Հասարակություն 10:07 21/11/2018 Տարածաշրջան

Ադրբեջանցի գրողը ադրբեջանցիներին ներկայացնում է որպես հումանիստներ, ովքեր փորձում են պահպանել բարոյական արժեքները

Այսօր լույս կտեսնի ադրբեջանցի գրող Աքրամ Այլիսլիի «Քարե երազներ» գրքի անգլերեն թարգմանությունը։ Այլիսլին 5 տարի առաջ Ադրբեջանում ամենասիրված ու հարգված մարդկանցից էր, սակայն երբ 2013թ.-ին հրապարակվեց գիրքը, որում նա հայերին համակրանքով էր ներկայացրել, Այլիսլին հայտնվեց վարկաբեկման թիրախում։ Այս մասին գրում է Eurasianet-ը։

Այժմ արդեն 80-ամյա Այլիսլիի կյանքն ավելի հանգիստ է, նրա նկատմամբ բողոքի ակցիաները խամրել են ու նրա անունը հազվադեպ է հայտնվում մամուլում։ Սակայն այսօր՝ նոյեմբերի 21-ին լույս տեսնող «Քարե երազները»՝ ևս երկու գրքի՝ «Եմեն», «Ֆանտաստիկ խցանում»,  հետ միասին եռապատումի անգլերեն թարգմանությունը կրկին ուշադրություն է հրավիրում հեղինակի վրա։

«Եթե գիրքը գտնի իր ընթերցողին, լսարանին, ինչ-որ ձևով ռեզոնանս առաջացնի որոշ երկրներում, ապա սա իմ ուժն է, անմահությունը»,- eurasianet-ին ասել է Այլիսլին ու հավելել, որ իր համար այդքան խնդիրներ առաջացրած իշխանությունները գիտեն, որ իրեն ֆիզիկապես ոչնչացնելը շատ հեշտ է, բայց բարոյապես՝ նրանք անզոր են։

Այլիսլին Ադրբեջանի ու Սովետական միության ամենահայտնի գրողներից էր, նրա աշխատությունները ուսուցանվում էին դպրոցներում, 2005-ից 2010թթ.-ներին նա խորհրդարանի անդամ էր։ Սակայն հակասությունները սկսվեցին 2013թ.-ին, երբ «Քարե երազներ»-ը ռուսերեն թարգմանությամբ հրապարակվեց ռուսական գրական ամսագրում։

Վեպը ներկայացնում է համեմատություններ Այլիսլիի հայրենական՝ Նախիջևանի Այլիս գյուղի հետ, որտեղ հայ բնակիչները սպանվեցին ու արտաքսվեցին Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ, և Բաքվի, Սովետական Միության փլուզումից հետո, երբ հայերը ենթարկվեցին ջարդերի։

«Եթե դաժանորեն սպանված ամեն մի հայի համար մի մոմ վառվեր, ապա այդ մոմերի պայծառությունն ավելին կլիներ, քան լուսնի լույսինը»,-ասում է «Քարե երազներ»-ում Այլիսլիի հերոսներից մեկը։

Այլիսլին պնդում է, որ «Քարե երազները» ադրբեջանցիներին դրականորեն է ներկայացնում, որպես հումանիստներ, ովքեր փորձում են պահպանել բարոյական արժեքները, մինչդեռ մյուսները տրվել էին ազգայնական ատելությանն ու անիմաստ օպորտունիզմին։

««Քարե երազների» հիմնական թեման գլխավոր հերոսի ողբերգությունն է, ով չի կարողանում գտնել հասարակության մեջ իր տեղը, որը քաղաքական անբարոյականությունը վերածել է ազգային գաղափարախոսության, ով միայնակ կանգնում է ժամանակի դեմ»,-գրում է Այլիսլին գրքում։

