Գերագույն հաճույք է «Լավ էլի»-ի կատարումները լսելը, խմբի անդամների հետ ծանոթանալն էլ պակաս հաճելի չէր: Աշնանային մի ցուրտ երեկո Մհեր ու Շողեր Մանուկյանները, Տիգրան Ոսկանյանը, Գոռ Թադեւոսյանն ու Նարեկ Թովմասյանը BRAVO.am-ի համար պատմեցին խմբի տարբերվող երգերի, ընդհանուր երազանքի ու ընկերներ լինելու մասին: - Սկսենք ամենասկզբից, ինչպե՞ս ստեղծվեց «Լավ էլի» խումբն ու ամեն մեկդ հայտնվեցիք նրա կազմում: (Միանգամից մի քանիսը սկսում են երգել իրենց «Լավն էր սկիզբը» երգն ու բոլորս ծիծաղում ենք,- հեղ.)
Գոռ. Ամենասկզբից միայն Մհերն է եղել, դրա համար իրենից սկսենք:
Մհեր. Դեռ ավարտական դասարանի աշակերտ էի, երբ Վանաձորում ծանոթացա մի խումբ երաժիշտների հետ: Այնտեղ նույն երաժշտական ճաշակն ունեցող մարդ գտնելը երջանկություն էր եւ հազվադեպ մի բան, իսկ իրական երաժիշտներ՝ ֆանտաստիկայի ոլորտից: Հետագայում այդ տղաները դարձան իմ ընկերները: Նրանք «Ստվերներ» անունով խումբ ունեին, որը շուտով ցրվեց, եւ երաժիշտներից Աշոտ Չոբանյանը 1995-ին նոր խումբ հավաքեց՝ «Snack». ոչ թե օձ, այլ՝ չրթելիք: Աշոտից բացի, ես էի խմբում, Գոռ Մխիթարյանը, ամերիկացի կիթառահար Մայքլ Ջեյ Հեմեսն ու օպերային երգիչ Ալեքսեյ Ավետիսյանը, որը բաս էր նվագում: Մի տարվա ընթացքում այդ խումբն էլ ցրվեց, Աշոտը մեկնեց ԱՄՆ, Մայքը՝ թափառելու աշխարհով մեկ, ու Գոռի հետ որոշեցիք նոր խումբ ստեղծել, որն էլ եղավ «Լավ էլի»-ն, հրավիրեցինք նաեւ «Ալք» խմբի բասիստ Վահե Տերտերյանին: Այսպես կարճ փորձեցի ներկայացնել մեր խմբի ստեղծման պատմությունը:
Տիգրան. Ես էլ վանաձորցի եմ, իսկ դեպքերն արդեն իմացաք, որ տեղի էին ունենում հենց այնտեղ: Երաժշտությամբ էի զբաղվում, բայց դասական: Նրանք իմ ընկերներն էին, հոգով ու սրտով միշտ իրենց կողքին եմ եղել, բայց հետները չեմ նվագել:
Գոռ. Չին խաղացնում քեզ (ծիծաղում ենք,-հեղ.):
Տիգրան. Ապա տեղափոխվեցի Երեւան, սովորում էի կոնսերվատորիայում, գործիքս մեծացավ՝ ջութակահար էի, դարձա բասիստ: Այնպես ստացվեց, որ բոլորն արդեն եկան մայրաքաղաք, մի անգամ նվագեցի «Լավ էլի»-ի հետ ու այդպես էլ մնացի խմբում:
Գոռ. Ես իրենց նշած տարեթվերի հետ կապ չունեմ, այդ ժամանակ առաջարկ էլ չէի կարող ստանալ, քանի որ 6 տարեկան էի եւ Ռուսաստանից նոր էի եկել՝ դեռ աճող օրգանիզմ էի: Առաջարկը ստացել եմ մոտ 3 տարի առաջ: Շատ հավես է, լավ է «Լավ էլի»-ի հետ նվագելը: Որպես վանաձորցի եւ երաժիշտ՝ շատ ուրախ եմ խմբի կազմում լինելու համար:
