Գյումրու Վարդան Աճեմյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոնի դերասան Արսեն Միքայելյանի հետ ժամերով կարելի է կլանված խոսել թատրոնի, իր մարմնավորած դերերի ու սիրելի քաղաքի, խաղընկերների ու կատարած նոր բացահայտումների մասին:- Արսեն, սոցցանցերի Ձեր էջերում անվան կողքին նշված է նաեւ Թրամփ, ի՞նչն է կապում Ձեզ:
- Շատ լավ հարց էր: 17-18 տարեկան էի, երբ առաջին անգամ նայեցի «Վայրի պայմաններում» ֆիլմը՝ նկարահանված իրական փաստերի հիման վրա: Ինքն իրեն Սուպեր Թրամփ անվանող մի տղայի մասին է, որը վաճառում է հոր նվիրած մեքենան, գումարն ուղարկում մանկատուն, վերցնում պայուսակն ու հեռանում տնից՝ հասնելով մինչեւ Ալյասկա: Իմ եւ կերպարի նմանությունն այն է, որ նա գնաց աշխարհներ գտնելու, իսկ ես դրանով զբաղված եմ իմ ներսում:
- Դեկտեմբերին «Մաուգլի» ներկայացման պրեմիերան էր, որի գլխավոր դերում եք: Ինչպե՞ս ստացաք հենց այդպիսի Մաուգլի:
- Ստեղծագործական աշխատանքները սկսվել են 9 ամիս առաջ. ապրիլին դերաբաշխումն էր: Զգուշացրել էի՝ եթե դերն ինձ չտան, հատուկ դիմում եմ գրելու. թատրոնում ներքին կանոնակարգ կա՝ եթե ուզածդ դերը չես ստանում, գոնե պետք է փորձեն քեզ: Բայց գործը դրան չհասավ (ծիծաղում է,- հեղ.), միանգամից ընտրեցին, ինչի համար ուրախ էի, ինչպես նաեւ շատ վախեցած: Փորձել եմ հեքիաթայինից հեռանալ ու գտնել որակներ, որոնք կարող է ունենալ հանգամանքների բերումով բնության մեջ հայտնված մարդը: Վավերագրական շատ ֆիլմեր եմ նայել. բազմաթիվ երեխաների են անտառում գայլեր, արջեր ու կապիկներ պահել, ինձ հետաքրքիր էր, թե նրանք մտային ինչ փոփոխություններ են ունեցել, եւ շարժումներում ինչն է տարօրինակ: Օրեր շարունակ հսկայական գիտական աշխատանք եմ նայել ու սարսափել: Հասկանում էի, որ անհնար է Մաուգլին կարողանա մարդկանց մոտ վերադառնալ: Շատ լավ է, որ մեր վերջաբանում էլ նա ուղղակի գնում է ինքն իրեն գտնելու. այդ եզակի տեսակն էլ տեղ չունի ո՛չ կենդանիների, ո՛չ էլ մարդկանց կողքին:
- Բայց մի՞թե կարողանալու է միայնակ ապրել:
- Ինձ թվում է՝ նրա համար ամեն ինչ նոր է սկսվում: Մաուգլին մնաց 2 աշխարհների արանքում, ինքնուրույն պետք է գտնի իր ուղին: Նա ընտրեց ամեն ինչ նոր էջից սկսելու հնարավորությունը:
- Ձեր արտաքին նմանությունը երեւում է, արդյո՞ք հեշտ հարմարվեցիք երկար մազերին:
- Շատ ծիծաղելի էր, երբ մազերս երկարացնելու համար առաջին անգամ թատրոնի մենեջերի ու վարսահարդարի հետ մտանք Գյումրիի սրահներից մեկը, մարդիկ զարմացած մեզ էին նայում: Ներկայացումից 10-11 օր առաջ են երկար մազերն ավելացվել: Դրանք կրելու եմ առնվազն մինչեւ 10 ներկայացում խաղանք:
- Ամիսներ շարունակ պատրաստվելուց հետո ի՞նչ էիք զգում պրեմիերայից հետո. թեթեւություն էր, դատարկություն, թե՞ բավարարվածություն:
