«Անգամ իմ հայտարարությունները դատավճիռ չեն որևէ մեկի համար». Նիկոլ Փաշինյան
Դիլիջանում այսօր «Ներուժ» ծրագրի բացման ժամանակ վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանը զրուցել է լրագրողների հետ
Արցախի պաշտպանության բանակի հրամանատարի պաշտոնանկության ու բանակի մարտունակության մասին
– Բակո Սահակյանի հետ Ձեր հանդիպումից հետո Արցախի պաշտպանության բանակի հրամանատար Լևոն Մնացականյանը ազատվեց պաշտոնից, և մտավախություններ կան, որ դա կարող է մարտունակության վրա ազդել։ Դուք Բակո Սահակյանի հետ այդ հարցը քննարկե՞լ եք։
– Պարոն Մնացականյանի պաշտոնանկությունը ձեզ հայտնի հանգամանքների բերումով չեմ կարող մեկնաբանել։ Ինչ վերաբերում է նրան, թե այդ փոփոխությունը կարող է ազդել բանակի մարտունակության վրա, դա շատ վատ մեկնաբանություն է մեր բանակի հասցեին։ Ովքե՞ր են նշանակվել. Պաշտպանության բանակի հնաբանակները, մարդիկ, ովքեր իրենց ողջ կյանքում ծառայել են Զիված ուժերում և գտնվում են Արցախյան ազատամարտի ակունքներում։
Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Մամեդյարովի հայտարարության մասին
– Ես ավելի շատ կցանկանայի մեկնաբանել մեր մեկնաբանությունները այդ հայտարարությունների վերաբերյալ։ Ի՞նչ է տեղի ունեցել։ Միլանում համանախագահների հետ Հայաստանի ու Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարները ինչ-որ հաղորդագրություն են համաձայնեցրել, և ասվել է, որ երկար ժամանակ չէր հաջողվում համաձայնեցնել, համաձայնեցվել է։ Էդպիսի հայտարարություններ վերջին 24 տարում բազմաթիվ են եղել։ Ղարաբաղի հարցում ոչ մի նոր բան չկա, և ակտիվությունն այնքանով է, ինչքանով տեսնում եք, և այդ ակտիվությունն ավելի ցածր է կամ ցածրից մի փոքր բարձր՝ վերջին 24 տարվա համեմատ։
Ինչ վերաբերում է պարոն Կասպրչիկի (ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ.- խմբ.) հետ իմ հանդիպմանը, ապա նա պարբերաբար գալիս է տարածաշրջան, հանդիպումներ է ունենում, և քանի որ նրա այցերը շատ աշխատանքային բնույթ են կրում, ընդունված է եղել դրանցից որոշները չլուսաբանել, բայց ես աշխատակազմին հանձնարարել եմ, որ բոլոր շփումները պարտադիր լինեն, որովհետև պրոցեսը պետք է թափանցիկ լինի։
Էլի անդրադառնամ մեր մեկնաբանություններին։ Երբ ադրբեջանական կողմից ինչ-որ մեկնաբանություն է հնչում, որը լավատեսության տարր է պարունակում իր մեջ, ինձ, անկեղծ ասած, զարմացնում է հայաստանցի մի շարք մեկնաբանների մեկնաբանությունը։ Առաջին կանխավարկածն այն է, որ, ա՜յ, էստեղ ինչ-որ դավադրություն կա, երբ նրանք խոսում են, որ շանս է ստեղծվել Ղարաբաղի հարցի կարգավորման շուրջ։ Իսկ ինչո՞ւ չի լինում այնպիսի կանխավարկած, որ միգուցե Հայաստանի կառավարությունը կարողացել է համոզիչ հակափաստարկ բերել։
– Միգուցե, որ Ադրբեջա՞նն է առաջինն այդպիսի հայտարարություն անում, դա է մտահոգում։
– Այդպիսի բան էլ կա։ Հայտարարությունը հրապարակային է եղել։ Առաջինն Ադրբեջանի խոսելու վերաբերյալ հիշեցի մի բան։ Երբ որ ես Սանկտ Պետերբուրգից գիշերը եկա Գյումրի. Երկրաշարժի 30-ամյա տարելիցի միջոցառումներին էի ողջ օրը, Ադրբեջանի նախագահի մամուլի ծառայությունը հաղորդագրություն էր տարածել, որ տեղի է ունեցել շփում։ Մենք պայմանավորվել էինք, որ այդպիսի կարճ տեղեկություն կտանք։