Այլիսլին նաև պնդում է, որ խնդիրը «Քարե երազներն» ու հայերի նկատմամբ համակրանքը չէ, այլ եռապատումի մյուս վեպը՝ «Ֆանտաստիկ խցանումը», որտեղ ներկայացվում է դիկտատորի, ում նմանեցրել են Հեյդար Ալիևին՝ Իլհամ Ալիևի հորը, ով համարվում է ժամանակակից Ադրբեջանի հայրը։

Այնուամենայնիվ, Ադրբեջանում ավելի հեշտ է մանիպուլյացիայի ենթարկել հակահայկական համակրանքը, որի արդյունքում էլ բողոքի ակցիաներ սկսվեցին հեղինակի դեմ, այրեցին նրա գրքերը։ Քաղաքական գործիչներից մեկն էլ խոստացավ 10 հազար դոլար նրան, ով կբերի Այլիսլիի ականջը, նրան զրկեցին «Ժողովրդական գրող» կոչումից ու հատուկ թոշակից։

«Այդ ամենը նման էր փսիխոզի, դա սարսափելի էներգիա էր, դիվային ուժ»,-ասում է Այլիսլին ու հավելում, որ եթե մի քիչ երիտասարդ լիներ, ապա դա կլիներ ստեղծագործական ոգեշնչում։

Ինչպես գրում է կայքը, գիրքը ուրախությամբ է ընդունվել Հայաստանում, եղել են մի քանի չարտոնված հայերեն, անգլերեն հրապարակումներ, սակայն դեռևս ոչ մի հայ գրող չի արձագանքել Այլիսլիի կոչին՝ ուսումնասիրել ադրբեջանցիների նկատմամբ հայերի կատարած հանցագործությունները։

2013թ.-ին Այլիսլին RFE/RL-ին տված հարցազրույցում ասել էր, որ այս վեպը մի տեսակ ուղերձ է Ղարաբաղում ապրող հայերին. «Մի մտածեք, որ մենք մոռացել ենք բոլոր վատ բաները, որ արել ենք ձեզ։ Մենք ընդունում ենք դա։ Դուք ևս վատ բաներ եք արել մեր նկատմամբ։ Հայ գրողների գործն է գրել այդ վատ բաների մասին»։

Սակայն Այլիսլին ասում է, որ ոգեշնչված է Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության գալով։

«Նա ոչնչացրեց հին գաղափարախոսությունը։ Սկիզբը, մինչ չկա արդյունք, հետաքրքիր է ու նա ևս հետաքրքիր անձնավորություն է։ Այնպես որ, չնայած արդյունքին, թե ինչպես այս ամենը կավարտվի, սա խրախուսող փաստ է»,-ասում է Այլիսլին։

Այլիսլին նշում է, որ ինքն այժմ ամբողջովին մեկուսացված է հասարակությունից, կարծեք աքսորված լինի ու այս գրքի թարգմանությունը նշանակում է կոտրել մեկուսացումը։

«Իմ ճակատագիրը, ինչպես պարզվեց, այժմ կախված է միջազգային հանրությունից։ Ես սա չէի ցանկանում, բայց եղավ այն, ինչ եղավ»,-ասել է Այլիսլին։

Հ.Գ panorama.am-ից.
Չգիտեմ ով է, որ հայն է ուրախությամբ ընդունել այս գիրքը: Որովհետև այն հայերի ջարդերի մի մասի հայտնի փաստեր է ընդամենը վավերականացնում, բայց փոխարենը պահանջում է հայերն ընդունեն «իրենց մեղքերը»:

Եթե, ինչպես գրքում է գրված, ադրբեջանցիները իրոք իմանային իրենց վայրագությունները հայերի նկատմամբ ու ընդունեին դրանք, ապա ոչ դրանք կկրնեին՝ ինչպես Ապրիլյանի ժամանակ, ոչ էլ Արցախի մասով պահանջներ կներկայացնեին:

Տոլմա մի կախեք մեր ականջներից:

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

15:49
Նարեկ Սամսոնյանի՝ ԱՄՆ դեսպանին ուղղված նամակը դեսպանատանը չվերցրեցին
«Իմնեմնիմի» պոդքաստի վարող Նարեկ Սամսոնյանի՝ ԱՄՆ դեսպանին ուղղված բաց նամակն այսօր Սամսոնյանի թիմակիցները տարել էին ԱՄՆ դեսպանատուն՝...
Աղբյուր` Panorama.am
15:41
Կարծում եմ՝ բոլոր տեղերում էլ կլինեն. դատավոր Չիչոյանը դատական համակարգում «գործ տվողների» մասին
«Բոլորիս համար  էլ մտահոգիչ է դատավորների հրաժարականների դիմումները»,- Դատավորների ընդհանուր ժողովի մեկնարկին լրագրողների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:38
Սուտ է. ՆԱՏՕ–ի գլխավոր քարտուղարը Բաքվում և Երևանում հստակ ցույց տվեց, թե ինչն ինչոց է. Թևանյան
Քաղաքական գործիչ Անդրանիկ Թևանյանը ֆեյսբուքյան գրառմամբ անդրադարձել է «փաշինյանական քաղցր ստերի մահաբեր հետևանքներին»։ Նա գրում է....
Աղբյուր` Panorama.am
15:31
Ադրբեջանում պահվում է 23 անձ, ումի՞ց և ինչի՞ համար է վրեժխնդիր լինում Բաքուն
«Այս պահի դրությամբ Ադրբեջանը Հայաստանին վերադարձրել է 210 գերեվարվածների կամ այլ կարգավիճակ ունեցող հայերի։ Պաշտոնական տվյալներով, 23 անձ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:15
Եթե նույն իրավիճակում հայտնվեմ, նույն կերպ կվարվեմ. դատավոր Բորիս Բախշիյան
«Պետք է պինդ լինել, հավատալ  սեփական ուժերին և արդարադատությանը, անպայման կհասնենք արդարադատությանը»,- Դատավորների ընդհանուր...
Աղբյուր` Panorama.am
15:13
Մատահոգված եմ, որ 4 դատավորները դիմում գրեցին գնացին.Արման Թովմասյան
«Մտահոգված եմ, որ 4 դատավորները դիմում գրեցին գնացին, այստեղ անխուսափելի է չմտահոգվելը, չգիտեմ, թե ով պետք է լինի դատավորներից, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:57
Դեղձենին 20-25 օր շուտ կծաղկի
«Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը հրապարակել է ագրոօդերևութաբանական տեղեկատվություն Արարատյան դաշտում դեղձենու...
Աղբյուր` Panorama.am
14:48
Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024 թ-ի լավագույն բանկը Հայաստանում ըստ Global Finance ամսագրի
Ամերիաբանկը ճանաչվել է Հայաստանի լավագույն բանկը Global Finance ամսագրի «Աշխարհի լավագույն բանկեր» 31-րդ տարեկան մրցանակաբաշխության...
Աղբյուր` Panorama.am
14:43
Դատավորի վրա ճնշում լինելու դեպքում նա պետք է համապատասխան ընթացակարգով դիմի համապատասխան մարմիններին. Դատավոր Արթուր Ստեփանյան
«Այդ հարցը բազմաթիվ անգամ տրվել է դատավորներին և որևէ դեպքում ես դրական պատասխան չեմ լսել իրենցից»,-դատավորների ընդհանուր ժողովից...
Աղբյուր` Panorama.am
14:42
Դավիթ Ֆիդանյան. Կարծում եմ՝ ԱՄՆ դեսպանը տեղյակ չէ՝ ինչ է կատարվում Նարեկ Սամսոնյանի, Վազգեն Սաղաթելյանի գործով
«Քաղաքացիական գիտակցություն» ՀԿ նախագահ, AntiFake.am կայքի հիմնադիր, քաղբանտարկյալ Նարեկ Սամսոնյանի անունից Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան...
Աղբյուր` Panorama.am
