Երեկ Ազգային ժողովը երկրորդ ընթերցմամբ եւ ամբողջությամբ ընդունեց Հարկային օրենսգրքի փաթեթը: Նախատեսված փոփոխություններով 2020 թվականի հունվարի 1-ից գործող եկամտային հարկի եռաստիճան պրոգրեսիվ սանդղակը համահարթեցվելու է եւ կիրառվելու է եկամտահարկի հաշվման նոր դրույքաչափ։ Նախագծով նախատեսվում է ներդնել եկամտային հարկի մեկ միասնական դրույքաչափ՝ սահմանելով 23%, այնուհետեւ եկամտային հարկի դրույքաչափը մինչեւ 2023 թվականը աստիճանաբար նվազեցնել մինչեւ 20%: Եկամտահարկի համահարթեցման հետեւանքով բյուջեի պակասուրդը գնահատվում է մինչեւ 30 մլրդ դրամ։ Եկամտահարկի դրույքաչափի նվազեցման արդյունքում առաջացած կորուստները փոխհատուցելու համար կառավարությունը ծրագրում է բարձրացնել գույքահարկի շեմը։ Կարծիքներ են հնչում, որ գույքահարկի շեմի բարձրացումը հիմնականում վնասելու է սոցիալապես անապահով խավին եւ այն մի քանի անգամ բարձրանալու է ոչ միայն հարուստների, այլեւ անապահով խավի համար:
«Հայկական ժամանակ»-ը թեմայի վերաբերյալ զրուցեց ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Գեւորգ Պապոյանի հետ:
- Պարոն Պապոյան, կարծիքներ են հնչում, որ գույքահարկի բարձրացումը կարող է ազդել սոցիալապես անապահովների վրա: Ինչպե՞ս սա կմեկնաբանեք: Ի՞նչ փոփոխություններ են նախատեսվում:
- Նախ նշեմ, որ գույքահարկի բազային արժեքները քաղաքում վերջին անգամ որոշվել են 2002 թվականին, որից հետո ըստ էության մինչեւ 10 անգամ անշարժ գույքի գները երկրի տարբեր վայրերում բարձրացել են: Սակայն ըստ էության գույքահարկի փոփոխություն տեղի չի ունեցել, որովհետեւ նախկինում կառավարությունում եւ Ազգային ժողովում հիմնականում մեծահարուստ մարդիկ են ներգրավված եղել, ովքեր ունեցել են թանկարժեք անշարժ գույք եւ բնականաբար ռեֆորմ չեն արել, որն առաջին հերթին կհարվածեր իրենց: Հիմա սոցիալական արդարությունը վերականգնելու տեսանկյունից կառավարությունը շատ կարեւոր քայլեր է ձեռնարկել, որոնցից մեկը եկամտահարկի համահարթեցումն է, իսկ երկրորդը՝ գույքահարկի ռեֆորմը: Բացատրեմ ինչի մասին է խոսքը. մենք նպատակ ենք դնում մեր առաջ, որ ավելի քիչ պետք է հարկենք աշխատանքը: Ինչպես եկամտային հարկը, որը բոլորի համար ժամանակի ընթացքում հասնելու է մինչեւ 20 տոկոս, այդպես էլ մենք քիչ ենք հարկելու նաեւ բիզնես գործունեությունն ու նախաձեռնությունը: Այս պարագայում շահութահարկը 20 տոկոսից իջնելու է 18 տոկոս:
Բայց դրա փոխարեն մենք հակված ենք ավելի շատ հարկել անշարժ գույքը՝ հատկապես թանկարժեք անշարժ գույքը: Ես այսօր նկատում եմ որոշակի կենտրոններից ուղղորդվող հոդվածներ, թե անշարժ գույքի գույքահարկը 10-ապատիկ անգամ բաձրանալու է: Ես ուզում եմ մեր քաղաքացիներին վստահեցնել, որ սոցիալապես անապահով խավերի եւ կամ այն մարդկանց համար, ովքեր չունեն թանկարժեք գույք, նրանց համար գույքահարկը կամ չի բարձրանալու կամ գրեթե աննշան բարձրացում է տեղի ունենալու: Օրինակ նշեմ, որ դեռեւս մոտ 20 հազարից ավելի գույքի համար գույքահարկ չի լինելու: Հսկայական քանակությամբ գույք կա, որի համար գույքահարկը չի բարձրանալու:
Օրինակ, մի քանի գյուղական համայնքներում որոշ դեպքերում 1000 դրամից գույքահարկը բարձրանում է 1200 կամ 1300 դրամ, որոշ դեպքերում մի փոքր ավելի կամ մի փոքր պակաս: Բայց օրինակ Մոնումենտի այգիներում գտնվող դղյակներ կան, որոնց համար հաշվարկ եմ կատարել եւ այդտեղ օրինակ գույքահարկը որոշ դեպքերում 3 միլիոնից կդառնա 27 միլիոն դրամ՝ տարեկան կտրվածքով: Ինչն է պատճառը. այդ գույքի կադաստրային արժեքը 200 կամ 300 մլն դրամ է եւ ըստ դրա են վճարում, իսկ դրանց շուկայական արժեքը 2.5-3 մլրդ դրամ է: Մենք գույքահարկի ռեֆորմով հիմնական բեռը դնելու ենք հարուստ մարդկանց չաշխատող գույքի վրա: Այսինքն, այն մի քանի միլիոն դոլարանոց տների վրա, որոնք Հայաստանում առկա են: Այդ գույքերի գույքահարկը այո՛ բարձրանալու է: Բայց հիմնականում այն գույքերը, որոնք գտնվում են մարզերում կամ Երեւան քաղաքում եւ դրանք միջին խավի կամ ցածր եկամուտներ ունեցող մարդկանց համար են, կամ չի բարձրանալու գույքահարկը կամ բարձրանալու է աննշան: Սա շատ կարեւոր հանգամանք է եւ ահա այս եղանակով է, որ կառավարությունը սոցիալական արդարությունը իրականում վերականգնելու է: Շատ են շահարկում այս թեման, ասելով՝ դուք բարձր աշխատավարձ ստացող մարդկանց եկամտահարկը իջեցրիք, դրանով դուք հարուստներին խրախուսեցիք: Ո՛չ, մենք կարծում ենք, 150, 250 կամ 350 հազար դրամ աշխատավարձ ստացող մարդը հարուստ մարդ չէ: Այդ մարդկանց եկամտային հարկը պետք է իջեցնենք եւ նրանց պետք է խրախուսենք: Սա շատ կարեւոր հանգամանք է: Հարուստ մարդիկ՝ 1, 5, կամ 10 միլիոն դոլարանոց տուն ունեցող մարդիկ են եւ այո, այդ մարդիկ պետք է շուկայական արժեքին համապատասխան վճարեն իրենց գույքահարկը: Մենք ավել բան չենք պահանջում: Ընդհակառակը՝ մեր մյուս քաղաքացիները, ովքեր ունեն օրինակ 30 կամ 40 հազար դոլարանոց գույք, նրանք նորից կշարունակեն շուկայական արժեքից բազմապատիկ անգամ քիչ վճարել:
- Նվազագույնը ի՞նչ գին պետք է ունենա անշարժ գույքը, որպեսզի համարվի թանկարժեք եւ որքա՞ն անգամ այն կբարձրանա: Նմանատիպ հաշվարկներ կա՞ն:
- Բարձրացումը լինելու է խիստ պրոգրեսիվ: Օրինակ, մինչեւ 3 մլն դրամ արժեքով գույքի դեպքում ոչինչ չի լինելու: 3-ից մինչեւ 30 մլն դրամի հատվածում այդ բարձրացումը լինելու է աննշան: Ինչքան այդ գույքի գինը բարձրանա, այդքան այդ պրոգրեսիվությունն ընդգծված է լինելու: Ըստ էության մենք համաչափ չենք բարձրացնելու գույքահար...
