Հայաստանի Հանրապետությունը ս. թ. մարտի 16-ից՝ ուղիղ մեկ ամսով արտակարգ դրության մեջ է՝ նոր կորոնավիրուս (COVID-19) կոչվող համաճարակի բռնկման պատճառով: Վերջին անգամ ՀՀ տարածքում արտակարգ դրություն հայտարարվել է 2008 թ. մարտին՝ ներքաղաքական հայտնի իրադարձություններից հետո, բայց դա լրիվ այլ պատմություն է, ու նախկին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի այդ որոշման իրավաչափությունը, ինչպես հայտնի է, այսօր վիճարկվում է դատարանում:
Ընդհանրապես, ի տարբերություն էթնոքաղաքական կոնֆլիկտներ ունեցող շատ ու շատ ազգերի` հայ հանրության ընկալումները ազգային անվտանգության սպառնալիքների վերաբերյալ, պատմական հանգամանքների բերումով ու տարածաշրջանի ռազմաքաղաքական իրադրության պատճառով, գլխավորապես կապված են եղել արտաքին թշնամական միջավայրի, արտաքին ռազմական վտանգների, ոչ թե, ասենք, բնական աղետների, ներքին ահաբեկչության կամ առողջապահական խնդիրների հետ: Թեև նման խնդիրների մեր պատմության ընթացքում նույնպես բախվել ենք:
Այսօր, սակայն, հայաստանյան հասարակությունը, Հայաստանի քաղաքացին առերեսվել է մի նոր սպառնալիքի, որը կարող է ոչ պակաս վտանգ լինել թե՛ ազգային անվտանգությանը, թե՛ տնտեսությանը և թե՛ քաղաքացիների առողջությանը: ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը դեռ նախորդ շաբաթ, երբ արտակարգ դրության որոշումը դեռ չէր ընդունվել, խոսելով ապրիլի 5-ին նշանակված սահմանադրական փոփոխությունների մասին հանրաքվեի քարոզարշավը շարունակելու նպատակահարմարության հարցի մասին՝ հստակ ընդգծել է, որ «մեզ համար չի կարող լինել որևէ քաղաքական նպատակ ավելի բարձր, քան ՀՀ քաղաքացիների առողջությունը և անվտանգությունը»:
Ընդհանրապես սա մի նոր մարտհրավեր է ոչ միայն Հայաստանի, այլև ամբողջ աշխարհի համար: Աշխարհի մեծ մասում՝ ներառյալ Եվրոպայի, Ասիայի, Հյուսիսային Ամերիկայի առաջատար երկրները, հանրային կյանքը մի զգալի չափով կաթվածահար վիճակում է: Վերլուծաբանները դժվարանում են հիշել նման արտառոց վիճակ՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից ի վեր: Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը որոշեց խոսել ուղիղ տեքստով՝ հայտարարելով, որ «մենք պատերազմի մեջ ենք և պատերազմում ենք անտեսանելի թշնամու դեմ»:
Հայաստանն ու հայ ժողովուրդն էլ, քաղաքական հեղափոխությունն ընդամենը երկու տարի առաջ վերապրած ու ներքին անկայունությունը դեռ ամբողջությամբ չհաղթահարած, հիմա ստիպված են անցնել այս նոր ու արտառոց փորձության միջով:
Իհարկե, այս նոր «թշնամին», ի տարբերություն արևելքից մեր երկրին սպառնացող հակառակորդի կամ պայմանական «թուրքի», անտեսանելի է ու էլ ավելի անկանխատեսելի, բայց մյուս կողմից՝ արտաքին սպառնալիքներն ու Ադրբեջանի հետ հակամարտությունն էլ ոչ ոք, ցավոք, չի չեղարկել, ու դրանք տեսականորեն պահպանվում են: Մնում է հասկանալ՝ որքանո՞վ են դրանք ներկայիս իրավիճակում իրական, ու համաճարակի պայմաններում կպահպանե՞ն արդյոք հակամարտող կողմերը, հատկապես՝ ադրբեջանական կողմը, մարդասիրության և քաղաքական ջենտլմենության կանոնները: Իհարկե, Ադրբեջանը նույնպես բախվել է կորոնավիրուսի խնդրին, բայց չմոռանանք, որ ընդամենը մեկ շաբաթ առաջ ադրբեջանական զինուժը շատ վտանգավոր ակտիվություն էր ցուցաբերում Հայաստանի հետ սահմանի տարբեր հատվածներում:
Արտաքին քաղաքականության, պաշ...