14:24
Ահազանգ. Արմատախիլ են անում Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերը
Երևանի կենտրոնի ծառերի ապագան վտանգված է։ Այսօր արմատախիլ անելու հերթը Ալեք Մանուկյան փողոցի ծառերինն է։ Ծանր տեխնիկան  քոքահան է անում...
Աղբյուր` Panorama.am
13:59
Վարսեն Աղաբեկյանն ընդգրկվել է Պաղեստինի կառավարության կազմում
Պաղեստինի նախագահ Մոհամեդ  Աբասը հրամանագիր է ստորագրել՝ վստահություն հայտնելով Պաղեստինի տասնիններորդ կառավարությանը, ինչպես նաև...
Աղբյուր` Panorama.am
13:39
Կխնդրեի լսումներին ներառել հակադիր կարծիք ունեցողներին, այլապես կարող ենք իրար ջան ասել՝ ջան լսել. Արսեն Թորոսյան
«ԱԺ-ն որպես քաղաքական մարմին, ի դեմս Եվրաինտեգրման մշտական հանձնաժողովի, հնարավորություն է տալիս մասնագետներին, շահառու ուժերին...
Աղբյուր` Panorama.am
13:34
Անհանգիստ որոշ հանրային գործիչներ զանգն են հնչեցնում մոտալուտ աղետի, սակայն բոց առաջացնող կայծը չի երևում. Անանյան
«Օրացույցի յուրաքանչյուր նոր օր սոցիալ-քաղաքական սպասումների անտանելի ծանրության տակ ավելի ու ավելի է դառնում անտանելի ու ծանր»։
Աղբյուր` Panorama.am
13:17
Հունաստանի ափերի մոտ երկու ուժգին երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Հունաստանի Պելոպոնես թերակղզու մերձակայքում երկու երկրաշարժ է տեղի ունեցել, հայտնում է Աթենքի համալսարանի սեյսմոլոգիական լաբորատորիան։ 5,4...
Աղբյուր` Panorama.am
13:07
ՊԵԿ. Առցանց անմաքս առևտրի շեմը նվազեցվել է
2024 թվականի ապրիլի 1-ից կսահմանվի 200 եվրո և 31 կգ
Աղբյուր` Panorama.am
13:00
Հորը բռնության ենթարկած, հարևան կնոջը սպանած տղամարդուն տեղափոխել են հոգեկան առողջության կենտրոն
Հարևան կանանցից մեկի նկատմամբ էլ սպանության փորձ էր կատարել։ Նրան մեղադրանք է առաջադրվել
Աղբյուր` Panorama.am
12:49
ՍԱՏՄ-ն ժամկետանց ձվեր է հայտնաբերել
Մարտի 31-ի Սուրբ Զատկի տոնակատարությանն ընդառաջ՝ ՀՀ սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինը մարտի 20-ից 29-ը ներառյալ վերահսկողական...
Աղբյուր` Panorama.am
12:38
Գիտենք, որ ինչքան սաղարթ՝ այնքան տերև, ինչքան տերև՝ այնքան շատ ֆոտոսինթեզ. Արմեն Բեգոյան
Երևանում քաղաքապետարանը լայն թափով փողոցների ողջ երկայնքով իրականացնում է ծառերի փոխարինման ծրագիրը։ Բնապահպաններն ահազանգում են, որ փոշու բարձր...
Աղբյուր` Panorama.am
12:29
Գևորգ Դաբաղյանը ծիրանափողի հնչյունները կհասցնի Նովոսիբիրսկ, ապա Ամստերդամ
Երաժշտական արվեստի 11-րդ փառատոնի շրջանակում Նովոսիբիրսկ երկրամասում ապրիլի 3-5-ը կայանալու է «Դուդուկի առեղծվածը» խորագրով համերգ,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:28
Այսօր աշխատանքից ազատվելու դիմում եմ ներկայացրել․ «Երևան ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրեն
«Այսօր դիմում եմ ներկայացրել աշխատանքից ազատվելու մասին»,-հայտարարել է «Երևան ավտոբուս» ՓԲԸ տնօրեն Հովհաննես Մանուկյանը։...
Աղբյուր` Panorama.am
12:22