- Ամեն պրեմիերայից հետո շատ տարօրինակ հանգստությունադատարկությունախառն աֆեկտային վիճակ է լինում, այն միշտ համեմատում եմ կնոջ ծննդաբերության հետ: Ասես ցավազրկող են սրսկել, ու ոչ մի բան չես ընկալում: Այդ տարօրինակ դատարկությունն ուղեկցում է մի 2-3 օր, օդերով ես լինում ու չես կարողանում իրականություն վերադառնալ, հետո կամաց-կամաց սկսում ես սառը նայել ամեն ինչին: Ներկայացումը սկսվում է առանց ինձ. առաջին գործողության մեջ չկամ, գործընկերներս տաքացնում են հանդիսատեսին, այդ ընթացքում կարողանում եմ ազատվել ավելորդ լարվածությունից:
- Շատ տպավորիչ եք հայտնվում, տեսարանն իսկապես գեղեցիկ է ու բավական ազդեցիկ է ստացվել:
- Լյուդվիգ Հարությունյանն իմ դասախոսն է եղել, նա իսկապես ռեժիսորական ինտուիցիա ունի. կարողանում է ամենադիպուկ ու ուժեղ լուծումները գտնել եւ հանդիսատեսին տպավորել: Երբ հայտնվում եմ ներկայացման մեջ, առաջին շարքում նստածների համար շոկային է լինում ու շատ են զարմանում:
- Զգացվում է՝ դերի համար նաեւ ֆիզիկական աշխատանք եք տարել, որ ե՛ւ ժեստերը փոխվեն, ե՛ւ տվյալներն ավելի մաուգլիական դառնան: Ինչի՞ց եք սկսել:
- Սկսել եմ ամռան կեսերից մարմնամարզության հաճախելուց. մարզիչ եղբայրներ Էդգարն ու Ալեքսը շատ են օգնել ինձ թե՛ քայլվածքի հետ կապված հարցերում, ու թե՛ ծանրաբեռնվածության առումով: Տեսարաններ կան, որ մի ձեռքով պարանից կախված՝ հայտնվում եմ բեմում, ամեն անգամ ինձ թվում է՝ կընկնեմ: Բայց հենց բեմ եմ դուրս գալիս, այդ վախն անցնում է: Բավական բարդ հնարքներ կան, որոնք պետք է սովորեի: Ինձ համար ֆանտաստիկ ու ոգեւորող մարտահրավեր էր:
- Ինչո՞ւ էր պետք «Մաուգլին» նորովի բեմադրել հենց 2021-ին:
- Այն ե՛ւ հայկական, ե՛ւ համամարդկային շատ նուրբ խնդիրների մասին է: Ռեժիսորը ոչ թե ցույց է տալիս լուծումը, այլ օգնում գիտակցել, որ նման խնդիրներ կան: Մաուգլին հնարավորություն էր, որին հավատացին ու բռնվեցին նրանից, իսկ ո՞րն է այսօր հայի հնարավորությունը. պետք է ներսում գտնել առաջնորդին, ոչ թե դրսից բերել:
- Իսկ Ձեր մեջ կա՞ն կերպարին հատուկ գծեր, որոնք մոտ են բնությանը:
- Շատ կան: Անչափ սիրում եմ փողոցային շներին ու ամեն առիթով կերակրում եմ նրանց: Մոտ 8-9 շուն, երբ ինձ տեսնում են, վազելով մոտենում են, ու ընկերներս դրանից շատ են վախենում: Բնության նկատմամբ առանձնահատուկ վերաբերմունք միշտ եմ ունեցել՝ ծառի, ծաղկի, արեւի: Սիրո այդ դրսեւորումները, այդ ներուժն ու էներգիան փորձել եմ ճիշտ օգտագործել ու կերպարի միջոցով դուրս բերել:
- Դուք ավելի շատ թատերական դերասան եք, տարբեր դերեր եք խաղացել, որո՞նք են օգնել բացահայտել ինքներդ Ձեզ:
- Նման հասուն ստեղծագործական ընթացք, որով էլի տարվել եմ, եղել է «Սեր, ջազ, սատանա»-ն: Այն ռոք-խմբում նվագող 3 ընկերների մասին է, որոնք ծնողների հետ կոնֆլիկտներ ունեն ու անընդհատ բախման մեջ են հասարակության հետ: Իմ ամենասիրելի դերերից մեկն էր, այդ ներկայացումն ուժեղ էներգետիկա ուներ, հենց վարագույրը բացվում էր, կլանում էր ինձ: Դերասանները ֆանտաստիկ էին, ներկայացումը շատ սիրվեց, բայց քիչ խաղացինք: Ինձ շատ հետաքրքիր էր նաեւ «Ֆանդո եւ Լիս» սյուրռեալիստական դրաման: Այն մի տղայի ու հիվանդ աղջկա մասին է, որը չի կարողանում քայլել, ու միասին գնում են առասպելական Տառ աշխարհը գտնելու: Ցույց էինք տալիս կնոջ ու տղամարդու դեպի երջանկության ձգտման ուղին, ու թե ինչպիսի փորձությունների միջով են անցում նրանք: Իմ կյանքի ամենանշանակալից ներկայացումներից մեկն է եղել:
- Կարծում էի՝ ավելի հայտնի ներկայացումներից կնշեք՝ «Ոչինչ չի մնա»-ն կամ «Երկնագույն շան աչքերը»:
- Դրանք էլ ունեն պատմություն, բայց հոգեպես լուրջ ազդեցություն են ինձ վրա թողել միայն 3 ներկայացում, այդ թվում՝ «Մաուգլի»-ն:
- Իսկ ինչպե՞ս է դերասանի ապրած կյանքն ազդում կերպարի վրա ու Ձեզնից շա՞տ բան եք տալիս նրանց:
- Շատ է լինում, որ զուգահեռներ եմ տանում դերի հետ, որովհետեւ մեծ հաշվով կերպարը դու ես, դրանից փախչել չես կարող: Խոցելի թեմաները, որոնք քեզ են անհանգստացրել ու ցավեցրել, փորձում ես կերպարներին տալ: Հենց այդ ցավերն են, որ ամենահետաքրքիրն են դարձնում դերը: Ամբողջ կյանքի ընթացքում որոնումներ են լինում, մոլորումներ, նոր հայտնագործություններ ու բացահայտումներ, որոնք էլ աշխատում եմ դերերի մեջ տեղավորել:
- Այդ դեպքում ի՞նչ եք վերցնում նրանցից:
- Երբեմն լինում է, որ որեւէ իրավիճակում իմ ներսում լսում եմ ձայներ, որոնք երբեք չեն եղել: Տարօրինակ ինտոնացիաներ են հայտնվում, ու մտածում եմ՝ Տեր Աստված, ի՜նչ հետաքրքիր մասնագիտություն է: Ինձ համար անվճար թմրանյութ է, աշխատանք, որից հաճույք եմ ստանում, ու ինձ նաեւ դրա համար վճարում են:
- Ինչպե՞ս եղավ, որ ընտրեցիք հենց այս մասնագիտությունը:
- 8-9-րդ դասարանում էի, երբ տանն ասացի, որ ուզում եմ դերասան դառնալ: Շատ անսպասելի էր ինձնից նման բան լսել, որովհետեւ շատ խելոք ու սուսուփուս երեխա էի: Հայրս դերասան ընկեր ուներ, ու միշտ խոսում էին ֆինանսական դժվարությունների մասին: Տանը, բնականաբար, դեմ էին, ընդունելության քննություններին 3 ամիս էր մնացել, ու չգիտեի՝ որտեղ եմ դիմելու: Երեք առարկա պարապեցի ու քիչ միավորներ հավաքեցի, անգամ չճշտեցի, թե ԵՊՀ որ բաժինն ընդունվեցի. առաջինը միջմշակութային հաղորդակցությունն էի նշել ու չէի անցել: Որոշեցի չգնալ ու զբաղվել նրանով, ինչն ի սկզբանե էի ուզել: Այդպես էլ գնացի Թատերական ինստիտուտ, ու սկսվեց լրիվ ուրիշ կյանք:
- Ի՞նչն այդքան գերեց Ձեզ ու ինչպիսի՞ն էր այդ նոր կյանքը:
- Մինչ այդ նույնիսկ շատ քիչ ներկայացումներ էի դիտել, իսկական դերասաների մոտիկից չէի էլ տեսել (ծիծաղում է,- հեղ.): Նոր միջավայր ու խելագարություն էր. ուսանողական տարիներն ամենահյութեղն ու էմոցիոնալն էին, որտեղ սկսում ես որպես անհատականություն ձեւավորվել: Զուգահեռ փոքրիկ քայլերով նաեւ ստեղծագործական երեւակայությունդ է զարգանում ու արվեստի մեջ առաջին քայլերդ ես կատարում: Ֆանտաստիկ է, երբ այդ առաջին վերապրումն ես ունենում. բեմում կորցնում ես իրականության պատկերացումն ու ընկնում ես հոգեւոր տրանսի մեջ: Չգիտես՝ ում պատմես այդ մասին, ում հետ կիսվես (ծիծաղում է,-հեղ.):
- Իսկ ո՞րն էր առաջին դերը, երբ համոզվեցիք, որ ճիշտ ընտրություն եք կատարել:
- Արշիլ Գորկու մասին «Երկար վերադարձ» ներկայացման մեջ նրան էի մարմնավորում երիտասարդ տարիքում: Հետաքրքիր դրամա էր, նրա ապրումների, ջարդերի հետեւանքների, Եղեռնից հետո անընդհատ հետապնդող տեսիլքների մասին: 18 տարեկան էի, թույլ խաղացած կլինեմ, այն ավելի հասուն դերասան էր պահանջում, բայց շատ էի սիրում այդ ներակայացումը:
- Ինչպե՞ս ստացվեց, որ ավարտելուց անմիջապես հետո աշխատանքի անցաք Գյումրու դրամատիկական թատրոնում:
- Չէի ուզում թատրոնում աշխատել, քանի որ պատասխանատվությունը շատ մեծ էր, ուզում էի խաղալ, բայց թատերախմբի մեջ չլինել: Կարծում էի, որ դեռ պատրաստ չեմ դրան: Այդ ժամանակ Լյուդվիգ Հարությունյանն ասաց, որ ձայնս կտրեմ ու անեմ այն, ինչ ինձ կասեն: 2015-ից եմ թատրոնում խաղացել, առաջին բեմելս եղել է «Մոխրոտիկ»-ում ու շատ պատահական: Արքայազն էի, որի դերակատարը Երեւանում նկարահանում ուներ, պետք էր նրան արագ փոխարինել: Ինձ ինստիտուտից վախեցած բերել են ու զգեստը հագցրել, մինչ այդ երբեք մեծ բեմի վրա չէի եղել: Սովորաբար, որեւէ տեղում, երբ մարդկանց քանակը 7-8-ից անցնում է, սկսում եմ լարվել, ամեն անգամ բեմ դուրս գալը սկզբում ինձ համար փորձություն է, առաջին 3-4 րոպեն դեռ հարմարվում եմ, որ ինձ նայում են:
- Արսեն, իսկ մեծ բեմ դուրս գալիս պատասխանատվությունը մե՞ծ է:
- Հա, շա՜տ, ահավոր վախենալու է, բայց Գյումրու բեմից հետո ինձ համար արդեն էլ ոչ մի բեմ վախենալու չէ: Առաջին անգամ այդ սարսափը մեզ մոտ եմ ապրել:
- Լսել եմ, որ Գյումրու հանդիսատեսն էլ շատ է տարբերվում. միջամտում է ներկայացումներին, իր կարծիքն ասում:
- Շատ զգացմունքային հանդիսատես է, եթե չհավանեց, պարտադիր այնպես կանի, որ դու զգաս, սուսուփուս չի թողնի ու հեռանա, նստարանը պետք է պարտադիր չխկացնի, որ բոլորը լսեն, դանդաղ քայլերով բեմի դիմացով անցնի: Յուրահատուկ հանդիսատես է, կարող է հավանել այնպիսի գործ, որը երբեք չես մտածի, որ կսիրի: Շահվերդյանի «Բեռնարդա Ալբայի աղջիկները» ներկայացման ավարտին հոտնկայս 10-15 րոպե ծափ էին տալիս, հաջորդ օրը «Պատվի համար»-ից չեք պատկերացնի, թե ինչ զզվանքով դուրս եկան:
- Ո՞ր ներկայացումը գալ դիտելու Գյումրու թատրոնում:
- «Քեյսը»՝ անպայման. շատ եմ սիրում, «Մաուգլի»-ն, «Ոչինչ չի մնա»-ն, Նիկոյայ Ծատուրյանի «Հրեշը լուսնի վրա»-ն, թատրոնում այն «ասեղնագործած ներկայացում» են անվանում: Շատ գործեր կան դիտելու:
- Ուզում եմ բեմերի տարբերությունից հարցնել, փոքրում ամեն մանրուք տեսանելի է ու ասում են՝ խաղալը լրիվ այլ զգացողություն է:
- Ես փոքր բեմի սիրահար եմ: Եթե հոգեվիճակդ պետք է արտահայտես մատիդ մեկ շարժումով, այն երեւում է, մեծում այդ հնարավորությունը չունես: Սիրում եմ այդ չափի մեջ ու զուսպ աշխատանքը բեմի վրա: Դրա համար մեծ բեմում, ըստ իս, երբեմն ջանում եմ ինչ-որ բան շատ անել, ինչն ինձ անընդհատ խանգարում է, իսկ փոքրում վայելում եմ ընթացքը: Շնչառությունից սկսած՝ ամեն ինչ զգում են:
- Այդ դեպքում էկրանին ինչպե՞ս եք զգում Ձեզ ու ինչպե՞ս ստացվեց, որ նկարահանվեցիք սերիալում:
- Մինչ այդ «Բրավո, վիրտուոզ» ֆիլմում էի նկարահանվել: «Թղթե երազանքն» իրական փաստերի հիման վրա նկարահանված 24 մասանոց սերիալ է: Նախկինում էլ սերիալներում նկարվելու առաջարկներ եղել էին, բայց երբ չեմ հավանում, միանգամից հեռու եմ գնում: Ռուսաստանից հրավիրած լավ, պրոֆեսիոնալ ու պահանջկոտ ռեժիսոր էր, նրա հետ հենց առաջին զրույցը վարակիչ էր ու որոշեցի խաղալ:
- Իսկ անսվո՞ր չէր տեսնել Ձեզ էկրանին ու հավանո՞ւմ էիք այդ ընթացքը:
- Առաջին մի քանի սերիաները դիտելիս մտածում էի՝ այս ինչ սարսափելի եմ, ինչ գործ ունեմ այս ոլորտում: Անփորձությունն էլ դրանում մեծ դեր ուներ, սերիալի նկարահանումների ժամանակ եմ առաջին անգամ տեսախցիկի հետ շփվել կինոյի լեզվով: Մի քանի մաս անցավ, ու արդեն լրիվ հանգիստ էի: Շատ հաճելի ստեղծագործական ընթացք էր:
- Ձեզ համար որքանո՞վ են կարեւոր խաղընկերները, քանի որ թատրոնն էլ, կինոն էլ լավ թիմի կարիք ունեն:
- Շատ կարեւոր են: Երբ նոր խաղընկեր է հայտնվում, ու չեմ ճանաչում, ինձ համար մի շատ հետաքրքիր ուսումնասիրության ընթացք է սկսվում, «կերպարային սիրահարվածություն» եմ այն միշտ անվանում: Մի շրջան տարվում եմ նրանով, նայում, թե իր էջով ինչ հրապարակումներ է անում, ինչ տեսանյութեր ունի, որտեղ է նկարվել, այդպես կամաց ծանոթանում եմ ու սկսում շփվել: Այդպես է եղել Իննա Խոջամիրյանի դեպքում, տեղյակ չէի նրանից, սերիալներում էր նկարահանվել ու Ինստագրամում շատ հետեւորդներ ուներ, բայց իսկապես չէի լսել նրա մասին: Համացանցում էի փնտրում տեղեկություններ: Մարիամ Ադամյանի դեպքում էլ նույնն էր:
- Ձեզ պատկերացնո՞ւմ եք Գյումրիի թատրոնից դուրս:
- Թատրոնի իմաստով այնտեղ եմ, որտեղ պետք է լինեմ, շատ ներդաշնակ ու հանգիստ եմ, չգիտեմ՝ ուրիշ տեղ ինչպես կլինի: Նկարահանվելու առաջարկներ շատ են լինում, բայց երբ սովորաբար իմանում եմ խոսքը 150 կամ 200 սերիայի մասին է, հրաժարվում եմ: 16 մասանոց ֆիլմ պետք է նկարեինք, փորձերն էլ սկսվել էին, բայց պատերազմի պատճառով ընդհատվեցին:
- Ինչպիսի՞ն է Ձեր Գյումրին ու ինչո՞ւ եք այն այդքան սիրում:
- Գյումրիի մասին մի անգամ ասել եմ ու շատ հավանել, որ Գյումրին լքելը պարտադիր է, չվերադառնալը՝ մեղք: Երբ 17-18 տարեկան ես ու արյունը մեջդ եռում է, Գյումրին քեզ շատ սահմանափակ է թվում, փորձում ես արհեստածին խոչընդոտներ հաղթահարել: Ես այն սերնդից էի, որը պատռված ջինսեր էր հագնում, կեդերով, գունավոր վերնաշապիկներով ու երկար մազերով ման գալիս, մարդկանց համար այդ ամենը շատ օտար էր: Գյումրու սեւ շրջանի վերջերն էին, հիմա ես երկար մազերով հանգիստ քայլում եմ քաղաքում (ծիծաղում է,- հեղ.): Տարիքի հետ սկսում ես հստակեցնել քո ու քաղաքի հարաբերություններն ու որոշել սահմանները, որ հոգեւոր բախումներ չլինեն: Շատ զգացմունքային քաղաք է Գյումրին, երբ Պետերբուրգում եղա, այնքան նմանություն գտա այդ առումով: Մտնում ես ու ուրիշ թրթիռ մեջդ զգում, թռիչք է մեջդ մտնում Գյումրիի հետ, շատ քիչ քաղաքներ նման էներգետիկա ունեն, մեկ էլ Ստեփանակերտում եմ նման բան զգացել: Ապրելու ցանկություն է առաջացնում: Շատ երջանիկ եմ, որ արագ քայլերով է զարգանում Գյումրին: Հո...
Կարդալ ամբողջովին