Էն փաստը, որ առաջինը նրանք են հաղորդագրություն տվել, շատ մեծ, տիտանական եզրակացություններ են արվում։ Ես պնդում եմ, որ Հայաստանի ոչ մի կառավարություն Ղարաբաղի հարցում այնքան թափանցիկ չի եղել, ինչքան մեր Կառավարությունը։
Սանկտ Պետերբուրգի և Վիեննայի պայմանավորվածությունների մասին
– Սանկտ Պետերբուրգի և Վիեննայի պայմանավորվածություններն արդյո՞ք Հայաստանի համար առաջնահերթ են, և արդյո՞ք Դուք պնդելու եք, որ այդ պայմանավորվածություններն ի կատար ածվեն։
-Դա հաջորդ հարցն է, երբ որ ասում են՝ Սանկտ Պետերբուրգի և Վիեննայի պայմանավորվածությունները…Ամբողջ խնդիրն այն է, որ Ադրբեջանը ամենասկզբից պնդել է, որ չկան այդպիսի պայմանավորվածություններ, և ինչ վերաբերում է այդ օրակարգերին, դրանք պաշտոնական բանակցային պրոցեսի օրակարգեր են, որոնք տեղի են ունեցել համանախագահների մասնակցությամբ։ Ես ուզում եմ բոլորի ուշադրությունը հրավիրել այն փաստի վրա, որ ես, մեր Կառավարությունը ընդհանրապես որևէ բանակցային պրոցեսի չենք մասնակցել։ Ընդամենը 2 անգամ զրույց ենք ունեցել Իլհամ Ալիևի հետ, և մի անգամ Դուշանբեում այնպես է ստացվել, որ հասել ենք համաձայնության։ Երբ որ կա ինչ-որ տեղ իրավիճակը կայունացնող հայտարարություն, մեկնաբաններն ասում են, որ՝ այ, էս ինչ դավադրություն է, երբ որ չկա այդպիսի համաձայնություն, մեկնաբաններն ասում են, որ՝ այ, ուրեմն պատերազմ է, և Կառավարությունը չի կարողանում կանխել պատերազմը։ Ցանկացած մեկնաբանության ճշմարտացիություն կարելի է ստուգել հենց մեր տված մեկնաբանություններով։
Նախիջևանյան հատվածի դիրքային փոփոխության մասին
– Իլհամ Ալիևն ասել է, որ 11 000 քմ տարածք նախիջևանյան հատվածում իրենց հաջողվել է 2018թ. ամբողջությամբ իրենց վերահսկողության տակ վերցնել։ Սա ինչպե՞ս կմեկնաբանեք։
– Եթե չեմ սխալվում, ՊՆ-ն մի քանի անգամ լրագրողների խմբին հրավիրել է, և լրատվամիջոցների ներկայացուցիչները գնացել են և տեղում իրավիճակին ծանոթացել են։ Եվ դուք, կարծում եմ, այդ հարցի պատասխանը ստացել եք տեղում։ Երկրորդը՝ Նախիջևանի ուղղությամբ, հիմա ես տեսնում եմ, որ նախորդ Կառավարության ներկայացուցիչներ ինչ-որ մեկնաբանություններ են անում։ Նախիջևանի ուղղությամբ դիրքային խնդիրները, էն, ինչ որ տեղի է ունեցել, 95 տոկոսով եղել է փետրվար-մայիս ամիսներին։ Եթե ինչ-որ բան տեղի է ունեցել, ուրեմն տեղի է ունեցել իմ վարչապետ դառնալուց առաջ։ Իսկ իրականում տեղի է ունեցել հետևյալը։ Տեղի են ունեցել դիրքերի որոշակի տեղաշարժեր 2 կողմից, և ես պաշտոնապես ասում եմ՝ այն տարածքները, որոնք մայիսի 8-ի դրությամբ եղել են Հայաստանի Զինված ուժերի վերահսկողության ներքո, բոլոր այդ տարածքները շարունակում են մնալ Հայաստանի Զինված ուժերի վերահսկողության ներքո։ Եվ ես քարոզարշավի ժամանակ էլ եմ ասել, որ մեր դիրքերը բարելավվել են, և ռազմավարական նախաձեռնությունը մեր Զինված ուժերի ձեռքում է։
– Ձեր նշանակումից հետո տարածքային զիջում եղե՞լ է։
– Իհարկե չի եղել։
Ապրիլյան պատերազմի ժամանակ հետախուզության պատասխանատու Արշակ Կարապետյանի նշանակման մասին
– Ո՞ր արժանիքի համար Արշակ Կարապետյանին նշանակեցիք Ձեզ խորհրդական, երբ քայլերթի ժամանակ Ձեր թիմակիցներն էին խոսում, որ տարօրինակ է նրան ռազմական կցորդ նշանակելը։ Բացի դրանից, հայտնի 0038 հրամանով նա եղել է գործող անձ։
– 0038 հրամանի կոնտեքստում Հայաստանի Զինված ուժերի մի շատ մեծ կտոր ներգրավված է եղել պրոցեսներին։ Հիմա ի՞նչ ենք առաջարկում. Հայաստանի Զինված ուժերի այդ հատվածը կտրել-հանե՞լ Հայաստանի Զինված ուժերից։ Էդպիսի բան լինել չի կարող։ 0038 հրամանի մասով տեղի է ունենում քննություն, և այն անդրադառնում է բոլոր այն մարդկանց, որոնց գործողություններում առերևույթ ի հայտ են գալիս հանցագործության հատկանիշներ, և կապ չունի՝ այդ մարդն ով է։
Ինչ վերաբերում է ապրիլյան պատերազմին, ևս մեկ անգամ ուզում եմ աել, որ, եթե ինչ-որ հայտարարություն բանավոր հնչում է ինչ-որ մեկի հասցեին, դա չի նշանակում, որ մարդու հասցեին կայացվել է դատավճիռ։ Նրանք, ովքեր ասում են, որ Արշակ Կարապետյանն է քառօրյա պատերազմի պատասխանատուն, ըստ էության ասում են, որ նրանից վերև ոչ ոք պատասխանատու չէ։ Նրանք, ովքեր հիշատակում են, որ Արշակ Կարապետյանին Սերժ Սարգսյանը հանել է գործից այդ իրադարձությունների արդյունքում, նրանք ասում են, որ Սերժ Սարգսյանը արդար դատավոր է և արդար որոշում է կայացրել այդ իրադարձությունների վերաբերյալ։ Ես քառօրյա պատերազմի մասին տասնյակ, եթե ոչ՝ հարյուրավոր էջերով գաղտնի նյութեր եմ կարդացել և այդ նյութերում ոչինչ չեմ գտել հետախուզական նյութերի բացակայության կամ պակասության մասին։
Ձեր հարցերը ևս մեկ անգամ վկայում են հետևյալի մասին, որ մեր հանրությունը և մենք բոլորս ունենք շատ հարցեր ապրիլյան քառօրյա պատերազմի վերաբերյալ, և մենք շատ հանգիստ, հանդարտ պետք է գտնենք այդ հարցերի պատասխանները, ու դրանցից որը որ հնարավոր է, ներկայացնենք մեր հանրությանը։
Արշակ Կարապետյանի թեկնածությունը ոչ ոք չի առաջարկել։ Առնվազն Զինված ուժերի մի հատվածում կա կարծիք, որը համաձայն չէ նախկին կարծիքի հետ, և ես համոզված եմ, որ նա իր պարտականությունները կկատարի, և եթե որևէ փուլում հարցեր կծագեն, այս կարգավիճակում նա ավելի պարտավորված կլինի հարցերին պատասխանել կոնկրետ և սպառիչ։
Իմ թիմակիցների հայտարարությունները խարույկի շուրջ, որի ժամանակ ես էլ եմ ներկա եղել, անգամ իմ հայտարարությունները դատավճիռ չեն որևէ մեկի համար։
Ապրիլյան պատերազմից առաջ առնվազն մեկ ամիս շփման գծի երկայնքով ադրբեջանական զորքերի կուտակում է եղել, և դա իմացել են բոլորը։ Ես ինձ իրավունք չեմ վերապահի գնահատականներ տալ նախկինում տեղի ունեցած իրադարձությունների վերաբերյալ։
Ապրիլյան պատերազմի մասին
– 2016թ. ապրիլյան պատերազմի ժամանակ Արցախը հանձնելու կամ վաճառելու տարբերակ եղե՞լ է, ինչպես պնդում է Սէֆիլյանը, որ դա պայմանավորված պատերազմ էր, և Ձեր այն հայտարարությունը, թե՝ «Ես բան գիտեմ, որ սարսափի կմատնի ժողովրդին», ուղիղ կապ ունի՞ ապրիլյան պատերազմի հետ։
– Այս ընթացքում բազմաթիվ գրավոր ու բանավոր տեղեկություններ են ստացվում, որոնք պետք է ստուգել։ Ես գիտեմ, որ այդպիսի վարկած կա, այն լայնորեն քննարկվել է, բայց մի բանում կարող եք չկասկածել, որ մեր բոլոր գործողություններն ուղղված են և ուղղված են լինելու մեզ համար կարևոր ճշմարտություններ բացահայտելուն, որքան էլ որ դրանք առաջին հայացքից հակառակ տպավորություն թողնեն։ Ես դատավոր չեմ, դատախազ չեմ, քննիչ չեմ։
Ռուս զինծառայողի կողմից գյումրեցի հայ կնոջ սպանության մասին
– Ինչո՞ւ է, ինչպես Ավետիսյանների ընտանիքը սպանդի ենթարկած Պերմյակովի դեպքում, նա ևս պահվում ռուսական ռազմաբազայում։
– Այստեղ շատ կարևոր տարբերություն կա Պերմյակովի դեպքի հետ։ Այն ժամանակ անհրաժեշտ էր համոզված լինել, որ խորը և համապարփակ քննություն է տեղի ունենալու, և մինչև հիմա էլ, ցավոք սրտի, հարազատները կասկածներ ունեն, և նրա՝ ռազմաբազայում պահելու հանգամանքը այս համատեքստում էր կարևորություն ստանում։ Այս պարագայում մենք էդպիսի իրավիճակ չունենք։ Մեր խնդիրն ի՞նչ է, որ որևէ գործ ամբողջությամբ քննվի, բացահայտվի՝ զինվորը ա՞յս քրեակատարողական հիմնարկում է պահվում, թե՞ էն կամ էն։ Եթե մեր իրավապահների կողմից ձերբակալվեր՝ դա ուրիշ հարց։ Բայց մեր իրավապահների կողմից չի ձերբակալվել։ Չի ձերբակալվել ռազմաբազայի տարածքից դուրս։
– Գլխավոր դատախազությունը մեկ շաբաթ շարունակ հրաժարվում էր հաստատել, որ ռուս զինծառայողի կողմից է կատարվել սպանությունը, փաստաբաններն են հայտարարել։
– Ես չգիտեմ։
Լուկաշենկոյի հայտարարությունների մասին
– Դրանց հետ կապված՝ ես ուզում եմ ձեր բոլորի և այդ թեմայով հետաքրքրված մեր հայրենակիցների ուշադրությունը հրավիրել մի փաստի վրա։ Պարոն Լուկաշենկոն չի ասում, թե ես ինչ եմ ասել։ Երբ ես եկել եմ, ինձ հարցրել են, թե եղե՞լ է արդյոք խոսակցություն, ասել եմ՝ այո, եղել է։ Մանրամասներ են հարցրել, ասել եմ, որ չեմ կարող ասել, որովհետև կոռեկտ չեմ համարում դռնփակ նիստի մանրամասներ ներկայացրել, բայց վերջում ասել եմ, որ բավարարված եմ այդ խոսակցությունից, հիմա էլ եմ դա հաստատում և այդ խոսակցությունը շարունակելու անհրաժեշտություն չեմ գտնում։ Մարդիկ կան, որ բավարարված չեն դրանից և այդ թեմայով պետք է երկար խոսեն։
– Կոնտեքստից կտրված բաներ կա՞ն նրա հայտարարությունների մեջ. նա ասուլիս տվեց։
– Ես արդեն պատասխանեցի։
– Զենքի վաճառքի մասին խոսեց Լուկաշենկոն, որ Ձեզ ասել է՝ ինչո՞ւ Պուտինին չեք մեղադրում։
– Իմ մամլո խոսնակը պարզաբանել է, որ ՌԴ նախագահի հետ մեր շփումներում այդ հարցը պարբերաբար բարձրացվել է։ Ես ձեզ հավաստիացնում եմ, որ պարոն Լուկաշենկոյի ասածներին տեղում տրվել են շատ կոնկրետ և սպառիչ պատասխաններ, և ես, անկեղծ ասած, տպավորություն ունեի, թե պարոն Լուկաշենկոն բավարարված է այդ պատասխաններով, և իմ կարծիքով՝ բոլոր ներկաներն այդպիսի տպավորություն ունեին։ Հետո ի՞նչ է տեղի ունեցել, ես չեմ կարող ասել։ Ամբողջ ասածին չեմ տիրապետում, ինձ տվել են կտորներ, բայց էլի եմ ասում՝ ինքը պատմում է՝ ինքն ինչ է ասել, բայց չի ասում, թե ես ինչ եմ ասել։
