Քրեական ենթամշակույթի դեմ արդյունավետ պայքարի համար անհրաժեշտ է համակողմանի աշխատանք: Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանը։
«Մարդու իրավունքների պաշտպանը կարևորում է քրեական ենթամշակույթին հարելը քրեականացնող օրենքի նախագծի ընդունումն Ազգային ժողովի կողմից: Դրա հետ միասին Պաշտպանն արձանագրում է, որ միայն օրենքի ընդունմամբ սահմանափակվելն անհրաժեշտ արդյունք ապահովել չի կարող:
2018 թվականին Մարդու իրավունքների պաշտպանը հրապարակել է Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարության քրեակատարողական հիմնարկներում քրեական ենթամշակույթի դեմ պայքարի հայեցակարգ արտահերթ զեկույցի ձևով: Այս հայեցակարգը ներկայացնում ենք ուսումնասիրության և հարկ ենք համարում արձանագրել, որ նման երևույթների դեմ պայքարը պետք է լինի համակողմանի:
Քրեական ենթամշակույթի արմատավորված և բազմատարր բնույթը պահանջում է, պետական բազմակողմանի քաղաքականություն: Այն պետք է իրականացվի՝ հաշվի առնելով ենթամշակույթի արմատները, դրա ազդեցության տարածման ծավալները:
Հանցավոր ենթամշակույթի դեմ պայքարում ելակետային սկզբունքներ են ազատությունից զրկված յուրաքանչյուր անձի իրավունքների ապահովումը և նրա վերասոցիալականացմանը նպաստելը: Այդ նպատակի համար քրեակատարողական համակարգը պետք է ապահովի համապատասխան պայմաններ, ունենա պատրաստված և բավարար անձնակազմ, որն, իր հերթին, պահանջում է սոցիալական պատշաճ երաշխիքների և աշխատանքային պայմաններ: Օրենսդրությունը պետք է ստեղծի ազատությունից զրկված անձի համար կանխատեսելի պատկերացում իր իրավունքների իրացման և պարտականությունների հարցերում:
Միևնույն ժամանակ, պետք է շեշտել, որ քրեական ենթամշակույթը չի սահմանափակվում միայն քրեակատարողական հիմնարկներում տարածվելով, այն ծավալված է հասարակության առավել լայն շրջանակներում, ուստի այն պետք է արտացոլվի նաև հանցավորության դեմ պայքարի պետության քաղաքականության մեջ՝ ապահովելով արդյունավետ միջոցների կիրառում:
Մարդու իրավունքների պաշտպանի հայեցակարգը և դրա հիմքում ընկած ուսումնասիրությունները վերաբերում են հետևյալ հիմնական հարցերին.
1) ազատությունից զրկելը՝ որպես բացառիկ միջոց,
2) ազատությունից զրկման վայրերում՝ այդ թվում քրեակատարողական համակարգում հաստիքների համալրում, քրեակատարողական ծառայողների պատշաճ սոցիալական և այլ երաշխիքներ,
3) ազատությունից զրկված անձանց հետ տարվող աշխատանքներ,
4) ազատությունից զրկված անձանց կրթություն և զբաղվածություն,
5) ազատազրկվածներին պահելու պայմանները:
Հետապնդվող նպատակներին հասնելու համար զեկույցում տեղ են գտել անմիջական լուծում պահանջող ինչպես գործնական, այնպես էլ օրենսդրական համալիր առաջարկներ:
Ձևակերպված առաջարկներն ունեն մշակվածության բարձր աստիճան և կարող են ունենալ անմիջական կիրառություն:
Հայեցակարգը մշակվել է «Քաղաքացիական հասարակության ինստիտուտ» հասարակական կազմակերպության և «Միջազգային բանտային բարեփոխումներ» միջազգային ոչ կառավարական կազմակերպությունների հետ համագործակցության շրջանակում»,-նշված է գրառման մեջ։
Շիրակի մարզում 2019 թվականին գրանցվել է 749 արտակարգ դեպք, իսկ ճգնաժամային կառավարման կենտրոնը ստացել է 76 հազար զանգ: Սրանք ամփոփ տվյալներն են, որոնք ներկայացրել են արտակարգ իրավիճակների նախարարության ենթակայության Շիրակի մարզային կառույցները:
2018-ի համեմատ ավելացել են հրդեհների, կարկտահարությունների ու շմոլ գազից թունավորումների դեպքերը, ինչպես նաև ճանապարհատրանսպորտային պատահարները, Սպիտակի օջախային գոտում գրանցվել են ուժեղ ցնցումներ: Պատահարներն ավելացել են, ավելացել է նաև փրկարարական ու սեյսմիկ ծառայությունների հագեցվածությունը: Սեյսմիկ կայաններ են տեղադրվել, հրշեջ-փրկարարական ջոկատների շենքերը վերանորոգվել են ու նոր տեխնիկա են ստացել:
Շիրակի մարզային ճգնաժամային կառավարման կենտրոնում, Գյումրիի, Արթիկի, Անիի, Ախուրյանի ու Աշոցքի հրշեջ-փրկարարական ջոկատներում հերթապահներն իրենց տեղում են , մյուսների համար հանդիպման վայրը մարզպետարանն էր: Ամփոփում էին անցած 2019 թվականը, որի ընթացքում մարզային փրկարարական վարչությունն աշխատել է ծանրաբվեռնված գրաֆիկով: Պատահարները տարբեր բնույթի ու շատ են եղել: Թվերը համեմատում են 2018-ի հետ: Պատահարների ու տուժողների թիվն ավելացել է:
«Շիրակի մարզում գրանցվել է 749 արտակարգ դեպք, զոհվել է 25 մարդ: 2018-ին զոհերի թիվը եղել է 23: Վիրավորվել է 499 մարդ, 2018-ին՝ 429: 2019 թվականին ...