Շողեր. 2008 թվականից սկսել եմ թավջութակ նվագել եւ խմբին միացել եմ մոտ 12 տարեկանում: Հենց այդ տարի «Լավ էլի»-ն ԱՄՆ էր մեկնել, ու կարիերայիս հիշվող դեպքերից է, իսկ առաջին համերգս «Գաֆեսճյան»-ում էր: Առաջին երգում 2 նոտա էի նվագում, ինչն ինձ համար շատ յուրահատուկ էր: Մուտքս «Լավ էլի» ծանոթի կարգով էր (Մհեր Մանուկյանը Շողերի հայրն է, -հեղ.):
- Իսկ ինչպե՞ս է հայրիկի հետ աշխատելը:
Շողեր. Շատ լավ է: Գիտեմ, թե որտեղ են երգերը ծնվում՝ մեր զուգարանում, հետո ինձ է սկսում տանջել, մեկ-մեկ՝ քրոջս, նա էլ ֆլեյտա է նվագում: Սկսում ենք միասին փորձել, ապա նոր կատարումը դուրս է գալիս մեր տան սահմաններից: Այդ ընթացքին հետեւելը շատ հաճելի է, երբ ինքդ էլ մասնակցում ես ստեղծագործական պրոցեսին:
Նարեկ. Ես վերջին նորեկն եմ ու խմբի միակ Նարեկը: Հեռավոր 2020 թվականն էր, ու քովիդով պայմանավորված սահմանները փակ էին: Սկսեցի իմ շատ լավ ընկերոջը՝ «Բամբիռ» խմբի թմբկահար Վարդանին Փարեմուզյանին փոխարինել, քանի որ մնացել էր Վրաստանում ու չէր կարող գալ: Խնդրեց իրեն օգնել, ու նախ «Բամբիռ»-ում փոխարինեցի, հետո Մհերից զանգ ստացա. «Լսել եմ, որ առանց Վարդան մնացած խմբերին օգնում ես»: Ասացի՝ այդպես էլ կա, «Լավ էլի»-ում էլ փոխարինեցի, ու վերջ՝ Վարդանն էլ ուրիշ խմբերում չի նվագում (ծիծաղում ենք,-հեղ.): Մինչեւ նրա գալը մնացի, եւ մի քանի համերգ ունեցանք, իսկ երբ վերադարձավ, բարձրացա սարերը՝ ճգնելու: Դրանից հետո ասաց, որ շատ զբաղված է, այս «ֆրոնտն» էլ ես պահեմ, մինչեւ հետ կգա, ու դեռ չկա: Այդպես հայտնվեցի մանկությանս սիրելի երգերի հեղինակ խմբում: Մհերին շատ եմ սիրում, մեր ժամանակակից պոետներից, երեւի, ամենալավն է:
- Մհեր, իսկ ինչպե՞ս են ստեղծվում երգերը, ինչի՞ց եք ներշնչվում՝ կյանքի՞ց, ժամանակի՞ց, դեպքերի՞ց:
Մհեր. Այն ամենն, ինչը քեզ շրջապատում է, կարող է դառնալ ներշնչանքի աղբյուր: Դրա համար մեծ խնդիր կա՝ բաց մնալ, ինչը շատ դժվար է. չես կարող անընդհատ այդ վիճակում լինել՝ կմեռնես: Ինչքան կարողանում ես շատ բան վերցնել, այնքան մարդ ես: Եթե քեզ ոչ ոք չի հետաքրքրում, փոքր մարդ ես, բայց երբ հարազատներիդ, քո քաղաքը, երկիրն ու աշխարհն ես վերցնում, ավելի ես մեծանում: Բայց դա անելու համար նախ ընթացքում պետք է կենդանի մնաս: Ժամանակ առ ժամանակ բացվում ես. ներսիցդ ինչ-որ բան պետք է ծնվի, հենց դա էլ մի քայլ առաջ գնալն է:
- Ի՞նչ է ամեն մեկիդ համար ժամանակի ընթացքում դարձել «Լավ էլի»-ն:
Նարեկ. Նայեցի Google-ում պատասխանը, բայց չգտա:
Մհեր. Բերեց՝ «Քաղաքը քո մեջ սիրի, ոչ թե քեզ՝ քաղաքում » (ծիծաղում ենք,-հեղ.):
Նարեկ. Իմ պատասխանն է 43:
Տիգրան. Ես ասեմ, քանի չեմ մոռացել: Եթե ամեն մեկը մեր երգերում իրեն է տեսնում, նշանակում է՝ խումբն արդեն կայացած է: «Լավ էլի»-ի երգերում անմիջականություն ու մարդկանց հետ կապ կա: Մհերին հաջողվում է ազնիվ լինել ունկնդիրների հետ, գործերը թափանցիկ են ու հասանելի, դրա համար էլ սիրվում են: Խումբն ինձ համար դրանով է առանձնանում ու դե, իհարկե, շատ հարազատ է դարձել:
Մհեր. Առաջ ընկերներով ստեղծած խումբ էր ու շատ լավ միջոց աղջիկներին գրավելու համար: Գոռ Մխիթարյանի հետ մտածում էինք, որ բավական է՝ ինչ ստեղծեցինք, կարող ենք կանգ առնել, բայց խումբն արդեն պոկվել էր մեզնից, ու երգերն իրենց կյանքով էին ապրում: Պատկերացում էլ չունեինք, որ այդքան շատ ունկնդիրներ են մեզ լսում, նրանք օգնեցին հասկանալ, որ պետք է շարունակել աշխատել: Այդ պահից մինչեւ հիմա «Լավ էլի»-ն առաջ ընկած գնում է այդ կանչի հետեւից:
- Իսկ այն ժամանակ պատկերացնո՞ւմ էիք, որ խումբն այսքան երկար կյանք կունենա ու նման ճանաչում ձեռք կբերի:
Մհեր. Բացարձակ: Միայն առաջին մեկ տարին՝ ամենաերիտասարդ տարիքում, մեծ-մեծ բաներ էինք մտածում, թե ինչպես կդառնանք աշխարհի ամենահայտնի խումբը, բայց մեծանալու հետ իմաստնանում ես: Փառքի ու հռչակի հետեւից վազելն անիմաստ է, եթե անկեղծ ու լավ ես քո գործն անում, մարդիկ իրենք կգտնեն ձեզ, մեր խմբի դեպքում հենց այդպես է եղել: Երբեք ինքնագովազդ չենք արել ու մեր երաժշտությունը մարդկանց աչքը մտցրել: Հիմա «Լավ էլի»-ն չի դադարում զարմացնել ինձ, նորանոր սերունդներ են լսում մեր երգերը՝ շատ փոքրերից սկսած: Ընդամենը հույս ունեմ, որ մեր տաղանդը, անկեղծությունն ու համեստությունը կհերիքեն, որ այս գործը պատվով անենք:
Շողեր. Ինձ համար խումբը սկզբից ընտանիք էր ոչ սենտիմենտալ առումով, քանի որ հայրս ու քեռիս՝ Գոռ Մխիթարյանն էին ընդգրկված, հիմա այդ սահմաններն ավելի են բացվել ու դարձել նաեւ հիանալի ընկերական միջավայր:
- Շողեր, դժվա՞ր չէ լինել խմբում, որտեղ քեզնից բացի, բոլորը տղամարդիկ են:
Նարեկ. Դժվար է լինել խմբում, որտեղ բոլորը կիրովականցի են (ծիծաղում ենք,-հեղ.):
Գոռ. Բայց դու արդեն 43 ես ասել, ուշ է (միանգամից երեւում է, թե ով է խմբում կատակասերը,-հեղ.)
