Քաղաքագետ Ստեփան Գրիգորյանի կարծիքով՝ Եվրամիության վերջին շրջանի կտրուկ ակտիվացումը, որի վառ արտահայտումն է ԵՄ դիտորդական առաքելության երկարատև տեղակայումը հայ-ադրբեջանական սահմանին, նկատելիորեն ուղղված է երկու երկրների՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի հարաբերությունների կարգավորմանը տարածաշրջանում, քանի որ, ըստ զրուցակցի, Եվրոպան չի ցանկանում Հայաստանի կործանումը:
«Եթե Եվրամիությունն ու Միացյալ նահանգները չմիջամտեն ստեղծված իրադրությանը, պարզ է, թե ինչ հետևանքների դա կարող է հանգեցնել: Եկեք միմյանց չխաբենք, ճիշտ է, կարող ենք հեքիաթ կարդալ, բայց ակնհայտ է՝ Ադրբեջանը Ռուսաստանի հետ որոշում է ընդունել կազմաքանդել Հայաստանը: Սա ոչ միայն հայերն են հասկանում, այլև եվրոպացիները, ու նրանց գործողությունների նպատակն է թույլ չտալ Հայաստանի կործանումը՝ որպես անկախ պետության»,- «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում ասում է նա:
Վերջինիս դիտարկմամբ՝ փաստական տվյալներով՝ 2022 թվականի հոկտեմբեր ամսից մինչև դեկտեմբերի կեսը հայ-ադրբեջանական սահմանի հարավ-արևելյան մասում հրադադարի խախտում չի արձանագրվել, երբ տեղակայված են եղել ԵՄ դիտորդները:
«Սա նշանակում է, որ երկու տարով ԵՄ դիտորդական առաքելության տեղակայումը սահմանին կկայունացնի տարածաշրջանային իրավիճակը, միանշանակ է: Եթե Ադրբեջանը անտեսի այն ու հարձակվի մեզ վրա, կսկսեն գործել այն մեխանիզմները, որոնք այժմ աշխատում են Ռուսաստանի դեմ, այսինքն՝ կոնկրետ սանկցիաներ: Չեմ կարծում, թե Ալիևը կհամարձակվի գնալ այդ ճանապարհով: Պատահականություն չէ, որ նա այս առաքելությունից բավականին դժգոհ է, բայց այս հարցում վերջինս չկարողացավ գտնել անգամ համախոհ երկիր Եվրամիության ներսում, որը կօգներ նրան խափանել առաքելության ուղարկումը Հայաստան»,- ընդգծում է նա:
Գրիգորյանի խոսքով՝ ակնհայտ է նաև՝ այս քայլով Եվրոպան փորձում է իր դիրքերը կայունացնել Կովկասում, որովհետև Հարավային Կովկասը Եվրախորհրդի սկզբունքներով դրա անբաժանելի մասն է, հետևաբար նա ապագայում կարող է դառնալ Եվրամիության անդամ. «Դա է պատճառը, որ մենք Եվրամիության անդամ ենք, և հավանական է, որ նա մեզ ապագայում կարող է վերցնել ու դարձնել իր մի մասը: Սա է նաև պատճառը նրանց այս գործողությունների: Ես սրա մեջ վատ բան չեմ տեսնում, միայն դրական քայլ է»:
Քաղաքագետը նկատում է՝ այսպես, թե այնպես Ռուսաստանը Հայաստանի դեմ է, որն առավել ակնհայտ է դարձել թե՛ սեպտեմբերի 13-ի ագրեսիայի, թե՛ Լաչինի միջանցքի փակման ժամանակ: Ըստ նրա՝ ՌԴ-ն անում է միայն պրոադրբեջանական հայտարարություններ:
«Այս քայլը, այո՛, հնարավոր է՝ ռուսական կողմին դուր չգա, և նա փորձի Հայաստանին ներսից ապակայունացնել, որի համար էլ ՀՀ իշխանություններն ու հատուկ ծառայությունները պետք է շատ զգոն ու ուշադիր լինեն: Ռուսաստանն ուզում է մեր տարածքներով, մեր սուվերենությունը վաճառելով Ադրբեջանին և Թուրքիային՝ լուծել իր իսկ հարցերը: Ակնհայտ է, երբ մեր Կառավարությունը, հասարակությունն ու սփյուռքահայությունն ակտիվացան ու սկսեցին պաշտպանել մեր շահերը, դա դուր չեկավ ռուսական կողմին. նրանք ուզում էին իրենց քաղաքականությունն անխոչընդոտ տանել, սակայն տեսան, որ փաստորեն կա խոչընդոտ»,- նկատում է զրուցակիցը:
Ըստ Գրիգորյանի՝ Հայաստանի սույն որոշմանը որքան էլ, որ կողմ չէր Ռուսաստանը, համենայն դեպս, չկարողացավ դրան խոչընդոտել թե՛ առաջ, թե՛ հիմա: Սա վկայում է այն մասին, որ...