարման տապալումը ծածկող և «փրկող» գործոն կամ, այլ կերպ ասած՝ գործոն, որի միջոցով Ռուսաստանը ինչ-որ իմաստով կամ մասով հեռանում է Հայաստանից, բայց հեռանում է ֆիզիկապես, այստեղ մնալով «ոգով»: Սակայն սա էլ, ի վերջո, գործընթաց է, ներկայումս կարծես թե միայն նոմինալ կամ, այսպես ասած, փաթեթային թվացող, սակայն խորքում բավականին լուրջ տրանսֆորմացիաների ուրվագծեր պարունակող: Նաև այդ համատեքստում է, որ վարչապետ-Կարապետյան հանդիպումը՝ հեղափոխությունից մեկ տարի անց, ստանում է շատ ավելի լայն և բազմաշերտ քաղաքական նշանակություն, համատեքստ:
Այդ ֆոնին էլ հենց հարցեր է առաջացնում Կարապետյանի եղբորորդու հետ կապված քրեական պատմությունը: Որքանո՞վ է այն իրապես հիմնավոր, և որքանով, այսպես ասած՝ սադրանքի հետևանք, դա պետք է պարզի քննությունը: Մի բան աներկբա է, որ քննությունը չպետք է ազդվի որևէ քաղաքական հանգամանքից: Մյուս կողմից, սակայն, պետք է հասկանալ բոլոր հանգամանքները, այդ թվում՝ քաղաքական՝ պարզելու համար, թե արդյոք գործ ունե՞նք մի հանգամանքի հետ, որը կարող է տորպեդահարել վարչապետ-Կարապետյան հանդիպման տնտեսա-քաղաքական էֆեկտի հնարավորությունը: Այդ էֆեկտի հանրային և պետական շահի հանգամանքը, անշուշտ, դեռևս ունի լուրջ ուսումնասիրման անհրաժեշտություն, բայց միևնույն ժամանակ աներկբա է, որ դա պարունակում է Հայաստանում տնտեսա-քաղաքական սանիտարության որոշակի ներուժ՝ հայ-ռուսական հարաբերության տրանսֆորմացման յուրօրինակ «միջակայք» լինելուց զատ: Իրավապահ համակարգը գտնվում է անմիջապես վարչապետի ենթակայության ներքո, սակայն վարչապետն այդ համակարգի աշխատակիցներից յուրաքանչյուրի կողքին չէ: Հատկապես նկատի առնելով այն, որ ներկայիս կառավարման համակարգի տարբեր օղակներում ներքին դիմադրության ու սաբոտաժի մեծ գործոնի առկայության մասին իշխանությունը, մասնավորապես հենց վարչապետ Փաշինյանը խոսել է մի քանի անգամ, այդ թվում՝ օրեր առաջ Հակակոռուպցիոն խորհրդի առաջին նիստի առիթով: Մյուս կողմից, այստեղ, իհարկե, հարց կա Սամվել Կարապետյանի տիրույթում, այն իմաստով, թե որքանով լոկալ «հարազատական» թեման կպայմանավորի նրա հնարավոր առավել լայն դերակատարման և ընդհուպ առաքելության ապագան և դրա հանդեպ նրա վերաբերմունքը:
