Արցախի նախագահի թեկնածու Վիտալի Բալասանյանը բաց նամակով դիմել է նախագահ Բակո Սահակյանին՝ Արցախում արտակարգ դրություն հայտարարելու առաջարկությամբ։ Եթե գեներալի առաջարկությունն ընդունվի, դա ինքնաբերաբար բերելու է մարտի 31-ին նշանակված նախագահական ու խորհրդարանական ընտրությունների հետաձգմանը։
Փորձենք հասկանալ, թե ինչ խնդիր են լուծում Արցախի ընտրությունները, ու ինչքանով են մոտիվացված կամ անկեղծ Բալասանյանի փաստարկները։
Ավելորդ է ասել, որ Արցախի նախագահական ու խորհրդարանական ընտրությունները չի կարելի դիտարկել բացառապես ներքաղաքական համատեքստում, ավելին՝ այդ ընտրություններում, այսպես ասած, ներքին բաղադրիչը ամենաթույլն է արտահայտված, որովհետև՝ բացառությամբ մեկ թեկնածուի, որը հաղթելու շանս չունի, մյուսներն ըստ էության հանդես են գալիս գրեթե նույն ծրագրերով։ Ըստ այդմ՝ Արցախի ընտրություններն առաջին հերթին միտված են ԼՂՀ սուբյեկտության մեծացմանը, ընդ որում՝ դա պետք է կապիտալիզացվի ոչ միայն ԼՂ խնդրի կարգավորման բանակցային գործընթացում, այլ նաև, այսպես ասած, ներհայկական հարաբերություններում։ Նախկին քսան տարիներին Արցախն իր սուբյեկտությունը կորցրել է ոչ միայն բանակցային գործընթացում, այլ նաև Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Պատահական չէ, որ Արցախի իշխանությունները՝ Ռոբերտ Քոչարյանի ու Սերժ Սարգսյանի պաշտոնավարման տարիներին, չունեին սուբյեկտություն ու դարձել էին Հայաստանում հաստատված հին համակարգի լոկալ ինստիտուցիոնալ դրսևորումը։ Ու այդ ամենը տեղի էր ունեցել Արցախի սուբյեկտության հաշվին։ Հիմա բացառիկ հնարավորություն է ստեղծվել օրինական ընտրությունների անցկացման շնորհիվ կարևոր քայլ կատարել հայկական երկրորդ պետության սուբյեկտությունը մեծացնելու ուղղությամբ։
Մյուս կողմից Հայաստանում տեղի է ունեցել թավշյա հեղափոխություն, որի արժեքները պետք է կապիտալիզացվեն Արցախում՝ այն պարզ պատճառով, որ երկու հայկական պետությունները գտնվում են միևնույն քաղաքական-անվտանգային միջավայրում։ Ու այս համատեքստում պատահական չէ, որ Արցախի ընտրությունների հետաձգման կոչով հանդես է գալիս Վիտալի Բալասանյանը, որն, ըստ էության, թեկնածուներից միակն է, որն աջակցություն ունի Ռոբերտ Քոչարյան-Սերժ Սարգսյան տանդեմի կողմից։ Կարծում եմ՝ խնդիրը ոչ թե կորոնավիրուսով պայմանավորված մտահոգություններն են, այլ հայտնի շրջանակի այն մտավախությունը, որ իրենց աջակցությունը վայելող գեներալը նախագահական ընտրություններում անփառունակ պարտություն է կրելու։
Բարեբախտաբար, այս պահին Արցախում կորոնավիրուսով վարակի դեպք չի հայտնաբերվել, ու ընտրություններին մնում է ընդամենը մի քանի օր, ասել կուզի՝ դրանց նորմալ անցկացմանը որևէ բան չի խոչընդոտում, մանավանդ որ Արցախի մեր հայրենակիցները պատրաստ են ֆորս-մաժորային իրավիճակներին ու ունեն քաղաքացիական բարձր գիտակցություն։
Մյուս կողմից՝ Արցախում ընտրությունները հետաձգելը անթույլատրելի է, որովհետև գործ ունենք ոչ միայն նախագահի, այլ նաև խորհրդարանի ընտրությունների հետ, ու դրանց չանցկացումը կարող է առաջացնել իշխանության, Սահմանադրության վակուում, ինչը կարող է վտանգել ԼՂՀ անվտանգությունը։