Կարասինի ու Լավրովի հայտարարությունների վերաբերյալ
– Մոսկվան հույս ունի, որ Հայաստանի նոր ղեկավարությունն իր մեջ խիզախություն կգտնի դիմադրել ԱՄՆ–ի կողմից գործադրվող շանտաժին ու ճնշմանը։ Պաշտոնական Մոսկվան հույս ունի նաև, որ Հայաստանն ինքնուրույն որոշումներ կկայացնի,- ասել է ՌԴ ԱԳ նախարարի տեղակալ Գրիգորի Կարասինը,- ինչպե՞ս սա կմեկնաբանեք։
– Ես անպայման առիթը կօգտագործեմ և մեր գործընկերներից կփորձեմ հասկանալ, թե կոնկրետ ինչի՞ վրա է հիմնված իրենց տեղեկությունները։ Ես բազմիցս թե պաշտոնական, թե աշխատանքային հանդիպումների ժամանակ հայտարարել եմ, որ Հայաստանը վարում է ինքնուրույն քաղաքականություն, և ես կարծում եմ, որ շատերն են դա տեսնում։
Իմիջիայլոց, վերջին օրերին լայնորեն քննարկվում էր ՌԴ ԱԳ նախարարի ինչ-որ հայտարարության, ինչ-որ պայմանագրի մասին։ Ես կարող եմ ասել, որ նախկին իշխանությունները այդպիսի պայմանագրի շուրջ քննարկումներ ունեցել են, մեր իշխանության օրոք այդպիսի հարց չի քննարկվել։
– Այսինքն՝ ստե՞լ է Լավրովը։
– Չլսեցիք, ես ինչ ասացի, ես Ձեր հարցին արդեն պատասխանեցի։ Ես ասում եմ, որ մենք այդպիսի հարց չենք քննարկել։ Անհրաժեշտ է պարոն Լավրովից ճշտել, թե ինչ նկատի ունի։
Ամերիկյան զենք գնելու մասին
– Այս պահին նման անհրաժեշտություն չկա։
Կառավարության կառուցվածքի մասին
– Նախարարությունները կրճատվելո՞ւ են։
– Այո, դա նախընտրական շրջանում ասվել է։ Մենք կփորձենք 12 նախարարություններում տեղավորվել։ Առաջին փոխվարչապետի պաշտոնը վերացնելու առաջարկ կա, կտեսնենք։ Մնացած հարցերը ևս քննարկման փուլում են։
– Պաշտոնների բաժանումը կարո՞ղ է ներիշխանական խնդրի առիթ դառնալ։
– Պաշտոնների բաժանում հասկացություն գոյություն չունի։
Տիգրան Ավինյանի ստացած գրանտի մասին
– Դուք խոստացել էիք, որ կուսումնասիրեք հարցը։ Ձեզ ինչ-որ հաշվետվություն տվեցի՞ն։
– Այո, տվեցին։ Պարզվեց, որ այդ գործընթացը սկսվել է 2018թ. Փետրվարից, և փուլերը հաղթահարվել են մինչև Ավինյանի փոխվարչապետ նշանակվելը։
– Տարօրինակ չէ՞ Ձեզ համար, որ գրանտը հաստատվում է հենց այն օրը, երբ Ավինյանը նշանակվում է փոխվարչապետի պաշտոնում։
– Տարօրինակ չէ։ Դա նշանակում է, որ ոչ մի ազդեցություն չի եղել։ Դա ամիսների գործընթաց է։
ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի մասին
– Որևէ նորություն չկա։ Ես ասել եմ, որ դա ամենակարևոր խնդիրը չէ, որովհետև այն ժամանակավոր բնույթ ունի։ Ասենք, Հայաստանին վերապահված է 3 տարի։ դա ավարտվելու է, ու սկսվելու է հաջորդ 3 տարին։ Ամենակարևորը մեր 3 տարին չէ, այլ հաջորդ 3 տարին, թե ով է լինելու հաջորդը։ Ամբողջ խնդիրը դրա մեջ է։ Մենք մեր խնդիրը արդեն լուծել ենք, որովհետև ՀԱՊԿ ներսում տեղի է ունեցել շատ լուրջ քվեարկություն, որ երբևէ չի եղել։
Որ ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարը Յուրի Խաչատուրովն էր, ու Բելառուսը «Պոլոնեզ» էր վաճառում Ադրբեջանին, Խաչատուրովն ի՞նչ էր անում։
– Լուկաշենկոն ասում է, որ մեզ էլ է առաջարկվել «Պոլոնեզ» գնել, բայց հայկական կողմը հրաժարվել է։
– Ես տեղյակ չեմ դրանից։
Հրապարակման պատրաստեց 168.am-ը