Շողեր. Ինձ համար ավելի հեշտ է, քան իրենց: Թեեւ 21-րդ դարում նման բան չպետք է լինի, բայց որ աղջիկ եմ, ինձ ուրիշ կերպ են վերաբերվում: Մեկ-մեկ հավես է, բայց նաեւ կաշկանդվում եմ, որ ամաչում են իմ ներկայությամբ վատ բառեր օգտագործել: Պարզապես մոռանում են, որ 21 տարեկան եմ, թեեւ իրենց համար երեխա եմ համարվում:
Գոռ. Մինչեւ բեմ դուրս գալն ու միասին նվագելը, «Լավ էլի»-ն ինձ համար առաջին հերթին անփոխարինելի ու լավ ընկերություն է, թեեւ երկար ժամանակ չենք այս թիմով, բայց իրար լավ ենք հասկանում, հատկապես հավես է միասին ճանապարհ գնալը՝ ավելի ենք մտերմանում: Իսկ առհասարակ, խումբը բարության, անկեղծության եւ կյանքի մասին է:
- Ինչո՞վ են ձեր երգերը գրավում հանդիսատեսին. ամենամութ ժամանակներում էլ դրանք լի են սիրով ու բարությամբ:
Տիգրան. Անկեղծության շնորհիվ, ամենապարզերից մինչեւ շատ խոր երգեր ունենք, բայց զարմանալիորեն հիթ են դառնում շատ պարզերը: «Լավ էլի»-ի երգացանկում ամեն ինչ կգտնեք, ու արդեն 3-րդ սերունդն է մեզ լսում:
Գոռ. Փաստորեն 43-ը կոդ էր, մինչեւ այդքան սերունդ պետք է լսի մեզ (ծիծաղում ենք,-հեղ.): Երբ արվեստագետը մտածում է այնպիսի բան ստեղծել, որ մարդկանց դուրը գա, երբեք չի ստացվում: Իսկ երբ նրա ներսից է ծնվում ցանկացած գործ, դա բոլորն են հասկանում ու զգում:
Մհեր. Շատ դեպքեր են եղել, որ մտածել եմ որեւէ երգ հաստատ չեն լսելու, օրինակ՝ «Աշունը»: Վստահ եմ եղել դրանում ու երկար ժամանակ մտածել՝ արդյոք արժե՞ ներկայացնել խմբին: Սկզբում այն հեչ լավ չեն ընդունել, նեղ շրջապատի դուրն էլ չի եկել: Բայց շատ անսպասելի բաներ են լինում, ու «Աշունը» բացահայտում էր. մարդիկ ինձ հանդիպելիս ասում էին, թե որքան լավ երգ է: Հետո սկսեցին երգել, թեեւ բավական երկար տեքստով երգ է:
- Իսկ ի՞նչ ապրումներից ու հոգեվիճակից ծնվեց այդ երգը:
Մհեր. Ծանր շրջան էր ինձ համար, ինչքան էլ ամոթ է, բայց ընկճված էի, սկսել էի կորցնել ճանապարհն ու լույսը: Բոլորն էլ նման պահեր են ունենում, երբ ուժերդ ոչ մի բանի չեն հերիքում: Դրա համար էլ երգը «Աշուն» կոչվեց, ժամանակի սահմանափակում ունի ու չի տարածվում ամբողջ կյանքիդ վրա: Երբ ուժ ես գտնում ու բռնվում թեկուզ փոքրիկ լույսից, այն քեզ կամաց դուրս է բերում այդ իրավիճակից եւ աշխարհը լրիվ ուրիշ ձեւ ես տեսնում:
- Քանի որ երգից խոսեցինք, ո՞րն է ամեն մեկիդ համար առանձնացողը:
Գոռ. Դժվար հարց է, որովհետեւ շատ երգեր կարող ենք առանձնացնել: Ես «Լավ էլի»-ն ճանաչել եմ «Ես ձեզ պես չեմ» երգով, մնացած կատարումներին դեռ ծանոթ չէի, իսկ այդ մեկը կասետով էի լսել, չգիտեմ էլ, թե ինչպես էր հայտնվել ինձ մոտ: 14-15 տարեկանում եմ առաջին անգամ ծանոթացել խմբին:
Շողեր. Ես «Ազատության» երգերն եմ շատ սիրում, համոզում ենք ես ու քույրս, որ նորից նվագենք: Պետք է ավելացնենք մեր երգացանկում:
Մհեր. Բոլորն էլ պատմություն ունեն ինձ համար ու յուրովի կապված եմ ամեն մեկի հետ: Բայց երգ գրողի համար ամենասիրելին նոր կատարումն է: Երբ ծնվում է, ամենաշատն ես սիրում, հետո հաջորդն է գալիս: Մի հետաքրքիր երեւույթ էլ կա, ինչին ուրիշ երգահանների մոտ էի հանդիպել, հետո մեզ հետ էլ սկսեց լինել: «Գտա քեզ երկնքում»-ը կոնկրետ բովանդակություն ունի, բայց մարդկանց կողմից ամենատարբեր իմաստներ ստացավ, ու ինձ հաճախ հարցնում էին, թե արդյոք իրենց պատկերացրածի մասին է: Ոչինչ չեմ բացատրում. թող ամեն մեկը յուրովի հասկանա:
Նարեկ. «Աշուն», «Կհանդիպենք», «Ես տեսնո...
Կարդալ ամբողջովին