Երևան
27 °C
Հունիսին Հայաստանի տնտեսության ակտիվությունն աճել է ավելի դանդաղ տեմպերով, քան մայիսին էր: «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց տնտեսագետ Արմեն Քթոյանը:
Նշենք, որ Վիճակագրական կոմիտեի հրապարակման համաձայն՝ հունիսին, 2020-ի հունիսի համեմատ, տնտեսական ակտիվության ցուցանիշն աճել է 8 տոկոսով: Իսկ 2021 թվականին՝ 6 ամիսների ընթացքում, աճը կազմել է 5 տոկոս:
Արձանագրված ցուցանիշների մասին Արմեն Քթոյանի հետ մեր զրույցը` ստորեւ.
- Պարո՛ն Քթոյան, հունիսին տնտեսական ակտիվության աճը 8 տոկոս է կազմել: Ձեր գնահատմամբ՝ ամսվա կտրվածքով ինչպիսի՞ն է այս ցուցանիշը:
- Եթե համեմատենք մայիս ամսվա աճի հետ, որոշակի դանդաղում կա. մայիսին, 2020-ի մայիսի համեմատ, դրանից 2 տոկոսով ավելի աճ էր արձանագրվել: Եթե դիտարկենք տարվա տրամաբանության մեջ, ունենք տնտեսության հետճգնաժամային աստիճանական վերականգնում: Մեկ առանձնահատկություն կա. արդյունաբերական արտադրանքի առումով աճն այնքան էլ ցանկալի մակարդակի չէ՝ 1.3 տոկոս, այն դեպքում, երբ մայիսին ունեինք 8 տոկոս աճ: Շինարարության ծավալները, նախորդ տարվա համեմատ, դարձյալ ընդամենը 1.3 տոկոս են աճել: Առեւտրի եւ ծառայությունների ծավալի աշխուժացում կա, բայց տեմպն ավելի ցածր է, քան մայիսը մայիսի համեմատ էր:
Թեեւ հունիսին որոշակի դանդաղում է արձանագրվում, բայց 1 ամիսն այն ժամանակահատվածը չէ, ոչ էլ դանդաղման տեմպն է այնպիսին, որ մենք հեռուն գնացող դատողություններ անենք: Ավելի ընդգրկուն վերլուծություն անել հնարավոր կլինի տարվա տվյալների ամփոփման ու համախառն ներքին արդյունքի գնահատականներն ունենալու պարագայում: Էականն այն է, որ ունենք աճ եւ վերականգնում: Այլ հարց է՝ հնարավո՞ր էր ավելի արագ տեմպ ապահովել, թե՞ ոչ: Մենք ունենք լուրջ խնդիրներ, եւ բարձր աճ ակնկալելը մի քիչ բարդ է:
- Տնտեսական ակտիվության աճի մեջ մեծ է սպառողական եւ արդյունաբերական արտադրանքի գնաճը՝ համապատասխանաբար 6.5 եւ 15.5 տոկոս: Կարո՞ղ ենք ասել, որ տնտեսական այսչափ ակտիվության աճին սա էականորեն նպաստել է:
- Մի կողմից՝ այո, մյուս կողմից՝ ոչ: Դրանք նույն պրոցեսի արտացոլումն են: Տնտեսական ակտիվությունն արդյունք է այն բանի, որ պահանջարկն աստիճանաբար վերականգնվում է, եւ դա բարձրացնում է նաեւ առաջարկը: Բնականաբար, այս ամբողջ պրոցեսը բերում է նաեւ գնաճային որոշ դրսեւորումներ, ինչն անխուսափելի է, բայց ասել, թե ամբողջությամբ պայմանավորված է գնաճով, այդպես չէ: Ավելի շատ կարելի է ասել, որ գնաճը տնտեսական ակտիվության դրսեւորումներից է:
- Կիսամյակային կտրվածքով ունենք 5 տոկոս աճ՝ նախորդ տարվա կորոնավիրուսային սահմանափակումների պայմանների համեմատ: Դրակա՞ն, թե՞ բացասական կարելի է սա համարել:
- Այնքան էլ բարձր չէ 5 տոկոս աճը, հատկապես, եթե արդյունաբերական արտադրանքի առումով ունենք ընդամենը 2 տոկոս աճ: Այս 5 տոկոսն ավելի շատ պայմանավորված է շինարարության ընդլայնմամբ: Ունենք նաեւ արտահանման զգալի ընդլայնում, ինչը ցուցանիշների մեջ առավել առաջնային ցուցիչներից է: Մյուս կողմից էլ դա որոշակիորեն պայմանավորված է պղնձի համաշխարհային գների բարձր մակարդակով: Մեր արտահանման մոտ 1/3-րդը պղինձն է, եւ հանքագործական արտադրանքի գների աճն էականորեն ազդում է արտահանման ընդհանուր ծավալի վրա: Այստեղ դերակատարում է ունեցել նաեւ դրամի արժեզրկումը եւ որոշակիորեն նպաստել արտահանման ընդլայնմանը: Այնուհանդերձ, 5 տոկոսը չի կարելի բավարար համարել, որովհետեւ հետճգնաժամային իրավիճակում դա այն նվազագույն մակարդակն է, որին հնարավոր է հասնել առանց մեծ ջանքերի: Մյուս կողմից, եթե հաշվի առնենք նաեւ պատերազմի գործոնը, եւ եթե նկատի ունենանք, որ կարող էր նաեւ աճ չլինել ու անկում արձանագրվեր, 5 տոկոսը շատ վատ չէ:
- Տնտեսական ակտիվության աճը որակական առումով չափելու համար ո՞ր ոլորտն է ցուցիչ:
- Բոլոր ոլորտներն էլ ակտիվություն են գեներացնում, եւ ասել, որ մի ոլորտը կարեւոր է, մյուսը՝ չէ, այդպես չէ: Այստեղ կարեւորը համաչափություն ապահովելն է, որպեսզի մենք չունենանք այն վիճակը, ինչն ունեինք 2000-ականներին, երբ շինարարությունը շռնդալից ընդլայնվում էր, եւ ՀՆԱ-ի մեջ 30 տոկոսից բարձր մասնաբաժին էր ստացել: Այդ տիպի կառուցվածքային ձեւախեղումները բացասական են: Կարեւոր է, որ որոշակի համամասնություն ապահովվի, եւ ընդլայնում ունենան այն ճյուղերը, որոնք արդյունավետ են, ավելի շատ ավելացված արժեք են ձեւավորում, եւ որոնք արտահանելի են: Այս առումով մեզ համար ավելի կարեւոր ցուցիչ պետք է հանդիսանա մշակող արդյունաբերության ավելացումը եւ ավելի կարեւոր պետք է լինի մշակող արդյունաբերության այն մասը, որը կապված է բարձր տեխնոլոգիաների հետ: Այս ասպեկտում մենք դեռեւս ուշագրավ արդյունքներ չունենք:
Կիսամյակային կտրվածքով՝ արդյունաբերական արտադրանքի ծավալի 2 տոկոս աճը մեծապես հանքագործության շնորհիվ է, շինարարության 10.8 տոկոս աճը հիմնականում նախորդ տարվա 20 տոկոս անկման համապատկերում է: Առեւտուրն ու ծառայությունների ոլորտն էլ որոշակիորեն են վերականգնվել: Ընդ որում, եթե առեւտուրը քիչ թե շատ ընդունելի՝ 8 տոկոս աճ ունի, ապա ծառայությունների ոլորտն ընդամենը 2.7 տոկոս է աճել, եթե հաշվի առնենք նախորդ տարվա շատ մեծ անկումը: Կարող ենք ասել, որ առավել հոռետեսական սցենարից խուսափել ենք, բայց դեռեւս առավել լավատեսական սցենարով չենք ընթանում:
- Որակական առումով քաղաքացին զգո՞ւմ է տնտեսական ակտիվության աճի արդյունքները:
- Չեմ կարծում, թե 5 տոկոսն այն մակարդակն է, որը քաղաքացին կզգա, առավել եւս, երբ նախորդ տարի անկում ունեինք: Ընդհանրապես, երբ մենք խոսում ենք քաղաքացու կողմից աճի պրոցեսներն իր վրա զգալու մասին, պետք է վերցնենք 5-ամյա կամ 10-ամյա ժամանակահատվածը, երբ հնարավոր կլինի ՀՆԱ-ն կրկնապատկել: Այդ պարագայում միայն որակական ինչ-որ տեղաշարժ կլինի տնտեսության մեջ եւ նաեւ եկամուտների առումով: Իսկ 5, 7, կամ այլ այս չափի տոկոսները, առավել եւս՝ բարձր գնաճի պայմաններում, այն մակարդակը չեն, որ քաղաքացին զգա: Քաղաքացին կարող է զգալ, որ աստիճանաբար տնտեսությունն սկսում է վերականգնվել:
- Կառավարությունը տարեկան 7 տոկոս տնտեսական աճ է կանխատեսում, էկոնոմիկայի նախարարի պաշտոնակատարը՝ երկնիշ: Ձեր կանխատեսմամբ՝ այս պահին ընթացող սցենարի դեպքում որքա՞ն կլինի այդ աճը:
- Կարծում եմ՝ 7 տոկոսին ավելի մոտ կլինի: Եթե 7 տոկոս լինի, պետք է համարենք, որ բավականին հաջողված արդյունք ունենք: Ի վերջո, ունենք ճգնաժամ, հետպատերազմյան իրողություններ, լրջագույն սոցիալական խնդիրներ, պարտքեր եւ այլն: Այսինքն՝ այս իրավիճակում ֆինանսական, տնտեսական եւ սոցիալական կայունությունը պահպանելը եւ տնտեսությանը որոշակի աճ ապահովելը, թեկուզ՝ 6 կամ 7 տոկոսի չափով, վատ արդյունք չի լինի:
Մեքենան դուրս է եկել հանդիպակաց երթևեկելի գոտի, բախվել քարերին, հայտնվել ձորակում. ընտանիքի 3 անդամ հիվանդանոցում է
Սահմանազատման մասին պայմանավորվածությունը վերացնում է խաղաղության համաձայնագրի ճանապարհի մեծ խոչընդոտը․ Գերմանիայի ԱԳՆ
Կան ուժեր, որոնք ուզում են, որ Հայաստանի ինքնությունը կամ պետականությունը զարգանա ֆորպոստի տրամաբանությամբ․ Փաշինյան
Թուրքիայի ԱԳՆ-ն ողջունել է Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման հանձնաժողովների ձեռք բերած համաձայնությունը
Վերին Ծաղկավանի անտառում շունը ընկել է մոտ 15 մ խորության ձորը
Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտին են հանձնվել Սողոմոն Թեհլիրյանին առնչվող բացառիկ ընտանեկան մասունքներ
Չհանդիպելու պլաններ չունենք․ Փաշինյանը՝ ՌԴ նախագահի հետ հանդիպման հավանականության մասին
Հասանովը խորհրդակցություն է հրավիրել և հանձնարարել Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև սահմանազատումն արդյունավետ իրականացնել
Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության Լոռու մարզի նախաձեռնող խմբի նիստ․ վարչապետը ելույթ է ունեցել
ԱՄՆ դեսպանատան հարևանությամբ «BMW» է այրվել
Վարչապետը երկրորդ անգամ այցելել է Վանաձորի N 27 և N 23 հիմնական դպրոցների մարզադահլիճներ (տեսանյութ)
37-ամյա կինը շենքում գտնվող տղային իր փոխանցելիս ընկել է հորը
Օդի ջերմաստիճանը չի փոխվի․ կարճատև անձրևներ կլինեն, տեղ-տեղ նաև կարկուտ կտեղա
Պատրաստվում ենք դե յուրե արձանագրել Արծվաշեն էքսկլավի, իրենց տեսակետից անկլավի՝ ՀՀ-ի մաս լինելը․ վարչապետ
Որպես անհետ կորած որոնվող 56-ամյա տղամարդը հայտնաբերվել է Ջրվեժի ձորում. մարմինը եղել է կենդանիների կողմից հոշոտված
Սահմանը հանձնվելու է սահմանապահներին, ինչ վերաբերում է պաշտպանության ապահովմանը, դա արդեն ուրիշ խնդիր է․ Փաշինյան