Վարոսյանը՝ Ռշտունու որոշման մասին. Իշխանությունները ո՞նց լուծեցին այդ հարցը, ժամանակը ցույց կտա
Վերջին մեկ ամսվա ընթացքում դադարեցվեցին չորս դատավորների լիազորություններ, երեկ Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Վազգեն Ռշտունին էլ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:46
Ռուբեն Մխիթարյանը՝ ՔՊ-ականներին. Դուք վախեցած եք, դա ակնհայտ է
Հայտնի պրոդյուսեր Ռուբեն Մխիթարյանը գրում է. «Դուք վախեցած եք: Դա երևում է: Դա ակնհայտ է: Դա զգացվում է նույնիսկ ձեր հազիվ բռնվող...
Աղբյուր` Panorama.am
11:44
Եթե Տավուշի գյուղերի հանձնման պրոցեսը տեղի ունենա, այդտեղից կսկսվի պետականության վերջնական ավարտը. Սուրեն Պետրոսյան
«Երևան-Նոյեմբերյան միջպետական ճանապարհն անցնում է ադրբեջանցիների տոտալ վերահսկողության տակ։ Գյուղից մի փոքր աջ գազատարն է, որը ևս անցնում է ադրբեջանցիներին»։
Աղբյուր` Panorama.am
11:35
Օդային ճանապարհով փորձ է արվել Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ
ՊԵԿ էլեկտրոնային առևտրի և օդային տրանսպորտով իրականացվող փոխադրումների վարչությունում օրերս հայտնաբերվել է մաքսային կանոնների խախտման նոր դեպք։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:53
Զելենսկին, թերևս, առաջին անգամ բաց տեքստով խոստովանել է, որ Ուկրաինան պատերազմում պարտվում է. Քաղաքագետ
Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը գրում է. «Զելենսկին, թերևս, առաջին անգամ բաց տեքստով խոստովանել է, որ Ուկրաինան պատերազմում պարտվում է:...
Աղբյուր` Panorama.am
10:48
Հայաստանում արգելափակվել են «Երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» և «Կիրակի երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» հաղորդումները
«Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց» (ՀՀՌՑ) ՓԲԸ-ն արգելափակել է հանրային մուլտիպլեքսով սփռվող «ՌՏՌ-Պլանետա»...
Աղբյուր` Panorama.am
10:37
Իմ անունից սուտ հայտարարություններ են արվում. Լևոն Քոչարյան
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Լևոն Քոչարյանը հայտարարել է, որ իր անունից սուտ հայտարարություններ են տարածվում։...
Աղբյուր` Panorama.am
10:22
Պետք է կոնկրետ հողի վրա կազմակերպել այդ ինքնապաշտպանությունը. Արմեն Այվազյան
«Տավուշի այդ բնակավայրերի բնակիչներն արեցին ամենագլխավորը, ասացին՝ մենք համաձայն չենք, կռվելու ենք»,-Aysor.am-ի «Հարցեր...
Աղբյուր` Panorama.am
10:16
Խուզարկում են Ժիրայր Սէֆիլյանի ու այլոց բնակարանները
«Այս պահին ոստիկանությունը խուզարկություն է իրականացնում Բևեռի խորհրդի անդամ Ժիրայր Սէֆիլյանի բնակարանում»։ Այս մասին հայտնում...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Իշխանությունը շատ լավ գիտեր, որ Վազգեն Ռշտունին ընտրվելու էր ԲԴԽ անդամ. Փաստաբան
12:39 29/03/2024

Իշխանությունը շատ լավ գիտեր, որ Վազգեն Ռշտունին ընտրվելու էր ԲԴԽ անդամ. Փաստաբան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}