Ոսկեպարում ըստ էության արձանագրվել է այն, ինչ մենք պայմանավորվել ենք ոսկեպարցիների հետ․ Նիկոլ Փաշինյան
Որոշումը նվազեցնելու է անվտանգային ռիսկը, որը կա Բաղանիս-Կիրանց-Ոսկեպար հատվածում և ՀՀ սահմանի ողջ երկայնքով․ վարչապետ
Խնդիրները և թերությունները շտկված են․ վարչապետը երկրորդ անգամ է այցելել Մեդովկայի նորակառույց դպրոց (տեսանյութ)
3 նոր ժայթքում՝ անցած 24 ժամում․ Ինդոնեզիայում Ռուանգ հրաբուխը կրկին անհանգիստ է (տեսանյութ)
Տյումենում ջրհեղեղի գոտուց երկու հազարից ավելի մարդ է տարհանվել
Հիմա կտեսնենք, թե ովքեր են դեմ սահմանազատմանը, այսպիսով՝ ովքեր են փորձում պատերազմի մեջ ներքաշել Հայաստանը․ Հակոբյան
Գետափնյա գյուղի մոտակա կամրջով երթևեկությունը դեռևս փակ է
Շատ կարևոր է արձանագրել, որ առաջին անգամ Հայաստանի Հանրապետությունն ու Ադրբեջանը հարց են լուծել սեղանի շուրջ․ վարչապետ
Երևանում քամին տանիքի թիթեղներ է պոկել, ծառ տապալել
Արտակարգ դեպք Երևանում․ հիմնական դպրոցներից մեկում 14-ամյա երեխան ատրճանակով կրակել է 15 տարեկան աշակերտների վրա
ՀՀ-ի համար սա խաղաղ և լեգիտիմ ճանապարհով տարածքային ամբողջականության վերականգնման գործընթացի սկիզբ է․ Խաչատրյան
2017-ին «Սևան ազգային պարկ»-ում առանձնապես խոշոր չափով հափշտակությունների, փողերի լվացման բազմադրվագ դեպքը բացահայտվել է
Վիճաբանության ժամանակ 38-ամյա տղան դանակի մի քանի հարված է հասցրել հորը․ վերջինս հիվանդանոցում մահացել է
Արարատի մարզում ապօրինի ընդերքօգտագործման հետևանքով պատճառված 13 մլն 736 հազար դրամի վնասն ամբողջությամբ վերականգնվել է
Դոլարն ու եվրոն կրկին էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 20-ին
ՄԱԿ գլխավոր քարտուղարն ուշադիր հետևում է Հայաստանի ու Ադրբեջանի ձեռք բերած սահմանազատման համաձայնությանը և ողջունում
Նյու Յորքի դատարանի դիմաց երիտասարդն ինքնահրկիզվել է (տեսանյութ)
Հայաստանի գյուղերից, տարածքներից զիջելու մասին ցանկացած խոսակցություն լկտի սուտ է․ Հակոբ Արշակյան
Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի՝ Ալմա Աթայի հռչակագիրը սահմանազատման հիմք ընդունելու հայտարարությունը․ Բլինքեն
Այդ 4 գյուղը կեղծ օրակարգ է, կեղծ նարատիվ, որը, ցավոք, նաև ՀՀ սահմաններից դուրս է օգտագործվում․ Արայիկ Հարությունյան
Ոսկեպարի ճանապարհի դելիմիտացիայի հարցն առայժմ օրակարգում չէ․ վարչապետն ականջալուր է եղել ոսկեպարցիների մտահոգությանը
Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին ԶՈՒ-ն երբ իր տեղը կզիջի սահմանապահներին․ Հարությունյանն ասաց՝ ինչ քննարկումներ են լինելու
ՀՀ իշխանությունները մեզ տեղյակ են պահել, որ համաձայնությունը ձեռք է բերվել միջազգային սահմանի հիման վրա․ Իրանի դեսպան
Ինչու հայ-ադրբեջանական սահմանազատման գործընթացը մեկնարկեց Տավուշից․ Արայիկ Հարությունյանը մանրամասնել է
© 2024 Հայկական ժամանակ